معرفی و دانلود کتاب زبان‌شناسی زیست محیطی: زبان، محیط زیست و داستان‌هایی که با آن‌ها زندگی می‌کنیم

معرفی کتاب زبان‌شناسی زیست محیطی: زبان، محیط زیست و داستان‌هایی که با آن‌ها زندگی می‌کنیم

کتاب زبان‌شناسی زیست محیطی: زبان، محیط زیست و داستان‌هایی که با آن‌ها زندگی می‌کنیم، اثر آرن استیبی، نقش انگاره‌ها یا طرح‌واره‌ها و قالب‌های ذهنی و دانش زمینه را در ساخت و برساخته شدن نگرش، فرهنگ، زبان، و در نتیجه در قضاوت و رفتار مسئولین و مردم نسبت به اهمیت و حفظ محیط زیست را نشان می‌دهد.

زبان‌شناسی زیست‌ محیطی یکی از جدیدترین موضوعات بین‌رشته‌ای در شاخه زبان‌شناسی کاربردی و محیط زیست است که به صورت شبکه‌ای مرتبط و در هم تنیده ذیل جهت زندگی سالم‌تر انسان‌ها از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است، که ضرورت دارد که همه مردم و مسئولین به خصوص متخصصان زبان‌شناسی، علوم اجتماعی و جامعه‌شناسی، زیست‌شناسی و محیط زیست به آن بپردازند، تا اهمیت دادن به آن به یک فرهنگ تبدیل شود. گوشه‌ای از تنیدگی شبکه عبارت است از:

- مسایل محیط‌ زیست از مسائل اصلی و مهم اجتماعی، انسانی هر جامعه‌ای است.
- زبان با نگاه نقش‌گرایی نوعی عمل و رفتار اجتماعی است.
- زبان‌شناسی کاربردی به مطالعه ارائه راه‌حل مسائل و مشکلات جامعه از نوع زبان می‌پردازد.
- زبان‌شناسی اجتماعی و جامعه‌شناسی زبان به نوع و کاربرد زبان با توجه به متغیرهای سبک زندگی، سبک زبان، طبقه اجتماعی، جنسیت، اقتصاد، تحصیلات، فرهنگ، قومیت، هویت و... می‌پردازد.
- از طریق استخدام راهکار انگاره‌های مفهومی و استعاره شناختی زبان‌شناسی شناختی با رویکرد تحلیل گفتمان انتقادی می‌توان سبب شکل‌گیری، ترویج و بسط نگاه انتقادی و ارتقاء جامعه و مردم گردید که نتیجه آن سبب تغییر در سوء نگرش و رفتار انسان‌ها نسبت به تخریب محیط زیست می‌گردد.

زبان‌شناسی کاربردی در چارچوب نظریه شناختی زبان، در حوزه معناشناسی شناختی و تحلیل گفتمان می‌تواند با مفهوم‌سازی با ساخت استعاره‌های زبانی آن دسته از مفاهیم و آموزه‌هایی را که مرتبط با حفظ محیط زیست و جلوگیری از تخریب آن است را جهت ارتقاء آگاهی انتقادی و حساسیت مسئولین و مردم جهان در قالب گزاره‌های زبانی صورت‌بندی نماید و از طریق عناصر و کنشگران اجتماعی دخیل در گفتمان قدرت، آموزش و پرورش، و رسانه‌ها، فرهنگ‌سازی نماید. این مهم تحقق نمی‌یابد مگر در قالب مطالعه و تحقیق و انتشار نتایج آن در سطح جامعه که ترجمه چنین آثاری نیز در همین مهم می‌گنجد. به نمونه‌هایی از این استعاره‌های مفهومی زبان توجه فرمایید:

- «محیط زیست سالم یعنی زندگی سالم»
- «طبیعت موجود زنده‌ای است که سلامت و حفظ آن سلامت انسان را به دنبال دارد»
- «جنگل‌ها شش‌های زمین هستند»

این گزاره‌ها نمونه‌هایی از استعاره‌های مفهومی هستند که در صورت و معنای زبان ظاهر شده‌اند. از یک طرف استعاره‌های زبانی ریشه در تجربیات زندگی روزمره مردم دارند و از طرف دیگر زبان با گفتمان و ایدئولوژی و جهان‌بینی رابطه دو سویه سازنده و برساخته دارد، یعنی زبان گفتمان و ایدئولوژی و جهان‌بینی را می‌سازد و در مقابل جهان‌بینی، ایدئولوژی و گفتمان در ساحت زبان نمود واقعی می‌یابند. پس می‌توان با بکارگیری استعاره‌های زبانی بر نوع نگرش و رفتار مردم تأثیر گذاشت.

پیوند میان زبان و محیط زیست بر این اساس است که چگونگی رفتار انسان‌ها با جهان طبیعت تحت تاثیر افکار، مفاهیم، ایدئولوژی‌ها، و جهان‌بینی‌ها است، و این‌ها همه به وسیله زبان شکل می‌گیرند. از طریق زبان است که هویت‌های مصرف‌گرا ساخته شده و زندگی‌ها به سمت انباشت رو می‌آورند، و از طریق زبان است که در برابر مصرف‌گرایی ایستادگی شده و افراد به این تشویق می‌شوند که «بیشتر باشند، نه اینکه بیشتر داشته‌ باشند». از طریق زبان است که به لحاظ ذهنی جهان طبیعت به اشیاء یا منابعی صرف برای تصرف انسان‌ها تقلیل می‌یابد، و از طریق زبان است که افراد به این ترغیب می‌شوند که به نظام‌های حمایت‌ کننده زندگی احترام گذاشته و از آن‌ها مراقبت کنند. بنابراین، به بیان ساده، زبان‌شناسی زیست‌محیطی عبارت است از نقد اشکالی از زبان که به تخریب محیط زیست دامن می‌زنند، و کمک به جستجوی اشکال جدیدی از زبان که افراد را به حفاظت از جهان طبیعت ترغیب می‌کنند. کتاب زبان‌شناسی زیست‌محیطی (Ecolinguistics)، با رویکردی زبان‌شناختی به تجزیه و تحلیل چگونگی بازنمایی محیط زیست و جهان طبیعت در طیف وسیعی از گفتمان‌ها می‌پردازد.

دانش‌آموختگان رشته زبان‌شناسی در این حوزه می‌توانند در کنار متخصصان محیط زیست با بهره‌گیری از دانش تخصصی خود مدیران و مشاوران علمی و عملی موفقی در تشخیص و حل مشکلات و مسائل زیست محیطی در سطح جامعه ایران و جهان باشند.

در بخشی از کتاب زبان‌شناسی زیست‌محیطی می‌خوانید:

زبان‌شناسی نه تنها به مشارکانی که به صراحت در متن بازنمایی می‌شوند توجه و نگاه انتقادی دارد، بلکه آن‌هایی که نادیده گرفته شده، در پس‌ زمینه قرار گرفته و یا این که به کلی از متن حذف شده‌اند، را نیز مورد توجه قرار می‌دهد. حذف نظام‌مند برخی مشارکان خاص از یک متن یا گفتمان، و یا در سرتاسر گفتمان‌های متعدد، به خودی خود روایت‌گر یک داستان است؛ داستانی مبنی بر اینکه آن مشارکان بی‌اهمیت، بی‌ربط و یا حاشیه‌ای بوده‌اند.

تمرکز اصلی این فصل بر مسئله محوسازی جهان طبیعت در طیف گسترده‌ای از متون مختلف می‌باشد. اگر قرار باشد نظام‌های زیست‌ محیطی حمایت‌ کننده زندگی از گفتمان‌های کلیدی که ساختار جامعه را شکل می‌دهند حذف گردند، احتمال آن که به این نظام‌ها اولویت داده شود، بسیار کم خواهد بود. به همین نحو، اگر انسان‌ها، به ویژه آن‌هایی که نسبت به تغییرات محیطی بیشتر آسیب‌پذیر هستند، از گفتمان‌های زیست‌محیطی حذف شوند، به عدالت اجتماعی اولویت داده نخواهد شد. زبان‌شناسی زیست‌محیطی در بررسی عملکردهای زبانی در اینگونه محوسازی‌ها نقش دارد؛ یعنی بررسی اینکه چه چیزی توسط این متون و گفتمان‌ها حذف شده است، و آیا این حذف شدن مشکل‌ساز است یا خیر، و اگر مشکل‌ساز است، چگونه می‌توان آنچه را از متن حذف گردیده دوباره بازسازی نموده و در کانون توجه قرار داد.

فهرست مطالب کتاب

پیشگفتار
فصل 1: مقدمه
داستان‌هایی که با آن‌ها زندگی می‌کنیم
«محیط زیست» در زبانشناسی زیست‌محیطی
«زبانشناسی» در زبانشناسی زیست‌محیطی
فلسفه زیست‌محیطی
فلسفه زیست‌محیطی در این کتاب
ساختار این کتاب
درباره ارجاع به داده‌ها
فصل 2: ایدئولوژی و گفتمان
گفتمان‌های مخرب
گفتمان‌های دو پهلو
گفتمان‌های مفید
روش‌ها
گفتمان اقتصاد نئوکلاسیک
فصل 3: قالب‌ها و قالبسازی
قالب‌سازی توسعه
فصل 4: استعاره‌ها
استعاره «شرکت یک شخص است»
فصل‌ 5: ارزیابی‌ها و الگوهای ارزشی
ارزیابی و آب و هوا
فصل 6: هویت‌ها
هویت، جنسیت و بدن در مجلۀ سلامت مردان
فصل 7: اورها و الگوهای واقع بودگی
واقع بودگی در ضدجنبش تغییرات اقلیمی
فصل 8: محوسازی
محوسازی در زبان ارزیابی اکوسیستم
فصل 9: برجسته‌سازی و تداعی مجدد
برجسته‌سازی در نوشتار طبیعت نو
فصل 10: نتیجه‌گیری
نظریه
انتقادات
جمع‌بندی
واژه‌نامه
پیوست