معرفی و دانلود کتاب زن و مار

معرفی کتاب زن و مار

کتابی جامع و جذاب درمورد تمدن اسرارآمیز عیلامی؛ کتاب زن و مار نوشته‌ی هایدماری کخ اثری تاریخی درمورد تمدن عیلامیان از هزاره‌ی سوم تا هزاره‌ی اول پیش از میلاد و قبل از ظهور امپراتوری‌های بزرگ فلات ایران است. تمرکز اصلی این کتاب بررسی نقش و جایگاه زنان در جامعه‌ی عیلام و کارکرد نمادگرایانه‌ی نقش مار در آثار هنری و تصویری آنان است.

درباره‌ی کتاب زن و مار

هایدماری کخ (Heidmarie Koch) استاد دانشگاه ماربورگ و از فعال‌ترین پژوهشگران تاریخ و تمدن عیلام، در کتاب زن و مار (Frauen und Schlangen) با تأمل بر نمادگرایی مارها در دین و باورهای مذهبی عیلامیان و تأثیر آن بر ساخت معابد و آیین‌ها و پیوند آن با نقش و جایگاه زنان در جامعه‌ی عیلامی، اثری نظری و تحلیلی در اختیار مخاطبان قرار داده است. این کتاب روشنگر برای کسانی که می‌خواهند در زمینه‌ی تمدن‌های باستانی ایران زمین کنند منبع مناسبی به شمار می‌آید و همچنین تصویری واضح از وضعیت زندگی زنان در آن دوران ترسیم می‌کند.

عیلام، تمدنی است که در حاشیه‌ی جنوب غربی فلات ایران شکل گرفت و با وجود قدمت و تأثیر فراوانش، کمتر از آنچه باید، در مطالعات تاریخی ایرانی و جهانی شناخته شده است. هایدماری کخ یکی از برجسته‌ترین ایران‌شناسان آلمانی، در کتاب زن و مار با رویکردی نو به‌ سراغ جنبه‌هایی از تمدن عیلامی رفته که معمولاً در کتب تاریخی مورد غفلت قرار گرفته‌اند. او با تکیه بر منابع باستان‌شناسی، متون کتیبه‌ها و یافته‌های فرهنگی، تصویری دقیق و عمیق از ساختار اجتماعی، مذهبی و سیاسی این تمدن ارائه می‌دهد. تمرکز ویژه‌ی کتاب بر نقش برجسته‌ی زنان در جامعه‌ی عیلامی، موضوعی جالب‌توجه است. برخلاف بسیاری از تمدن‌های باستانی که زنان را به حاشیه می‌راندند، در عیلام زنان نه‌تنها در دربار حضور فعال داشتند، بلکه در فرایند انتقال قدرت سلطنتی نیز نقش تعیین‌کننده‌ای ایفا می‌کردند.

عنصر مارکه در عنوان کتاب زن و مار نوشته‌ی هایدماری کخ آمده، نمادی پیچیده و پررمز‌و‌راز در آیین‌ها و باورهای عیلامی است. کخ توضیح می‌دهد که مار در فرهنگ عیلامی هم‌زمان می‌تواند نشانه‌ای از باروری، حفاظت، و قدرت‌های فراطبیعی باشد. بررسی معابد، نقش‌برجسته‌ها و نوشته‌های مربوط به آیین‌های مذهبی، اهمیت این نماد را بیشتر روشن می‌کند.

کتاب زن و مار به زبانی ساده و قابل‌فهم، نه‌تنها برای پژوهشگران، بلکه برای علاقه‌مندان عمومی به تاریخ ایران باستان نیز روشنگر است

ترجمه‌ی فارسی کتاب زن و مار توسط شادی ابراهیمی انجام شده و به همت انتشارات علمی و فرهنگی در اختیار مخاطبان قرار گرفته است.

کتاب زن و مار برای چه کسانی مناسب است؟

این اثر به افرادی که قصد دارند مطالعه در حوزه‌ی تمدن عیلام و تاریخ اجتماعی ایران پیش از هخامنشیان را آغاز کنند، توصیه می‌شود.

در بخشی از کتاب زن و مار می‌خوانیم

بنا به گواهی کتیبه‌ها تمامی «این تأسیسات از آنِ شاه تمپت - اهر است. این شاه در مهری که آثار متعددی از آن به دست آمده است، خود را «خادم ایزد کیروسیر و اینشوشینک» می‌نامد. آیا در معابد مهم کبنک این دو ایزد پرستیده می‌شده‌اند؟ نام ایزد کیروسیر در معاهدهٔ نرام - سین در قرن 23 ق‌م نیز ذکر شده است و پس از آن دوباره در دورهٔ شاه کیدینو ظاهر شده است و این شاه خود را خادم او معرفی می‌کند. در مورد مذکر و یا مؤنث بودن این خدا چیزی نمی‌دانیم. اما در مقابل رابطهٔ نزدیک شاه تمپت - اهر با ایزد اصلی شوش اینشوشینک به هیچ وجه عجیب به نظر نمی‌رسد؛ زیرا کبنک در نزدیکی شوش یعنی مرکز شاهنشاهی واقع بوده است. در کتیبه‌ای به‌جامانده از مردی که خود را «وزیر بزرگ کبنک، مباشر و نمایندهٔ تمپت - اهر» می‌خواند، نام برده شده است که این شاه را با عنوان «شاه شوش» می‌خواند. شمار کارمندان عالی‌رتبه که در کبنک حضور داشته‌اند، مشابه شوش بوده است و حتی تمپت - اهر به ایزدش اطمینان داده که برایش به اندازهٔ «ارابهٔ اینشوشینک» قربانی کند، که این امر تداعی‌کنندهٔ رسمی بابلی است.

حیاط روبازی گرد زیگورات قرار داشته که سالن‌های ورودی بزرگی آن را در میان می‌گرفته‌اند. این سالن‌ها تزئینات باشکوهی داشته‌اند و تمامی سطوح آن‌ها پوششی چوبی داشته‌اند و دیوارها با نقش‌ونگارها و رنگ‌های درخشان مزین بوده‌اند. اما از قسمت بالایی بنا هیچ چیز باقی نمانده است. این سالن‌ها باید محل نگاهداری ذخایر باشند. آثار ظروف گلی شکسته و اثر مهرهایی که درهای ظروف و کیسه‌ها را مهر کرده‌اند، همه گواهی بر این امرند. در این تأسیسات کارگاهی نیز وجود داشته که در آن علاوه بر ابزار کوچک خرواری از سرنیزه و اشیای کوچک‌تر زیبا به دست آمده است. علاوه بر این‌ها استخوان فیلی نیز به دست آمده که اطرافش را اره کرده‌اند و از آن تندیس‌های کوچک و وسایل استخوانی ساخته‌اند. در حیاط پیش‌روی این کارگاه کوره‌ای عجیب قرار دارد که توانایی پختن مقدار زیادی سرامیک را در یک زمان داشته است و از قسمت پیشین آن برای ذوب فلزات استفاده می‌کرده‌اند. از این حیاط در نزدیکی کارگاه هزاران لوحهٔ گلی به دست آمده که تنها شمار اندکی از آنان منتشر شده‌اند.

فهرست مطالب کتاب

مقدمه
قدردانی
عیلامی‌ها چه کسانی هستند؟
جایگاه راستین سرزمین عیلام
پیدایش نخستین شهرها (در هزارۀ چهارم قبل از میلاد)
موقعیت طبیعی و شرایط اقلیمی
ساخت شهر جدید شوش
آیا نخستین زیگورات در شوش بنا شده است؟
شکل ظاهری معابد اولیه
تپۀ آپادانا و نخستین ویرانی شوش
گورستان اسرارآمیز
نمادهای اسرارآمیز
نقوش حیوانی
نمادهای کیدن
ممنوعیت خدایان
پیکرک‌های خدایان
نخستین دیوان اداری - شروع دیوان‌سالاری
خدایان و انسان‌ها در نیمۀ دوم هزارۀ چهارم قبل از میلاد
اختراع خط و قیامیدر دورۀ نو
خط در کجا ابداع شد؟
تصاویر اولیۀ خدایان
خدا یا فرمانروا؟
معابد عیلامیو تزئینات آن‌ها
بشر و دنیای اطرافش
کشف انبارها و پیشکش‌های وقفی
زندگی روزمره و مراسم آئینی
آثار مهرها و ظروف ناقوسی‌شکل
جیره به جای دستمزد
عیلامیناب
تأسیسات عظیم گواهی بر تمول و نفوذ (حدود ۳۱۰۰-۲۵۰۰ ق‌م)
مراکز بازرگانی پررونق در جنوب شرقی ایران
تپۀ یحیی و جیرفت
شهداد و شهر سوخته
رقابت، عامل ابتکار
انشان مرکزی عیلامیدر قلب ایران
نخستین گزارش‌های تاریخی -- تشکیل نخستین شاهنشاهی (نیمۀ دوم هزارۀ سوم قبل از میلاد)
اکدی‌ها و شاهان اوان
پیمان نرام - سین؛ نخستین سند عیلامی
شاه کوتیک - اینشوشینک، «کسی کهایزد اینشوشینک حمایتش می‌کند»
چگونه خطی ناشناخته بازخوانی می‌شود؟
آثار هنری شاهی و بناهای پایتخت
شاهان سیماشکی - تشکیل یک شاهنشاهی در پایان هزارۀ سوم قبل از میلاد
فرمانروایان بزرگ عیلامی (حدود۱۹۰۰-۱۵۰۰ قبل از میلاد)
پرتو روشنی در «سده‌های تاریک» کبنک (هفت‌تپه)
دورۀ شکوفایی عیلام (قرن دوازدهم - چهاردهم قبل از میلاد)
دور - اونتاش، شهر مقدس شاه اونتاش - نپیریشه
زیگورات
معابد پایینی زیگورات
معابد کوچک
تندیس برنزی شهبانو
گورهای شاهان
دوران پیروزی (قرن دوازدهم قبل از میلاد)
جنگ و غنیمت
شاه شیلهک - اینشوشینک بر سریر شاهنشاهی بزرگ
ازدواج و زندگی خانوادگی
شکست
انشان پایتخت دوم عیلام
زن و مار
ایزدان عیلامی
روزی از زندگی شوتروروی کاهن
دوره‌های ناآرام عیلام - هزارۀ اول قبل از میلاد
روی کار آمدن قدرت‌های جدید: ماد و پارس
جنگ با آشور
پایان کار عیلام
عیلام و عیلامیدر شاهنشاهی پارسیان
خط عیلامی در خدمت داریوش
حرف آخر
کتابنامه