معرفی و دانلود کتاب اندیشیدن درباره مغز

معرفی کتاب اندیشیدن درباره مغز

مایکل اوشی در کتاب اندیشیدن درباره مغز، مفاهیم بنیادین و کارکردهای اصلی مغز انسان را به شکلی مختصر و مفید مرور می‌کند و آخرین یافته‌های علمی را درباره‌ی این عضو از منظر نوروساینس توضیح می‌دهد. او در این کتاب کوچک و جامع، به مفاهیمی همچون ادراک، حافظه، پردازش و انتقال اطلاعات و تغییرات حسی در مغز می‌پردازد و می‌کوشد دلایل اختلالات آن را تشریح نماید.

درباره‌ی کتاب اندیشیدن درباره مغز

مغز چیست و چطور کار می‌کند؟ این شاید از بنیادی‌ترین و سخت‌ترین پرسش‌هایی باشد که بشر با آن مواجه شده. اما مشکل اینجاست که خود مغز باید به این پرسش‌ها پاسخ دهد و سعی کند سازوکار خود را بیابد. شاید بشود گفت ما در یک نوع چرخه گرفتاریم. و اگر این فرضیه درست باشد، پس این تصور که «مغز پیچیده‌ترین ماشین دنیاست» هم احتمالاً ساخته‌وپرداخته‌ی خود مغز در موردش خود است؛ نوعی خودشیفتگی و خودبزرگ‌بینی. ممکن است این ادعاها خیلی اغراق‌آمیز بوده و چندان درست نباشند ولی یک‌چیز را نمی‌توان انکار کرد؛ اینکه مغز انسان تمام بدن او را در اختیار دارد و کوچک‌ترین و غیرارادی‌ترین فعالیت‌ها را هم کنترل می‌کند. از فعالیت‌های فیزیکی مثل حرکت دادن اندام‌ها و حس‌ها تا انتزاعی‌ترین کارها مثل اندیشه‌ورزی و خیال‌بافی و از همه مهم‌تر آگاهی و اراده! قرن‌هاست که دانشمندان درباره‌ی این موضوع تحقیق می‌کنند و سعی دارند تا حدودی فیزیک مغز و کارکردهایش را توضیح دهند. و بیشتر از همه بفهمند که خصوصیاتی مثل اراده و آگاهی از کجا ریشه می‌گیرند. در قرن بیستم و با شکل‌گیری علم نوروساینس، پیشرفت‌های چشمگیرتری حاصل شد. عصب‌شناسی خیلی بهتر می‌توانست این عضو را بررسی و سازوکارش را تشریح کند. مایکل اوشی (Michael O'Shea)، یکی از دانشمندان مهم نوروساینس در عصر حاضر، در کتاب اندیشیدن درباره مغز (The Brain)، می‌کوشد آخرین یافته‌های علمی، مخصوصاً تحقیقات علم عصب‌شناسی را خیلی مختصر و مفید توضیح دهد. او هم به ساختار فیزیکی مغز می‌پردازد و هم تلاش می‌کند کارکردهای مهم آن را شرح دهد.

اگر بدن انسان را یک سیستم در نظر بگیریم، طبیعتاً هر یک از ارگان‌های بدن عضو این سیستم تلقی می‌شوند. سیستم برای هر یک از اعضایش وظیفه‌ای تعریف می‌کند که این ارگان‌ها تا آخرین لحظه باید آن را انجام دهند. فارغ از اینکه چه اتفاقی می‌افتد، قلب، ریه، کبد و... موظف‌اند کارشان را تکمیل کنند. اما در این میان، مغز شرایط متفاوتی دارد. مغز بیشتر از اینکه عضوی از سیستم باشد، خود یک سامانه‌ی پویاست. مغز رابطه‌ی ارگانیکی با بدن و بیرون از آن دارد. فقط فرمان نمی‌دهد بلکه در ارتباط مداوم با اعضای بدن و جهان است. اطلاعات را از همه‌جا دریافت می‌کند و مطابق با شرایط متفاوت تصمیم می‌گیرد. به‌عبارت‌دیگر، آنچه ما مغز می‌نامیم دستگاهی متشکل از بافت‌های مغزی، ارگان‌های بدن و دنیای اطراف است. همین ساختار گسترده باعث می‌شود توضیح دادن خیلی از خصوصیات مغز کار خیلی سختی باشد؛ شاید بتوان حرکت نورون‌ها را در طول سیستم عصبی و انتقال فرامین توضیح داد ولی ‌اینکه رؤیاها و احساسات چطور شکل می‌گیرند کار دشوارتری است. مایکل اوشی در کتاب اندیشیدن درباره مغز، پس‌ازاینکه مفاهیم بنیادین را در مورد این عضو بیان می‌کند، به سراغ مهم‌ترین خصوصیات مغز می‌رود و سعی می‌کند آن‌ها را توضیح دهد؛ مفاهیمی مثل ادراک، حافظه، پردازش و انتقال اطلاعات و تغییرات حسی. او پس‌ازآن موضوع اختلالات مغزی را پیش می‌کشد و می‌کوشد دلایل و ریشه‌های آن را توضیح دهد. مانند اینکه دقیقاً چه اتفاقی برای مغز می‌افتد که دچار اختلال می‌شود و بخشی از کارکردهایش را از دست می‌دهد.

خواندن این کتاب شما را با دنیای جدیدی درباره‌ی مغز، سیستم عصبی بدن و چگونگی کارکرد آن آشنا می‌کند.

کتاب اندیشیدن درباره مغز، در مجموعه‌ی معروف انتشارت آکسفورد، A Very Short Introduction، به چاپ رسیده است. این اثر را انتشارات هرمس با ترجمه‌ی رضا نیلی پور منتشر نموده است.

درباره‌ی مجموعه‌ی A Very Short Introduction

A Very Short Introduction، مجموعه کتاب‌هایی از انتشارات آکسفورد هستند که می‌کوشند موضوعات مختلف و جذاب را با زبانی ساده و عمومی بیان کنند. این مجموعه از علم و پزشکی تا هنر و تاریخ و سیاست و فلسفه را در برمی‌گیرد. این آثار عموماً خیلی کم‌حجم هستند ولی بااین‌وجود تلاش دارند تصویری کلی و کامل را از آن موضوع ارائه می‌دهند. آکسفورد از سال 1995 انتشار این سری کتاب را آغاز نموده و تاکنون بیش از 730 عنوان کتاب تحت آن به چاپ رسانده است.

در نکوداشت کتاب اندیشیدن درباره مغز

• مایکل اوشی با اشتیاقی واقعی می‌نویسد. (گاردین)

کتاب اندیشیدن درباره مغز برای چه کسانی مناسب است؟

مطالعه‌ی این کتاب به همه‌ی علاقه‌مندان به نوروساینس و علوم مغزی توصیه می‌شود. اگر دوست دارید با شیوه‌ی تکامل مغز در طی میلیاردها سال آشنا شوید، می‌توانید این کتاب را بخوانید.

با مایکل اوشی بیشتر آشنا شویم

مایکل اوشی استاد بازنشسته‌ی رشته‌ی نوروساینس دانشگاه ساسکس انگلستان و از مدیران سابق مرکز نوروساینس محاسباتی و رباتیک این دانشگاه است. او پیش‌تر در دانشگاه‌های ژنو و شیکاگو هم تدریس می‌کرد. اوشی بیش از صد مقاله‌ی علمی در زمینه‌های مختلف علوم اعصاب نوشته است. کتاب «اندیشیدن درباره مغز» تنها کتاب او محسوب می‌شود.

در بخشی از کتاب اندیشیدن درباره مغز می‌خوانیم

ارتباط یک نورون با نورون دیگر در جایگاه خاصى از تماس نورون‌ها با یکدیگر به نام سیناپس اتفاق مى‌افتد و احتمالاً تعداد آن‌ها در مغز انسان بیش از 100 تریلیون مى‌باشد. ارتباط‌هاى سیناپسى ضرورتا خصوصى است، به این معنى که هر سیناپس اجازه سخن گفتن بین یک نورون با فقط یک نورون دیگر را مى‌دهد. نیازى نیست جسم سلول‌هایى که با هم در ارتباط هستند به یکدیگر نزدیک باشد، زیرا نورون‌ها از طریق شاخک‌هاى ارتباطى طولانى به یکدیگر متصل مى‌شوند. اما، سیناپس‌ها تنها شیوه ارتباطى بین نورون‌ها نیستند. باید بین روش انتقال اطلاعات از یک نقطه به نقطه دیگر به شیوه سیناپسى و شیوه عمومى‌تر انتقال اطلاعات غیر سیناپسى که بیشتر شبیه انتقال اطلاعات به شیوه بى‌سیم در مغز است، تمایز اساسى قائل شویم.

ماهیت شیوه انتقال اطلاعات سیناپس‌ها از یک نقطه به نقطه دیگر از طریق فیبرهاى شاخک‌هاى نورونى بیشتر یادآور مدارهاى الکترونیک است. در حقیقت نمودار سیم‌کشى سیناپسى مورد نیاز براى هر عملکرد مغزى خاص را مى‌توان «مدار» عصبى آن عملکرد خاص نامید. براى کارکرد سیناپس‌ها لازم است دو نورون در شکل‌گیرى یک ناحیه کوچک یا به طور مستقیم (سیناپس الکتریکى) یا با یک ارتباط خیلى نزدیک (سیناپس شیمیایى) همکارى داشته باشند. هنگامى که ارتباط به شیوه مستقیم باشد، پیام‌هاى الکتریکى تقریبا بدون هر گونه تأخیرى از طریق نفوذ پروتئین به سوراخ‌هاى غشاى نورون‌ها در نقطه اتصال از یک نورون به نورون دیگر عبور مى‌کند. معمولاً سیناپس‌هاى الکتریکى دوطرفه هستند، یعنى بخوبى مى‌توانند الکتریسیته را به تساوى به هر یک از دو سو منتقل کنند. سیناپس‌هاى الکتریکى مانند مفصل‌هاى جوشکارى‌شده در مدارهاى الکترونیکى هستند و در کارکرد خود اتصال‌هاى بسیار مطمئن و ثابتى تشکیل مى‌دهند.

فهرست مطالب کتاب

مقدمه
یادداشت مترجم
فصل نخست: اندیشیدن درباره مغز
از نشانه‌ها تا معنا
فصل دوم: از عناصر چهارگانه مزاج تا سلول‌هاى عصبى: سازه‌هاى ذهن
تصویربردارى آینده مطالعات مغز
فصل سوم: شیوه پیام‌رسانى در مغز
برقرارى ارتباط
فیزیک و مسئله پیام‌رسانى الکتریکى
باتری‌هاى مغز و امواج مغز
سرعت اهمیت دارد
از نورون تا نورون
جمع‌بندى فصل
فصل چهارم: از انفجار بزرگ تا مغز بزرگ
نخستین مراحل تکامل دستگاه اعصاب
مرورى بر دستگاه اعصاب انسان
چگونه قشر مخ انسان این چنین بزرگ شد
فصل پنجم: حس کردن، ادراک کردن و عمل کردن
ادراکهایى که به عمل تبدیل مى‌شوند
حواس درونى هم عملیات را کنترل مى‌کنند
فصل ششم: عناصر سازنده خاطره‌ها
انواع حافظه
«جایگاه» حافظه
حافظه «چگونه» شکل مى‌گیرد؟
ساز و کارهاى حافظه همگانى هستند
فصل هفتم: مغز درهم ریخته
اختراع و توان‌بخشى
ماشین‌هایى که به مغز در هم ریخته نظم مى‌بخشند
آیا مغز در هم ریخته مى‌تواند به خود سامان بدهد؟
مغز در هم ریخته نیست، اما درست کار نمى‌کند!
سخن پایانى
شناسنامه و فهرست تصویرها
منابع
نمایه