معرفی و دانلود رایگان کتاب رازی در فلسفه: واکاوی فلسفی محمد بن زکریای رازی

معرفی کتاب رازی در فلسفه: واکاوی فلسفی محمد بن زکریای رازی

کیمیاگر، پزشک، فیلسوف یا همه‌چیزدان؟ محمد بن زکریای رازی از مشاهیر فرهنگ ماست؛ کسی که با اکتشافات و آثارش خدمتی بی‌بدیل به بشریت کرده است. سید مهرداد حسینی دشت بیاض در کتاب رازی در فلسفه ضمن معرفی کردن زندگی او، به واکاوی آرای فلسفی‌اش پرداخته است. مسائلی مانند مابعدالطبیعه از منظر رازی، فلسفه‌ی اخلاق و نگاه او به آفرینش از سرفصل‌هایی است که در این اثر با آن‌ها روبه‌رو هستیم.

درباره‌ی کتاب رازی در فلسفه

محمد بن زکریای رازی (Abu Bakr al-Razi) را عموماً براساس دستاوردهایی که در علم پزشکی و شیمی داشته است می‌شناسند. اما او نیز مانند بسیاری از دانشمندان و بزرگان آن دوران علم خودش را به یک حوزه‌ی خاص محدود نمی‌کرد بلکه در ادبیات، موسیقی و فلسفه نیز دستی بر آتش داشت. براساس منابع موجود، این دانشمند جامع‌الاطراف به فلسفه روی آورد و فکر می‌کرد جهان جایگاه شرّ و رنج است و تنها با کمک عقل و فلسفه است که می‌توان آن را به جای بهتری تبدیل کرد.

سید مهرداد حسینی دشت بیاض در کتاب رازی در فلسفه به واکاوی و شرح آبشخورهای فلسفی این دانشمند و تاثیرپذیری‌های او از دیگران پرداخته است و از سویی دیگر به شکلی واضح و تا حدودی مختصر به بررسی آرای فلسفی او در حوزه‌های مابعدالطبیعه، الهیات، و اخلاق پرداخته است. همچنین در بخش‌هایی رازی را با فرانسیس بیکن مقایسه کرده و از تاثیراتی که آرای او بر سنت فلسفی غربی گذاشته است، صحبت کرده است.

نویسنده‌ی کتاب اما برای روشن ساختن زوایای مختلف عقاید فلسفی رازی، به شرح تاثیرگذاری او از افلاطون، ارسطو و جابر بن حیان و همچنین نظرات افرادی مانند مرتضی مطهری درباره‌ی فلسفه‌ی او تکیه کرده است، چراکه به گفته‌ی حسینی دشت بیاض هنوز متون کامل و مبسوطی درباره‌ی فلسفه‌ی او در دست نیست اما کماکان می‌توان شمّه‌ای از دیدگاه‌های این دانشمند و فیلسوف را از میان اسناد تاریخی و آثار او پیدا کرد و با جهان فکری خردمندانه‌ی او روبه‌رو شد.

این کتاب را انتشارات کتابداران به بازار نشر عرضه کرده است.

کتاب رازی در فلسفه برای چه کسانی مناسب است؟

دانشجویان و علاقه‌مندان به حوزه‌ی فلسفه‌ی ایرانی می‌توانند با استفاده از این کتاب مختصر و مفید، اطلاعات جامعی درباره‌ی دیدگاه فلسفی زکریای رازی پیدا کنند.

در بخشی از کتاب رازی در فلسفه: واکاوی فلسفی محمد بن زکریای رازی می‌خوانیم

در فلسفه اخلاق رازی مسئله لذت و رنج اهمیت زیادی دارد و بر آن استوار است. رازی در بعضی از کتاب‌های خود «مقالۀ فی مائیة اللذة» درباره ماهیت لذت بحث کرده است و نیز کتابی خاص در این مورد داشته که خود آن را نامیده است که اکنون در دست نیست؛ اما ناصر خسرو به منظور رد عقیده رازی قسمت مهم آن را در کتاب زادالمسافرین نقل کرده است.

قول محمد زکریا آنست که گوید لذت چیزی نیست مگر راحت از رنج و لذت نباشد مگر بر اثر رنج؛ و گوید که «چون لذت پیوسته شود رنج گردد؛ و گوید حالی که آن نه لذت است و نه رنج است از طبیعت است و آن به حس یافته نیست.

به نظر رازی لذت امر وجودی نیست؛ یعنی راحتی از رنج است و رنج یعنی خروج از حالت طبیعی به‌وسیله امری اثرگذار و اگر امری ضد آن تأثیر گذارد و سبب خلص از رنج و بازگشت به حالت طبیعی شود، ایجاد لذت می‌کند و این حال ادامه پیدا می‌کند تا زمانی که تأثیر پیشین به طور کامل زایل شود و به حالت طبیعی برسد و لذت متوقف شود؛ اما اگر این امر اثرگذار که سبب لذت و رهایی از رنج شد، همچنان به تأثیر خود ادامه دهد، سبب درد و رنج می‌شود؛ چون سبب خروج از حالت طبیعی از جانب دیگر می‌شود. حالت طبیعی، حالیست که در آن نه رنج است و نه لذت، و لذت خالص نیست و در پی و به میزان رنجی است که درنتیجه خروج از حالت طبیعی عارض شده باشد.

آنگاه گوید و چون بیرون شدن از طبیعت اندک اندک باشد و بازگشتن به طبیعت به یکدفعت باشد، درد پیدا نیاید»

و لذت پیدا آید؛ و چون بیرون شدن از طبیعت به یکدفعت باشد، باز آمدن بدو اندک اندک باشد، درد پیدا آید و لذت پیدا نیاید. پس گوید مر آن بازآمدن را به طبیعت به یکدفعت لذت نام نهادند؛ هرچند که آن راحت بود از رنج.

فهرست مطالب کتاب

زندگینامه رازی
استادان
جابر بن حیان
تفاوت‌های سنّت جابر و رازی
اشتراکات جابر و رازی
فلسفه از دیدگاه رازی
شیوه رازی
نظریه پیشرفت حرکت رازی
عهد الهی از نظر رازی
مروری بر فلسفه رازی
مابعدالطبیعه
رازی معتقد به تناسخ ارواح
فلسفه اخلاق رازی
وحی و نبوت از نظر رازی
ردّ نظریه رازی
نظر شهید مطهری درباره رازی
اعتقاد به قدمای خمسه
غضب یا خشم از نظر رازی
نظریه اخلاقی رازی
روش رازی در مواجهه با باورهای علم قدیم
چگونگی آفرینش از نظر رازی
قیاس رازی با بیکن
شرحی بر مجموعه آثار محمد زکریای رازی
آثار فلسفی
آثار چاپ شده رازی
اثرگذاری رازی بر مسلمانان
اثرگذاری رازی بر غرب
منابع و مواخذ