معرفی و دانلود فصلنامه صوتی نگاه آفتاب - شماره اول: رنج و حکمت‌های آن

معرفی فصلنامه صوتی نگاه آفتاب - شماره اول: رنج و حکمت‌های آن

فصلنامه صوتی نگاه آفتاب - شماره اول: رنج و حکمت‌های آن نوشته‌ی سید حسن اسلامی اردکانی به مسئله‌ی شر و وجود رنج در جهان می‌پردازد. این مسئله، یکی از قدیمی‌ترین و مهم‌ترین مسائل فلسفه‌ی دین و فلسفه‌ی اخلاق به شمار می‌رود و سید حسن اسلامی اردکانی در این شماره از فصلنامه صوتی نگاه آفتاب، آرای فلاسفه‌ی ایرانی-اسلامی و به طور ویژه مولانا در این رابطه را بررسی می‌کند.

درباره‌ی فصلنامه صوتی نگاه آفتاب - شماره اول: رنج و حکمت‌های آن

سید حسن اسلامی اردکانی در مقاله‌ی رنج و حکمت‌های آن که در شماره اول فصلنامه صوتی نگاه آفتاب چاپ شده است، پیش از هرچیز با اشاره به جنگ‌ها و نسل‌کشی‌هایی که جهانِ امروز دچارشان است، به معرفی و بررسی «مسئله‌ی شر (Problem of evil)» یا وجود رنج و درد در جهان می‌پردازد. مسئله‌ی شر، پرسشی فلسفی‌ست که به دنبال وفق دادن (یا ندادن) وجود شر و رنج در جهان با وجود خدایی قادر مطلق، خیرخواه مطلق و دانای مطلق است. شاید اولین صورت‌بندی از این مسئله را اپیکور ارائه داده باشد و این مسئله را به سادگی می‌توان به شکل زیر خلاصه کرد:

1. اگر خدایی قادر مطلق، خیرخواه مطلق و دانای مطلق وجود داشته باشد، شر وجود نخواهد داشت.

2. شر وجود دارد.

3. پس خدایی قادر مطلق، خیرخواه مطلق و دانای مطلق وجود ندارد.

بسیاری از متألهان و دین‌باوران در طول تاریخ، تحت عنوان «تئودیسی (Theodicy)» پاسخ‌هایی به مسئله‌ی شر داده‌اند. آن‌ها به دنبال این نبوده‌اند که صرفاً نشان دهند وجود خدا با سه ویژگی مذکور و رنج در جهان «ممکن» است؛ بلکه بیشتر به دنبال این بودند که وجود خدا و رنج در جهان، را از نظر فلسفی «پذیرفتنی» بنمایانند.

این مقاله، سپس به بررسی آرای ابن سینا در رابطه با برهان شر و رنج می‌پردازد و چارچوبی اسلامی برای این مسئله می‌سازد. ابن سینا، دو نوع شر را به می‌شناساند: شری که از جنس عدم است و سلبی‌ست، که در این صورت وجود ندارد؛ و شری که وجود آن الزامی‌ست و رشد و کمال وجود را نشان می‌دهد. پس از بررسی آرای این فیلسوف بزرگ ایرانی-اسلامی، سید حسن اسلامی اردکانی به بررسی آرای مولانا در این زمینه می‌پردازد و نشان می‌دهد از نظر او چگونه وجود خدا با وجود شر و رنج قابل‌جمع و پذیرفتنی‌ست.

مولانا با استناد با آمیختگی خیر و شر در هستی، نشان می‌دهد که شرور و دردها، امری نسبی هستند و نمی‌توان به راحتی پاره‌ای از مسائل را خیر و پاره‌ای دیگر را شر دانست. هر شری از جهاتی خیر به شمار می‌آید و بسیاری از خیرها نیز از جهاتی شر به شمار می‌آیند. ازطرف دیگر، شرور و رنج‌ها، موجب رشد بشر هستند و ما اغلب از نقش سازنده‌ی رنج بی‌خبریم. درست مانند کودکی که از نقش مفید و سازنده‌ی حجامت بی‌خبر است. در ادامه‌ی مقاله‌ی رنج و حکمت‌های آن، پاسخ مولانا به مسئله‌ی شر بیشتر و دقیق‌تر بررسی می‌شود.

نسخه‌ی صوتی فصلنامه صوتی نگاه آفتاب - شماره اول: رنج و حکمت‌های آن توسط نشر صوتی نوین کتاب گویا و به گویندگی متین بختی تهیه شده است.

فصلنامه صوتی نگاه آفتاب - شماره اول: رنج و حکمت‌های آن برای چه کسانی مناسب است؟

اگر به مسئله‌ی شر و یا مسائل مرتبط با فلسفه‌ی دین علاقه‌مندید شنیدن این فصلنامه صوتی به شما پیشنهاد می‌شود. ازطرف دیگر، اگر خواهان شنیدن پاسخ مولانا به این مسئله‌ی مهم و قدیمی هستید، از شنیدن فصلنامه صوتی نگاه آفتاب - شماره اول: رنج و حکمت‌های آن لذت خواهید برد.

با سید حسن اسلامی اردکانی بیشتر آشنا شویم

سید حسن اسلامی اردکانی (متولد 1339) نویسنده و محقق ایرانی‌ست. او که در حوزه‌ی علمیه‌ی قم درس خوانده و مدرک دکتری خود را در رشته‌ی فلسفه دین از دانشگاه قم دریافت کرده است، در بسیاری از دانشگاه‌های کشور به تدریس پرداخته و آثار متعددی در رابطه با دین اسلام و فلسفه‌ی دین نوشته است. سید حسن اسلامی اردکانی بیش از بیست عنوان کتاب و ده‌ها مقاله‌ی علمی-پژوهشی نوشته است و در سال 1389 برنده‌ی جایزه‌ی بین‌المللی فارابی شده است. از دیگر آثار این نویسنده، می‌توان به کتاب‌های «شبیه‌سازی انسانی از دیدگاه آیین کاتولیک و اسلام» و «انتقاد و انتقادپذیری» اشاره کرد.

در بخشی از فصلنامه صوتی نگاه آفتاب - شماره اول: رنج و حکمت‌های آن می‌شنویم

ابن سینا در امتداد سنت فلسفی یونانی و با بهره‌گیری از مفاهیم فلسفی می‌کوشد به مسئله‌ی شرور پاسخی قانع‌کننده دهد. وی در نمط هفتم الاشارات والتنبیهات یک تقسیم‌بندی نظری از همه‌ی موجودات ارائه می‌کند و سپس نتیجه می‌گیرد وجودات یا خیر محض هستند یا خیرشان بر شرشان غلبه دارد. لذا ما شر مطلق نداریم. به تعبیری دیگر، شر یا امری عدمی‌ست به این معنا که در نتیجه‌ی نبود وجود است و لذا متعلق جعل و آفرینش نیست؛ یا لازمه‌ی رشد و کمال وجودات است و برخواسته از تزاحم میان موجودات بر بستر کمالی خویش. برای نمونه، اگر کاردی دست کسی را ببرد یا آتشی خانه‌ای را بسوزاند، این مسئله برای صاحب آن دست و خانه شر است؛ اما همین مسئله برای کارد و آتش، کمال به شمار می‌رود و کاردی که نبرد و آتشی که نسوزاند، خود نقص و شر است.

فهرست مطالب کتاب صوتی