معرفی و دانلود کتاب تعزیه خوانی

معرفی کتاب تعزیه خوانی

کتاب تعزیه خوانی نوشته‌ی زهره شعبانی، مروری بر یکی از قدیمی‌ترین فرم‌های نمایش در تاریخ ایران است که از دل مذهب نشئت گرفته است. این کتاب که یکی از مجلدهای مجموعه‌ی «دامیز» از انتشارات آوند دانش است، نمایش تعزیه را از ابعاد گوناگون بررسی می‌کند.

درباره‌ی کتاب تعزیه خوانی

داستان وقایع عاشورا همواره در میان مسلمانان و به‌خصوص شیعیان از محبوبیت بالایی برخوردار بوده، به نحوی که آن را طی سالیان دراز، در قالب‌های متفاوتی از هنر جای داده و به نمایش گذاشته‌اند. قصه‌ی عاشورا را می‌توان در نقاشی، خطاطی، آواز و نوحه و حتی نمایش و تئاتر دید؛ نمایشی که به آن تعزیه و تعزیه‌خوانی گفته می‌شود و برای مذهبیون ایرانی جایگاه ویژه‌ای دارد، به نحوی که سال‌هاست در مراسمات عزاداری ماه محرم در نقاط مختلف ایران، نمایش تعزیه نیز به فراخور منطقه و تاریخ وقایع محرم اجرا می‌شود و البته طرفداران بسیاری نیز دارد.

زهره شعبانی در کتاب تعزیه‌خوانی که یکی از مجلدهای مجموعه‌ی «دامیز» نشر آوند دانش به شمار می‌رود، هنر و نمایش تعزیه را از زوایای گوناگون بررسی کرده است. بخش اول کتاب به پیشینه‌ی تعزیه اختصاص دارد و نویسنده در آن، مفهوم تعزیه، ریشه‌های اسطوره‌ای و آیینی، ریشه‌های نمایشی، ریشه‌های مذهبی و... را بررسی کرده است. بخش دوم کتاب، به ظرافت‌های اجرای تعزیه می‌پردازد و مواردی همچون محل اجرا، شعر، موسیقی و بازیگران را توضیح می‌دهد. در بخش بعدی، نویسنده به سراغ انواع تعزیه، ترتیب اجرا و اصطلاحات رایج رفته است. بخش چهارم کتاب، یعنی «تأثیرات تعزیه»، به‌طور خاص به تأثیر تعزیه بر آثار هنری و همچنین نقطه‌نظر سیاحان و شرق‌شناسان تعلق دارد و در بخش پنجم نیز، اطلاعات جالبی از ضرب‌المثل‌های مرتبط، تعزیه‌خوانان و تعزیه‌گردانان بنام، محققین حوزه‌ی تعزیه و همچنین نمایش‌های شبه تعزیه ارائه شده است.

کتاب تعزیه‌خوانی کاری از انتشارات آوند دانش است.

کتاب تعزیه‌خوانی برای چه کسانی مناسب است؟

اگر به تعزیه و تعزیه‌خوانی علاقه دارید، این کتاب شما را به صورت تئوری با ابعاد مختلف این پدیده آشنا می‌کند.

در بخشی از کتاب تعزیه خوانی می‌خوانیم

بحث درباره‌ی فرزندان این دو شخصیت بسیار جالب است. فرزندان هر دو، به دلیلی در ماجرای شهادت زنده می‌مانند. فرزند سیاوش، هنوز به دنیا نیامده است و فرزند امام حسین (ع) به دلیل بیماری در جنگ شرکت نکرده و به همراه اسرا به شام برده می‌شود. فلسفه‌ی حضور فرزند، نشان‌دهنده‌ی ادامه‌دار بودن راه این دو شخصیت است. سیاوش وقتی خواب شهادتش را می‌بیند، تمام دارایی‌های خود را نابود می‌کند. به فرنگیس می‌گوید که نام فرزندش را کیخسرو بگذارد و اسب، زره و نیزه‌اش را به پسرش بدهد. در روضةالشهدا آمده است: وقتی امام حسین (ع) تمامی یاران خود را در کربلا از دست می‌دهد، نزد حضرت زین‌العابدین (ع) می‌رود و می‌گوید: «ای پسر! چون به مدینه رسی دوستان را سلام برسان و بگو پدرم چنین فرمود که «هرگاه به رنج غربت مبتلا شوید از غریبی من یاد کنید و چون کشته‌ای ببینید، حلق به ناحق بریده‌ی من فراموش مکنید و چون آب خوش خورید از لب تشنه و جگر تفتیده‌ی من براندیشید».

وقتی کیخسرو به دنیا می‌آید، بعد از گذشت سال‌ها به انتقام خون پدرش قیام می‌کند و افراسیاب و عاملین جنایت را اسیر کرده و می‌کشد. وقتی امام زین‌العابدین (ع) با اسرا به شام می‌رود، در خطبه‌ای روایت شهادت و منش پدرش را در بارگاه یزید بیان می‌کند. او یکی از کسانی است که واقعه‌ی کربلا و رنج غربت امام (ع) را بر شیعه‌دوستان و افرادی که اطلاعات نادرستی داشتند بیان می‌کند. با نشر همین اخبار بود که قیام‌هایی به‌منظور انتقام خون امام حسین (ع) شکل گرفت و ابومسلم خراسانی و مختار ثقفی با شنیدن این اخبار به انتقام برخاستند و نام کسانی را که در واقعه‌ی کربلا نقش داشتند در فهرست سیاهی جمع کردند و همه را به سزای کارشان رساندند.

فهرست مطالب کتاب

مقدمه
بخش 1: پیشینه‌ی تعزیه
فصل 1: تعزیه چیست
فصل 2: ریشه‌های اسطوره‌ای و آیینی
فصل 3: ریشه‌های نمایشی تعزیه
فصل 4: ریشه‌های مذهبی تعزیه
فصل 5: تاریخ تعزیه
فصل 6: تعزیه پس از انقلاب اسلامی
بخش 2: اجرای تعزیه
فصل 7: محل اجرای تعزیه
فصل 8: شعر در تعزیه
فصل 9: موسیقی تعزیه
فصل 10: عوامل نمایش تعزیه
بخش 3: بررسی تعزیه
فصل 11: ترتیب اجرایی تعزیه
فصل 12: انواع تعزیه
فصل 13: بررسی نمایش تعزیه
فصل 14: اسامی و اصطلاحات رایج در تعزیه
بخش 4: تأثیرات تعزیه
فصل 15: تعزیه از نگاه سیاحان و شرق‌شناسان
فصل 16: تأثیر تعزیه بر آثار هنری
بخش 5: بخش ده‌تایی‌ها
فصل 17: ده تعزیه‌خوان و تعزیه‌گردان بنام
فصل 18: ده محقق تعزیه
فصل 19: ده شبه تعزیه
فصل 20: ده ضرب‌المثل