معرفی و دانلود کتاب حاکمیت اطلاعات، مجموعه مقالات همایش ملی ادکا؛ تهران، آذر 96

معرفی کتاب حاکمیت اطلاعات، مجموعه مقالات همایش ملی ادکا؛ تهران، آذر 96

کتاب حاکمیت اطلاعات، مجموعه مقالات همایش ملی ادکا؛ تهران، آذر 96، حاصل دستاوردهای علمی ارائه شده‌ی دهمین همایش اتحادیه انجمن‌های علمی دانشجویی علم اطلاعات و دانش شناسی ایران (ادکا)، در دانشگاه شهید بهشتی است.

افزایش حجم اطلاعات در عصر حاضر که با بهره‌گیری از فناوری‌های نوظهور با شدت بیشتری تولید شده و متنوع‌تر می‌شود، مدیران را بر آن داشت تا از این حجم اطلاعات بلااستفاده در فرآیند تصمیم‌گیری در جهت پیشبرد اهداف سازمان استفاده کنند. این چنین، اطلاعات حائز ارزش ویژه‌ای شد و سازمان‌ها برای جمع‌آوری و طبقه‌بندی و تحلیل و اشاعه نتایج آن به سرمایه‌گذاری پرداختند تا بتوانند به نحوی ثمربخش در مسیر رسیدن به اهداف خود گام بردارند، فرآیندی که از آن با عنوان «حاکمیت اطلاعات» یاد می‌شود. 

حاکمیت اطلاعات مدیریت و نگهداری اطلاعات به نحوی است که امنیت آن را در تمام سطوح دسترسی بتوان حفظ کرد. ارزشمندی اطلاعات و تأثیر آن در تصمیمات سازمان بر ضرورت توجه به حاکمیت اطلاعات تأکید دارد. از این رو در کارگروه پژوهشی اتحادیه انجمن‌های علمی دانشجویی علم اطلاعات و دانش‌شناسی ایران (ادکا) با طرح مسئله و بررسی زوایای آن تصمیم گرفتند تا از اندیشه و مطالعات فرهیختگان در همایشی تحت عنوان «حاکمیت اطلاعات» بهره بگیرند. تا علاوه بر روشن شدن زمینه‌ها، کاربردها، ضرورت حاکمیت اطلاعات در سازمان، بر اهمیت توجه به آن نیز اشاره‌ای کرده باشند.

جهان جدید، دنیای اطلاعات است. اطلاعات در جنبه‌ها و ابعاد مختلف زندگی خودنمایی می‌کند و بهره‌گیری از آن یکی از ارکان شکل‌گیری فضای اجتماعی نوین است. اطلاعات‌ در نقش زیرساخت مفهومی حیات جمعی به نقش‌آفرینی پرداخته و چهره حیات را دگرگون ساخته‌ است. اطلاعات سرمایه‌ای مهم برای برنامه‌ریزی کلان اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و فرهنگی است و در عرصه‌های گوناگون نقش موثر خود را نشان می‌دهد. حاکمیت اطلاعات از یک دیدگاه به مفهوم داشتن برنامه‌ای مدون و روش‌مند برای تصمیم‌گیری، هدایت، نظارت و اجرا در حوزه به‌کارگیری اطلاعات است. از سمت دیگر کاربرد، جریان‌ و روند اطلاعات مورد عنایت قرار می‌گیرد و سازماندهی اطلاعات نیز بخش مهمی از فرایند عملیاتی ساختن آن محسوب می‌شود.

در این زمینه، فناوری از زمره مبانی اصلی در بحث حاکمیت اطلاعات است که با تکیه بر ابزار و دستگاه به ساماندهی اطلاعات یاری می‌رساند. در سوی دیگر متخصص قرار دارد. حرفه‌مندان پایه دیگری از نهادینه ساختن کاربرد اطلاعات را برعهده دارند. در جهت بعدی، رویه‌ها، فرآیندها و روش‌ها در نقش پشتیبان برای تثبیت جایگاه اطلاعات ظاهر می‌شوند. همچنین محتوا در کنار قالب اطلاعاتی جایگاهی ویژه دارد، زیرا اطلاعات همواره در چارچوب فرمت خود عیان می‌شود و به تعبیر دیگر اطلاعات در خلاء وجود ندارد. تمامی عوامل نامبرده در مسیر حاکمیت اطلاعات ظاهر می‌شوند و تاثیری مهم دارند. لذا برنامه‌ریزی برای کاربرد اطلاعات در فعالیت‌های متنوع در سطوح مختلف جامعه از جمله نیازهای زندگی معاصر به شمار می‌آید.

در بخشی از کتاب حاکمیت اطلاعات، مجموعه مقالات همایش ملی ادکا؛ تهران، آذر 96 (Proceedings of the National Conference on Information Governance) می‌خوانیم:

در اقتصاد دانش‌محور، دانش منبع اصلی قدرت است و موفقیت هر سازمان بیش از آنکه به ارزش منابع فیزیکی، سرمایه، و دارایی‌های ملموس و عینی آن وابسته باشد، منوط به سرمایه فکری است. در حقیقت، نشانه یک اقتصاد جدید، توانایی سازمان‌ها در درک ارزش‌های اقتصادی مجموعه دانش موجود است (گلد، مالهوترا، و سگارس، 2001، ص 185). بسیاری از مدیران علت بسیاری از دوباره‌کاری‌ها و گرفتاری‌های استفاده از راه‌حل‌های تکراری را، که واقعا به راه‌حلی جدید نیاز دارند، عدم انتشار دانش در سازمان و در دسترس نبودن به‌موقع آن می‌دانند (داونپورت و پروساک، 1379). سازمان‌های فرهنگی، کتابخانه‌ها و نهادهای اطلاعاتی طی سال‌ها و با انجام فعالیت‌های مختلف به تجارب و دانشی دست پیدا می‌کنند که بسیار ارزشمند بوده و می‌تواند در آینده آن‌ها را برای انجام هرچه بهتر فرایندهای سازمانی یاری نماید.

این دانش شامل تجارب منابع انسانی، خبرگی حل مسائل یا روبه رو شدن با مشکلات و مسائل در زمینه‌های عملیاتی و یا موقعیت‌های جدید حرفه‌ای و ابتکارات و نوآوری‌هایی است که برای حل مسئله یا تسریع یک روند کاری انجام شده است. بدین لحاظ، دانش و تجارب کسب‌شده از سرمایه‌های اصلی هر سازمان از جمله نهادهای فرهنگی و اطلاعاتی محسوب شده که می‌تواند روند جریان اطلاعات را در آن‌ها تسریع کند، تصمیم‌گیری‌ها را با واقعیات پیوند دهد، و از تکرار اشتباهات گذشته و دوباره‌کاری‌ها جلوگیری نماید. در این بین، نظام حافظۀ سازمانی به‌عنوان بستری مناسب برای گردآوری و تجمیع دانش اندوخته ‌شده و توزیع مجدد و فعالانه آن میان کارکنان می‌تواند دسترسی به تجارب و اطلاعات کسب شده پیشین را فراهم و کارکنان دانشگر سازمان را یاری نماید تا با پیش فرض‌ها و تجربیات به‌دست آمده اطلاعات را به دانش تبدیل کنند. بدیهی است هرچه حاکمیت، آشکارسازی، و ذخیره، و بازیابی دانش در سازمان بیشتر شود جدیت و دقت افزایش یافته، همکاری و هماهنگی‌ها نیز بهبود می‌یابد.

فهرست مطالب کتاب

سخن آغازین
پیشگفتار
مقالات شفاهی
شناسایی راهکارهای توسعه‌ی تجاری‌سازی دانش در حوزه‌های علوم انسانی و اجتماعی از دیدگاه اساتید این حوزه در دانشگاه شهید چمران
تقابل شکاف دیجیتال و فقر اطلاعاتی در جامعه‌ی جهانی
دنیای مجازی و کارکردهای کتابخانه‌ها و مراکز اطلاع‌رسانی در توسعه و ارائه خدمات و ترویج اشاعه اطلاعات در جامعه اطلاعاتی
حافظه سازمانی پیش‌زمینه حاکمیت اطلاعات در سازمان‌های دانش‌محور: الگویی برای استفاده در سازمان اسناد و کتابخانه ملی ج. ا. ایران
نجات از سرقت علمی با نرم افزارهای مشابه‌یاب
جایگاه دسترسی آزاد به اطلاعات در قوانین و حقوق شهروندی ایران
چالش‌های امنیتی فناوری آر. اف. آی. دی کتابخانه‌ها بر اساس مولفه‌های اینترنت اشیا
بررسی وضعیت فرآیند ترجمان دانش در میان پژوهشگران دانشگاه علوم پزشکی بوشهر و تبیین نقش کتابداران دانشگاهی در این فرآیند
بررسی رابطه سرمایه فکری با عملکرد سازمانی در مرکز منطقه‌ای اطلاع‌رسانی علوم و فناوری شیراز
رفتار اطلاع‌یابی دانش‌پژوهان دانشگاه علوم پزشکی گناباد با رویکرد داده‌کاوی
پوسترها
پالایش اطلاعات؛ رویکردی چالش‌برانگیز در بازیابی اطلاعات سلامت مبتنی بر وب
بررسی استفاده از تکنیک تصویرکاوی برای تحلیل محتوای وب و شبکه‌های اجتماعی
بررسی و شناسایی حوزه‌های موضوعی فعال در تولید محتوای دیجیتال در بستر وب
بیگ دیتا: مفاهیم، چالش‌ها و حضور آن‌ها در شبکه‌های اجتماعی
بررسی رفتار کاربران در جستجو و بازیابی اطلاعات در مقابل عواملی که باعث فریب اینترنتی می‌گردد
امنیت اطلاعات در شبکه‌های اجتماعی (ارائه راهکارها و پیشنهاد‌ها)
الزامات ارزیابی مدل بلوغ داده: آیا مدل‌های حکمرانی داده این الزامات را برآورده می‌کنند؟
نقش کلان داده در صنعت موسیقی
ساختار و چیدمان تاریخی مفاهیم علم اطلاعات و دانش‌شناسی در ایران
نگاهی به جریان داده سازمان‌دهی دانش در کتابخانه، موزه، و آرشیو
مدل مجموعه نقاط براساس ردپا و روش رتبه بندی فضایی برای بازیابی اطلاعات جغرافیایی
نمایه‌سازی با بهره‌گیری از اصطلاح‌نامه‌ها راهبردی در داده‌کاوی
بازنمون تصویری دانش رشته دندانپزشکی در گروه‌های آموزشی شهر تهران در بازه زمانی 2015-2011
موانع تجاری سازی دانش در دانشگاه تبریز از دیدگاه اعضای هیأت علمی
منابع