معرفی و دانلود کتاب تهرانی - شهرستانی: اندیشیدن در باب یک دوگانه اجتماعی

معرفی کتاب تهرانی - شهرستانی: اندیشیدن در باب یک دوگانه اجتماعی

کتاب تهرانی - شهرستانی، اثری سودمند در حوزه‌ی مطالعات مردم‌شناسی و جامعه‌شناسی است. آذر تشکر، نویسنده‌ی کتاب، تقابل میان شهروندان تهرانی و شهرستانی را از دیدگاه‌های مختلفی بررسی کرده است. پس از مطالعه‌ی کتاب حاضر، آگاهی بهتری از چالش‌های همبستگیِ اجتماعی بین شهروندانِ شهرهای مختلف ایران پیدا می‌کنید.

درباره‌ی کتاب تهرانی - شهرستانی

کتاب تهرانی - شهرستانی، منبعی خواندنی برای آشنایی با پیچیدگی‌های کشمکش‌های شهروندان تهرانی و دیگر شهرهای ایران است. آذر تشکر، نویسنده‌ی کتاب، دوگانه‌ی تهرانی شهرستانی را در این اثر از دیدگاه‌های مختلفی بررسی کرده است. این دوگانه فراتر از یک تقسیم‌بندی صرفاً جغرافیایی، به یک تمایز هویتی، فرهنگی، اجتماعی و حتی اقتصادی تبدیل شده که در تاروپود جامعه‌ی ایران تنیده است. این تقابل گاه به افتراق و تقسیمات جدی در سطوح اجتماعی منجر شده و بر روابط میان شهروندان و همبستگی ملی تأثیر گذاشته است.

آذر تشکر در این اثر با روشی مردم‌نگارانه، موقعیت تهران به‌عنوان محور اصلی و شهر مرکزی در بافت اجتماعی ایران را در نسبت با شهرهای ایران بررسی کرده است. تاثیر رسانه و فرهنگ، ابعاد هویتی و اجتماعی و همبستگی اجتماعی بین تهرانی‌ها و شهرستانی‌ها، به‌عنوان مضمون‌های اصلی این کتاب شناخته می‌شود.

مطالب کتاب تهرانی - شهرستانی با توضیحاتی درباره‌ی تشکیل تهران به‌عنوان شهری مرکزی آغاز می‌شود. نویسنده در ادامه توضیح داده که منظور از ناف تهران چیست و این شهر چگونه به‌عنوان پایتخت کشور انتخاب شده است. خواننده با مطالعه‌ی این توضیحات، ریشه‌های تاریخی و جغرافیایی دوگانه‌ی تهرانی شهرستانی را بیشتر درک می‌کند و در جریان جایگاه محوری تهران قرار می‌گیرد. آذر تشکر، در ادامه‌ی کتاب به توضیح مفهوم تهرانی و شهرستانی در سینما و تلویزیون پرداخته و به نقش این دوگانه در شعر و فرهنگ مردمان ایرانِ معاصر اشاره کرده است.

زیست شهرستانی در تهران، تهرانیِ اصیل بودن و زندگی در سایه‌ی رقابت میان تهرانی و شهرستانی بودن، مفاهیمی است که تشکر در بخش‌های بعدی این اثر به بررسی آن‌ها پرداخته. درک این مفاهیم، خواننده را نسبت به تفاوت تجربه‌های مردم در شهرهای مختلف ایران، آگاه‌تر و همدل‌تر می‌کند. مطالب کتاب تهرانی - شهرستانی با توضیحاتی درباره‌ی هم‌خانگی و رقابت و حاشیه‌ی قوی‌تر از متن خاتمه پیدا می‌کند. نویسنده با تحلیل دوگانه‌ی تهرانی شهرستانی، دریچه‌ای نو به سوی فهم لایه‌های پنهان جامعه‌ی ایرانی در این اثر گشوده است. این کتاب نه‌تنها چالش‌ها و پیچیدگی‌های تعاملات اجتماعی را آشکار می‌سازد، بلکه با دعوت به تأمل و آگاهی، راه را برای گفتگویی سازنده و تقویت بنیان‌های همزیستی و اعتماد متقابل میان شهروندان هموار می‌کند.

اثر مردم‌نگارانه‌ی پیشِ رو را انتشارات علمی فرهنگی چاپ و روانه‌ی بازار کرده است.

کتاب تهرانی - شهرستانی برای چه کسانی مناسب است؟

دانشجویان رشته‌های جامعه‌شناسی و پژوهشگران حوزه‌ی مطالعات شهری و فرهنگی، مخاطب‌های اصلی کتاب حاضر به‌حساب می‌آیند. مطالعه‌ی این اثر برای علاقه‌مندان به آگاهی از چالش‌های هویتی، فرهنگی و اجتماعی شهرهای مختلف ایران نیز سودمند به‌نظر می‌رسد.

در بخشی از کتاب تهرانی - شهرستانی: اندیشیدن در باب یک دوگانه اجتماعی می‌خوانیم

قدیمی‌ترین توصیف از تهران و خلقیات اهالی آن را یاقوت حِمَوی درکتاب مُعجَم‌البُلدان آورده است و ظاهراً با وجودی که خودش این شهر را ندیده بوده اما گفتۀ مردی از اهالی ری را دربارۀ تهران روایت کرده و گفته است: «از مردی اهل ری که محل وثوق و اعتماد بود شنیدم که طهران دیهی است بزرگ و بنای این دیه تمامی در زیرِ زمین واقع است و اَحَدی را یارای آن نیست که بدان دیه راه یابد مگر آنکه اهالی آنجا اجازت ورود بدهند.»

از همین عبارات مشخص می‌شود که از همان ابتدا تهران برای خودش در و دروازه داشته و برای ورود به این شهر اجازت اهالی لازم بوده است. در و دروازه‌ای که اجازتِ ورود به غربا می‌داده‌اند هم به شکل بناهای زیبا مثل دروازه‌های دوازده‌گانۀ دارالخلافۀ ناصری بوده و هم احیاناً در و دروازه‌های اجتماعی و فرهنگی. گویی از ابتدا مرزی بسیار ظریف و باریک اما محکم بین تهرانی و هرآن‌کس که غیر آن است، کشیده شده بوده است.

البته باوجود همۀ این در و دروازه‌ها و اجازت ورودها، تهران تغییرات سهمگینی را پشتِ سر گذاشته است. این شهر اکنون به‌کلی از گذشتۀ تاریخی خود دور شده است؛ دیگر بناهایش زیرِ زمین نیست، بلکه از زمین بسیار سر برکشیده است! و مردمش به ورود کسانِ دیگر بسیار اجازت ورود و سکونت داده‌اند. تهران از شهری نادیده و مخفی با مردمانی تلخ و نجوش تبدیل شده به شهری که خود را بسیار به رُخ می‌کشد و سر به آسمان می‌ساید و مردمانی خوش‌خُلق و بجوش با غریبه‌ها دارد و آنقدر به غریبه‌ها میدان داده که شهر را به‌کلی به اشغال خود درآورده‌اند.

فهرست مطالب کتاب

فهرست تصاویر
یادداشت ناشر
مقدمه
بخش اول: تهران؛ تشکیل یک مرکز
تهران، نقطه‌ای کوچک در سرزمینی بزرگ
«ناف تهران» کجاست؟
تهران چگونه سر برآورد؟
آغاز مرکزیت و پایتختی!
تهران ناصری
جمعیت تهرانِ پایتخت
جمعیت مهاجران و شهرستانی‌ها
دوگانۀ تهرانی- شهرستانی چگونه ساخته شد؟
قصه از بازار شروع شد!
تهران و شهرستانی‌ها در سینما و تلویزیون
تهرانی و شهرستانی در شعر و ترانه
تهرانی از دلایل انکارناپذیر در شعر سپانلو
تهران و شهرستانی در رمان و داستان
گویش و رسم‌الخط
بخش دوم: زیست شهرستانی در تهران
خاک دامنگیر تهران
جاذبه‌های تهران
پول، فرصت، امکانات
کار، تحصیل، سربازی
سرعت، تنوع و ریتم زندگی در تهران
غریبی، رهایی و برگشت
یادِ همیشۀ ولایت
چمدان‌های نیمه‌باز
مهاجران شهرستانی و برنامه‌ریزی شهر تهران
سیاستمداران شهرستانی درتهران
ساختن تهران به دست شهرستانی‌ها
محله‌های تهران در اشغال شهرستانی‌ها
سوپر دریانی‌ها در تهران
تهران؛ گشودن آرام راز و رمزها
پیشروی آرام
خانه گزیدن و ماندن
منطق زیست متروپل
بخش سوم: تهرانی اصیل بودن، تهرانی شدن
تهرانی بودن و تهرانی شدن
تهرانی اصیل
تهرانِ اصیل
داستان خیابان ایران
بچه تهران
فقط خودروی تهرانی
تهرانی شدن
لهجه و زبان تهرانی
تهران؛ اصالت مهاجرت
بخش چهارم: متن و حاشیه؛ زندگی در سایۀ رقابت
سامان زندگی رقابت‌آمیز در تهران
تراژدی شهر اشغال‌شده
شهر برتری‌جو
همخانگی و رقابت
حاشیه قوی‌تر از متن
سخن آخر
منابع