معرفی و دانلود کتاب تاریخ تمدن - جلد چهارم: عصر ایمان

معرفی کتاب تاریخ تمدن - جلد چهارم: عصر ایمان

از قرن چهارم میلادی، هم‌زمان با قدرت‌ گرفتن امپراتوری بیزانس، مسیحیت در اروپا تثبیت شد. از آن پس تا قرن چهاردهم میلادی، سلطه‌ی کلیسا و مسیحیت در اروپا حاکم بود. در کتاب تاریخ تمدن - جلد چهارم، ویل دورانت با نگاهی جامع این دوره را بررسی می‌نماید. وی در این جلد علاوه بر تاریخ اروپا و مسیحیت، تمدن‌های اسلامی و یهودی جاری در این دوران را نیز معرفی می‌کند. این اثر که در گروه کتاب‌های تاریخ قرون وسطی طبقه‌بندی می‌شود، تصویری جامع از تمدن‌های یهودی، مسیحی و اسلامی را طی ده قرن ارائه می‌دهد.

درباره‌ی کتاب تاریخ تمدن - جلد چهارم

کنستانتین کبیر اولین امپراتور روم بود که به مسیحیت گروید و با صدور فرمان میلان به مسیحیان آزادی دینی داد. پس از آن بود که مسیحیت در اروپا گسترش یافت و کلیسا به نهاد قدرتمندی تبدیل شد که قدرت سیاسی و اجتماعی را در سرزمین‌های اروپایی در دست گرفت و تا قرن چهاردهم به طور مطلق بر اروپا فرمان می‌راند. ویل دورانت (Will Durant) کتاب تاریخ تمدن - جلد چهارم (The Story of Civilization 4) را با عنوان عصر ایمان (The Age of Faith) به همین دوره اختصاص داده است. او این کتاب را از سال 325 میلادی آغاز می‌کند؛ یعنی زمانی که شورای نیقیه تشکیل شد و بنیانی برای قدرت گرفتن مسیحیت و شروع عصر جدیدی در تمدن غرب شکل گرفت. نویسنده در نهایت کتاب را با حوادث سال‌های 1300 میلادی، زمانی که کم‌کم نشانه‌های ضعف، سستی و انحطاط در قدرت کلیسا نمایان شد، به پایان می‌رساند.

در قرن چهارم میلادی، امپراتوری روم به دو بخش شرقی و غربی تقسیم شده بود که هر دو در اروپا نفوذ و قدرت داشتند. کنستانتین کبیر، امپراتور روم، با انتقال پایتخت به شرق و بنیان‌گذاری شهر قسطنطنیه، پایه‌های امپراتوری روم شرقی یا بیزانس را بنا نهاد. او با حمایت از مسیحیت و پایان دادن به آزار مسیحیان، زمینه را برای گسترش و رسمی‌ شدن این دین فراهم کرد. در همین زمان، امپراتوری روم غربی به‌ دلیل عواملی چون هجوم قبایل بربر، ضعف در رهبری و بحران‌های سیاسی و اقتصادی، به سمت ضعف و فروپاشی می‌رفت. در مقابل، امپراتوری بیزانس در شرق، با تکیه بر ساختارهای رومی و ایمان مسیحی، به قدرت می‌رسید و تمدنی مسیحی و پایدار را در شرق اروپا پایه‌گذاری می‌کرد. ویل دورانت در کتاب تاریخ تمدن - جلد چهارم نشان می‌دهد که چطور مسیحیت از جنبشی اخلاقی و فردی به نهاد رسمی حکومتی بدل شد و نظم جامعه را به دست گرفت. وی در این بخش از کتاب از آگوستین قدیس نام می‌برد و نشان می‌دهد که چگونه او اندیشه‌های افلاطون را با مسیحیت درآمیخت و پایه‌های فلسفه‌ی غرب را بنا کرد.

هم‌زمان با تثبیت قدرت امپراتوری بیزانس در روم شرقی، آیین اسلام در شبه‌جزیره عربستان با تولد حضرت محمد (ص) در مکه و آغاز دعوت وی ظهور یافت. ویل دورانت در کتاب تاریخ تمدن - جلد چهارم، فصلی را به بررسی خاستگاه، گسترش و شکوفایی تمدن اسلامی اختصاص داده است. او این بخش را با بازخوانی حیات پیامبر اسلام، از تولد در مکه تا تأسیس دولت اسلامی در مدینه، آغاز می‌کند. سپس به تحلیل تحولات سیاسی و اداری خلافت‌های اموی و عباسی می‌پردازد. دورانت علاوه بر بررسی ساختارهای حکومتی، توجه ویژه‌ای به جریان‌های فکری، فرهنگی و علمی در جهان اسلام دارد و وضعیت پیشرفت‌هایی چون فلسفه، علوم تجربی، هنرهای بصری، ادبیات و موسیقی را با دقت تحلیل می‌کند. وی از اندیشمندانی نظیر فارابی، ابن‌سینا، ابن‌رشد و نیز عرفایی چون امام محمد غزالی نام می‌برد. افزون بر این، به چهره‌های ادبی چون عمر خیام و سعدی شیرازی می‌پردازد و نمونه‌هایی از اشعار آنان را نقل می‌کند. در ادامه، نویسنده بخشی مستقل را به بررسی وضعیت یهودیان در جوامع اسلامی و مسیحی اختصاص داده و به تبیین جایگاه اجتماعی، فرهنگی و دینی آنان پرداخته است. وی در این میان، از متفکرانی چون موسی بن میمون (ابن‌میمون) یاد می‌کند و به بررسی مبانی شریعت و آموزه‌های دینی یهود در قرون وسطی می‌پردازد.

ویل دورانت در کتاب تاریخ تمدن - جلد چهارم، پس از آن که تمدن‌های دینی قرون وسطی را معرفی می‌کند، به مطالعه‌ی کشورهای اروپایی و ساختار‌های سیاسی، اجتماعی و نظامی را در دوران قرون وسطی می‌پردازد. وی ابتدا تاریخ فرهنگی، سیاسی و مذهبی کشورهایی چون اسپانیا، ایتالیا، فرانسه، آلمان، انگلستان و... را به طور مجزا بررسی می‌کند و نشان می‌دهد که مسیحیت و کلیسا چگونه در هریک از این سرزمین‌ها زمام امور را به دست داشته. نویسنده در بررسی ساختارهای اجتماعی قرون وسطی، به‌ طور ویژه به نظام فئودالیسم و پدیده‌ی شوالیه‌گری توجه می‌کند. او فئودالیسم را که نظامی مبتنی بر مالکیت زمین و وفاداری سیاسی است، معرفی می‌کند و روابط و مناسبات آن‌ها را با کلیسا، شاه، برده و شوالیه‌ها، به‌عنوان نیروی نظامی و جنگاوران تحت اختیار اربابان، می‌کاود. دورانت نشان می‌دهد که این ساختار نه‌تنها نظم اجتماعی قرون وسطی را شکل می‌داد، بلکه یکی از ستون‌های اصلی قدرت سیاسی در اروپای فئودالی محسوب می‌شد.

بخش آخر کتاب تاریخ تمدن - جلد چهارم به آیین مسیحیت در قرون وسطی اختصاص دارد. این مبحث مهم‌ترین و مفصل‌ترین بخش از این کتاب است که با جنگ‌های صلیبی آغاز می‌شود. باید گفت در اصل، جنگ‌های صلیبی اوج حوادث قرون وسطی است؛ یعنی زمانی که دو دین اسلام و مسیحیت رودرروی هم قرار گرفتند. نخستین جنگ صلیبی در اواخر قرن یازدهم میلادی با دعوت پاپ اوربان دوم آغاز شد و فتح بیت‌المقدس و تأسیس دولت‌های صلیبی‌نشین در شام و فلسطین تمرکز اصلی صلیبیون بود. سرانجام پس از هشت جنگ صلیبی، مسلمانان به رهبری صلاح‌الدین ایوبی توانستند سرزمین‌های خاور نزدیک را از سیطره‌ی صلیبیون خارج کنند.

ویل دورانت در تحلیل این رویدادها، جنگ‌های صلیبی را فراتر از یک درگیری مذهبی می‌بیند. از نگاه او، این جنگ‌ها پیامدهایی عمیق بر ساختار سیاسی، اجتماعی و اقتصادی اروپا داشتند. تضعیف نظام فئودالی، گسترش تجارت میان شرق و غرب، انتقال دانش و فرهنگ از جهان اسلام به اروپا و همچنین باز شدن راه برای رنسانس و تحولات فکری قرون بعد از جمله این موارد هستند. نویسنده همچنین به نقش جنگ‌های صلیبی در رشد تعصب مذهبی و خشونت دینی در هر دو سوی نزاع اشاره می‌کند و آن را باعث قدرت گرفتن کلیسا در کوتاه مدت و تضعیف آن در بلندمدت می‌داند. ویل دورانت در ادامه‌ی این فصل به معارف، حکمت و الاهیات مسیحی اشاره می‌کند، دستاوردهای مسیحیت را در عرصه‌های هنر، ادبیات، نقاشی و موسیقی در قرون وسطی شرح می‌دهد و از یکی از مهم‌ترین آثار ادبیات این دوره، یعنی کمدی الهی دانته نام می‌برد.

کتاب تاریخ تمدن - جلد چهارم با عنوان عصر ایمان به شکلی جامع و گسترده به بررسی تاریخ فرهنگی، دینی، علمی و سیاسی جهان قرون وسطی می‌پردازد. دورانت در این جلد، با نگاهی فراتر از اروپا، تمدن‌های اسلامی، مسیحی و یهودی را نیز در کنار یکدیگر تحلیل می‌کند. این اثر ویل دورانت شاهکاری در تاریخ‌نگاری عمومی به شمار می‌رود. او با قلمی شیوا، نگاهی انسان‌محور، و ترکیبی از تحلیل تاریخی، روایتگری ادبی و فلسفی، توانسته اثری بیافریند که هم برای خوانندگان عام جذاب باشد و هم برای پژوهشگرانْ قابل استناد. این جلد از تاریخ تمدن به‌ویژه به دلیل وسعت موضوع، دقت در بررسی تمدن‌های گوناگون و بی‌طرفی نسبی در نگاه به ادیان، یکی از کامل‌ترین و ماندگارترین آثار درباره‌ی دوران قرون وسطی محسوب می‌شود.

انتشارات علمی و فرهنگی این جلد از تاریخ تمدن را با ترجمه‌ی ابوطالب صارمی، ابوالقاسم پاینده و ابوالقاسم طاهری منتشر کرده است.

کتاب تاریخ تمدن - جلد چهارم برای چه کسانی مناسب است؟

این کتاب برای دانشجویان، استادان، پژوهشگران و همه‌ی کسانی که علاقه دارند درباره‌ی تاریخ قرون وسطی بیشتر بدانند، مناسب خواهد بود.

در بخشی از کتاب تاریخ تمدن - جلد چهارم: عصر ایمان می‌خوانیم

در بریتانیا، زیر سلطه امپراتوری روم، تمام طبقات، به جز دهقانان صاحب زمین، مرفه شدند. املاک بزرگ به زیان این دهقانان وسعت یافت؛ در بسیاری از موارد، مالکان بزرگ دهقانان آزاد را می‌خریدند، و دهقانان یا به رعیت تبدیل می‌شدند یا به پرولتاریای شهرها می‌پیوستند. بسیاری از دهقانان، بر ضد اشراف صاحب زمین، از متجاوزان آنگلوساکسون پشتیبانی می‌کردند. از جهات دیگر، بریتانیای روم به‌سوی سعادت ره می‌سپرد. شهرها رشد می‌کردند و بر تعدادشان می‌افزود، و ثروت زیاد می‌شد؛ بسیاری از خانه‌ها حرارت مرکزی و پنجره‌های شیشه‌ای داشتند؛ بسیاری از ثروتمندان دارای ویلاهای مجلل بودند. بافندگان بریتانیا پارچه‌های پشمین ممتازی که بریتانیا هنوز هم در جهان بدان شهره است، صادر می‌کردند. در قرن سوم، چند لژیون رومی برای حفظ امنیت خارجی و آرامش داخلی کافی بود.

اما در دو قرن چهارم و پنجم امنیت در تمام جبهه‌ها به خطر افتاد: در شمال از طرف پیکت‌های کالدونیا؛ در مشرق و جنوب از جانب مهاجمان نورس و ساکسون؛ در غرب از سوی سلتهای منقاد نا شده ویلز، و گیل‌ها و سکوت‌های ماجراجوی ایرلند. در فاصله سال‌های 364 تا 367 هجوم‌های ساحلی سکوت‌ها و ساکسون‌ها به طرز وحشت‌انگیزی شدت یافت؛ نیروهای بریتانیایی و گالیایی این هجوم‌ها را دفع کردند، اما یک نسل بعد این هجوم‌ها ازسرگرفته شد، و این بار دفع آن‌ها به‌وسیله ستیلیکو انجام گرفت. در 381 ماکسیموس و در 407 قسطنطین غاصب چند لژیون بریتانیایی را که برای دفاع از خاک خود بریتانیا ضروری بودند برای مقاصد شخصی خود فراخواندند، و عده کمی از افراد این لژیون‌ها زنده بازگشتند. مهاجمان حمله به مرزها را آغاز کردند؛ بریتانیا از ستیلیکو یاری خواست؛ اما او سخت سرگرم راندن گوت‌ها و هون‌ها از ایتالیا و گل بود.

فهرست مطالب کتاب

کتاب اول: اوج اعتلای بیزانس 325-565
جدول گاه‌شماری
فصل اول: یولیانوس کافر 332 – 363
I - میراث قسطنطین
II - مسیحیان و مشرکان
III - قیصر جدید
IV - امپراتور مشرک
V - پایان سفر
فصل دوم: پیروزی بربرها 325-476
I - مرز تهدید شده
II - امپراتوران نجات‌بخش: 364-408
III - تاریخچه‌ای از ایتالیا
IV - سیل هجوم بربرها
V - سقوط روم
فصل سوم: پیشرفت مسیحیت 364-451
I - سازمان کلیسا
II - بدعت‌گذاران
III - مسیحیت غرب
1 - رم
2 - قدیس هیرونوموس
3 - سربازان مسیحی
IV - مسیحیت شرق
1 - راهبان شرق
2 - اسقفان شرق
V - قدیس آوگوستینوس: 354 - 430
1 - گنهکار
2 - عالم الهی
3 - فیلسوف
4 - بطرک
VI - کلیسا و دنیا
فصل چهارم: اروپا شکل می‌گیرد 325-529
I - بریتانیا انگلستان می‌شود: 325-577
II - ایرلند: 160-529
III - پیش‌درآمد فرانسه
1 - آخرین روزهای گل قدیم: 310-480
2 - فرانک‌ها: 240-511
3 - سلسله مروونژیان: 511-614
IV - اسپانیای ویزگوت‌ها: 456-711
V - ایتالیای اوستروگوت‌ها: 493-536
1 - تئودوریک
2 - بوئتیوس
فصل پنجم: یوستینیانوس 527-565
I - امپراتور
II - تئودورا
III - بلیزاریوس
IV - قانون‌نامه یوستینیانوس
V - امپراتور متأله
فصل ششم: تمدن بیزانسی 326-565
I - کار و ثروت
II - علم و فلسفه: 364-565
III - ادبیات: 364-565
IV - هنر بیزانسی: 326-565
1 - گذر از دوران شرک
2 - هنرمند بیزانسی
3 – سانتا سوفیا
4 - از قسطنطنیه تا راونا
5 - هنرهای بیزانسی
فصل هفتم: ایرانیان 224-641
I - جامعه ساسانیان
II - سلطنت ساسانیان
III - هنر ساسانیان
IV - فتح اعراب
کتاب دوم: تمدن اسلامی 569-1258 م (53 ق ه- – 656 ه- ق)
جدول گاه‌شماری
فصل هشتم: محمد (ص) 41 ق ه- – 21 ه- ق (570 -632 م)
I - جزیرة‌العرب
II - محمد [ص] در مکه
III - محمد [ص] در مدینه
IV - پیامبر پیروز
فصل نهم: قرآن
I - ترکیب
II - عقاید
III - اخلاق
IV - دین و دولت
V - منابع قرآن
فصل دهم: شمشیر اسلام 11 – 656 ه- ق (632-1058 م)
I- خلفای راشدین
II- خلافت اموی
III- خلافت عباسی
1 - هارون‌الرشید
2 - انحطاط دولت عباسی
IV- ارمنستان
فصل یازدهم: اوضاع کشورهای اسلامی 7-656 ه- ق (628-1058 م)
I- اقتصاد
II- ایمان
III- ملت
IV- دولت
V - شهرها
فصل دوازدهم: فکر و هنر در ولایت‌های خاوری اسلام 11-450 ه- ق (632-1058 م)
I- دانشوری
II- علوم
III- پزشکی
V - فلسفه
V- تصوف و بدعت
VI- ادبیات
VII- هنر
VIII- موسیقی
فصل سیزدهم: اسلام در مغرب 21 – 479 ه- ق (641 – 1086 م)
I- فتح افریقا
II- تمدن اسلام در افریقا
III- اسلام در حوزه مدیترانه
IV- اسلام در اسپانیا
۱ - خلفا و امیران
۲ - تمدن در اسپانیای مسلمان
فصل چهاردهم: عظمت و انحطاط مسلمانان 450 - 656 ه- ق (1058 - 1258 م)
I- شرق اسلامی
II- مسلمانان در مغرب
III- جلوه‌هایی از هنر اسلامی
IV- عصر عمر خیام
V- عصر سعدی
VI- علوم اسلامی
VII- غزالی و تجدید حیات دینی
VIII- ابن رشد
IX- حمله مغول
X- اسلام و جهان مسیحیت
کتاب سوم: تمدن یهودی 135 - 1300
جدول گاه‌شماری
فصل پانزدهم: تلمود
I - تبعیدشدگان 135 - 565
II - تدوین‌کنندگان تلمود
III - شریعت
1 - الهیات
2 - شعایر دینی
3 - اصول اخلاقی تلمود
IV - زندگی و قانون
فصل شانزدهم: یهودیان قرون‌وسطی 565 - 1300
I - جماعات یهودی مشرق‌زمین
II - یهودیان اروپا
III - زندگی یهود در جهان مسیحیت
1 - دولت
2 - اقتصاد
3 - اصول اخلاقی
4 - دین
IV - ضدیت با قوم یهود
فصل هفدهم: عقلیات و ذوقیات یهود 500 - 1300
I - ادبیات
III - ماجراهای تلمود
III - علم در میان یهود
IV - پیشرفت فلسفه یهود
V - ابن میمون (1135 - 1204)
VI - جنگ طرف‌داران و مخالفان ابن میمون
VII - قباله
VIII - رهایی
کتاب چهارم: عصر ظلمت 566 - 1095
جدول گاه‌شماری
فصل هجدهم: دنیای بیزانسی 565 - 1095
I - هراکلیوس
II - تمثال شکنان
III - دستگاه دائم التغیر امپراتوری
IV - زندگی بیزانسی
V - رنسانس بیزانسی
VI - سرزمین‌های بالکان
VII - پیدایش روسیه
فصل نوزدهم: انحطاط غرب 566 - 1066م
I - ایتالیا 566 - 1095
1 - لومباردها 568 - 774
2 - نورمان‌ها در ایتالیا 1036 - 1085
3 - ونیز 451 - 1095
4 - تمدن ایتالیایی 566 - 1095
II - اسپانیای مسیحی 711 - 1095
III - فرانسه: 614 - 1060
1 - پیدایش دودمان کارولنژیان: 614 - 768
2 - شارلمانی: 768 - 814
3 - زوال خاندان کارولنژیان
4 - ادبیات و هنر: 814 - 1066
5 - اعتلای دوک‌ها: 987 - 1066
فصل بیستم: ترقی شمال 566 - 1066
I - انگلستان: 577 - 1066
1 - الفرد و دین‌ها: 577 - 1016
2 - تمدن آنگلوساکسون: 577 - 1066
3 - بین دو پیروزی: 1016 - 1066
II - ویلز: 325 - 1066
III - تمدن ایرلندی: 461 - 1066
IV - اسکاتلند: 325 - 1066
V - نورس‌ها یا شمالی‌ها: 800 - 1066
1 - ساگای شاهان
2 - تمدن وایکینگ
VI - آلمان: 566 - 1106
1 - سازماندهی قدرت
2 - تمدن آلمانی: 566 - 1106
فصل بیست و یکم: مسیحیت در کشمکش 529 - 1085
I - قدیس بندیکتوس: حد 480 - 543
II - گرگوریوس کبیر: 540 - 604
III - امور سیاسی پاپ: 604 - 867
IV - کلیسای یونانی: 566 - 898
V - غلبه مسیحیت بر اروپا: 529 - 1054
VI - حضیض دوران قدرت پاپ‌ها: 867 - 1049
VII - اصلاح کلیسا: 1049 - 1054
VIII - شقاق شرقی کبیر: 1054
IX - گرگوریوس هفتم (ایلدبراندو): 1073 - 1085
فصل بیست و دوم: فئودالیسم و شوالیه گری 600– 1200
I - مبانی فئودال
II - سازمان فئودال
1. برده
2. سرف
3 – اجتماع ده
4 – خاوند
5 - کلیسای فئودال
6 - شاه
III - قانون فئودال
IV - جنگ فئودال
V - شوالیه گری
کتاب پنجم: اوج مسیحیت 1095-1300
جدول گاهشماری
فصل بیست و سوم: جنگ‌های صلیبی 1095 - 1291
I - علل
II - نخستین جنگ صلیبی: 1095-1099
III - مملکت لاتینی اورشلیم: 1099 -1143
IV - دومین جنگ صلیبی: 1146 - 1148
V - صلاح‌الدین ایوبی
VI - سومین جنگ صلیبی: 1189-1192
VII - چهارمین جنگ صلیبی 1202-1204
VIII - اضمحلال جنگ‌های صلیبی: 1212-1291
IX - نتایج جنگ‌های صلیبی
فصل بیست و چهارم: انقلاب اقتصادی 1066-1300
I - احیای بازرگانی
II - ترقی صنعت
III - پول
IV - بهره
V - اصناف
VI - کمون‌ها
VII - انقلاب کشاورزی
VIII - جنگ طبقاتی
فصل بیست و پنجم: بهبود اروپا 1905-1300
I - امپراتوری بیزانس
II - ارامنه: 1060-1300
III - روسیه و مغولان: 1054-1315
IV - تحولات پی‌درپی در بالکان
V - کشورهای مرزی
VI - آلمان
VII - اسکاندیناوی
VIII - انگلستان
1. ویلیام فاتح
2 - تامس ا. بکت
3 - ماگناکارتا
4 - رشد قوانین
5 - منظره جامعه انگلستان
IX - ایرلند، اسکاتلند، ویلز: 1066 - 1318
X - راینلاند: 1066-1315
XI - فرانسه: 1060 - 1328 1
1- فیلیپ اوگوست
2 - سن لویی
3 - فیلیپ زیبا
XII - اسپانیا: 1096 - 1285
XIII - پرتغال: 1095
فصل بیست و ششم: ایتالیای پیش از رنسانس 1057-1308
I - سیسیل در دوران استیلای نورمان‌ها: 1090-1194
II - ایالات پاپی
III - ونیز پیروز 1096-1311
IV - از مانتو تا جنووا
V - فردریک دوم: 1194-1250
1 - مجاهد صلیبی تکفیر شده
2 - اعجاز عالم
3- مجادله امپراتوری با دستگاه پاپی
VI - تجزیه ایتالیا
VII - ترقی فلورانس: 1095-1308
فصل بیست و هفتم: کلیسای کاتولیک روم 1095-1294
I - ایمان مردم
II - آیین‌های مقدس
III - دعا
IV - شعایر و مراسم مذهبی
V - قانون کلیسایی
VI - روحانیان
VII - دستگاه پاپی در اوج اقتدار: 1085-1294
VIII - درآمدهای کلیسا
فصل بیست و هشتم: آغاز تفتیش افکار 1000 - 1300
I - بدعت آلبیگاییان
II - سابقه تفتیش افکار
III - بازپرسان
IV - نتایج
فصل بیست و نهم: رهبانان و فرایارها 10951300
I - زندگی رهبانی
II - قدیس برنار
III - قدیس فرانسیس
IV - قدیس دومینیک
V - راهبه‌ها
VI - رازوران
VII - پاپ بدفرجام
VIII - مروری بر احوال گذشته
فصل سی‌ام: اخلاق و رسوم عالم مسیحی 700 1300
I - اصول اخلاق مسیحی
II - رعایت اصول اخلاق پیش از ازدواج
III - ازدواج
IV - زن
V - اخلاقیات عمومی
VI - لباس‌های قرون‌وسطایی
VII - در خانه
VIII - جامعه و ورزش
IX - اصول اخلاق و دیانت
فصل سی و یکم: رستاخیز هنرها 1095 - 1300
I - نهضت زیبایی‌شناسی
II - آرایش زندگی
III - نقاشی
1 - موزاییک
2 - مینیاتور
3- نقوش دیواری
4 - شیشه بند منقوش
IV - مجسمه‌سازی
فصل سی و دوم: اوج کمال و رونق سبک گوتیک 1095-1300
I - کلیسای جامع
II - رواج سبک رومانسک در اروپا: 1066-1200
III - سبک نورمان در انگلستان: 1066-1200
IV - تکامل سبک گوتیک
V - سبک فرانسوی گوتیک: 1133-1300
VI - سبک گوتیک در انگلستان: 1175-1280
VII - سبک گوتیک در آلمان: 1200-1300
VIII - رواج سبک گوتیک در ایتالیا: 1200-1300
IX - سبک گوتیک اسپانیایی: 1091-1300
X - ملاحظات
فصل سی و سوم: موسیقی قرون‌وسطی 1326 1300
I - موسیقی کلیسا
II - موسیقی خلق
فصل سی و چهارم: انتقال دانش 1000 1300
I - ترقی زبان‌های بومی
II - جهان کتب
III - مترجمان
IV - مدارس
V - دانشگاه‌های جنوب
VI - دانشگاه‌های فرانسه
VII - دانشگاه‌های انگلستان
VIII - زندگی دانشجویی
فصل سی و پنجم: آبلار 1079 - 1142
I - حکمت لاهوتی
II - هلوئیز
III - مرد عقل
IV - نامه‌های هلوئیز
IV - مرد محکوم
فصل سی و ششم: ماجرای عقل 1120 - 1308
I - مکتب شارتر
II - ارسطو در پاریس
III - آزاداندیشان
IV - تکامل حکمت مدرسی
V - توماس آکویناس
VI - حکمت توماس آکویناس
1 - منطق
2 - مابعدالطبیعه
3 - الهیات
4 - روان‌شناسی
5 - اخلاق
6 - سیاست
7 - دین
8 - پذیرش فلسفه توماس
VII - جانشینان
فصل سی و هفتم: علوم مسیحی 1095 - 1300
I - محیط جادویی
II - انقلاب در ریاضیات
III - کره زمین و حیات آن
IV - ماده و انرژی
V - احیای علم طب
VI - آلبرتوس ماگنوس: 1193 - 1280
VII - راجر بیکن: 1214 - 1292
VIII - اصحاب دایره‌المعارف
فصل سی و هشتم: عصر خیال‌پرستان 1100 - 1300
I - احیای لاتینی
II - می، زن، و سرود
III - احیای درام
IV - حماسه‌ها و ساگاها
V - تروبادورها
VI - مینه‌سنگرها
VII - رمانس‌ها
VIII - واکنش هجوآمیز
فصل سی و نهم: دانته 1265 - 1321
I - تروبادورهای ایتالیایی
II - دانته و بئاتریچه
III - شاعر در کشاکش سیاست
IV - کمدی الهی
1 - منظومه
2 - دوزخ
3 - برزخ
4 - بهشت
پایان سخن: میراث قرون‌وسطایی
کتابنامه متن انگلیسی
نمایه (فهرست راهنما)