معرفی و دانلود کتاب مقدمه‌ای بر خلاقیت و تفکر خلاق

معرفی کتاب مقدمه‌ای بر خلاقیت و تفکر خلاق

کتاب مقدمه‌ای بر خلاقیت و تفکر خلاق نوشته‌ی منیژه ملائی و میلاد فتحی، با هدف تبیین مبانی نظری و مفاهیم کلیدی خلاقیت و تفکر خلاق تدوین و در ادامه به منظور تشریح بیشتر موضوع سه مقاله از نشریات معتبر ترجمه و ارائه شده است.

امروزه بحث خلاقیت و نوآوری از جمله موضوعات مهمی است که مورد توجه‌ اکثر‌ سازمان‌ها و شرکت‌های جهان قرار گرفته است، چرا که تحولات سریع و پیچیده در علم، تکنولوژی، صنعت، مدیریت و به طور کلی در ارزش‌ها و معیارها، بسیاری از سازمان‌ها و شرکت‌های جهان را بر آن‌ داشته‌ است تا اهداف، مقاصد و گرایش‌های خود را در جهت‌ بکارگیری خلاقیت و نوآوری هدایت نمایند. از طریقی رقابت در بین کشورها برای توسعه و بهبود وضعیت اقتصادی، تغییرات سریع‌ نیازهای انسان‌ها‌ به ویژه‌ در‌ کشورهای پیشرفته و نیز بررسی و ایجاد‌ شیوه‌های‌ جدید‌ برای‌ کاهش مصرف انرژی و کمبود منابع در جهان، به طور روزافزون در اهمیت و خلاقیت و نوآوری مؤثر بوده‌اند، لذا با این وضعیت، تداوم‌ حیات‌ سازمان‌ها‌ به بازسازی آن‌ها بستگی‌ دارد؛ این بازسازی از‌ طریق‌ هماهنگ کردن اهداف با وضعیت روز و اصلاح و بهبود روش‌های تحقیق این اهداف انجام می‌گیرد.

فرآیند آموزش در دوره‌های تحصیلات عالی می‌تواند تفکر خلاق را در میان دانشجویان پرورش دهد و افرادی کاوشگر، آفریننده، مشکل‌گشا، نوآور، مولد و عامل تغییر را تربیت کند. دانشگاه به عنوان واحد عملیاتی نظام آموزش عالی، می‌تواند قدرت اندیشه‌ و مهارت‌های‌ ذهنی دانشجویان خود را آن‌چنان تقویت کند که به راحتی بتوانند برای دست یافتن به راه حل‌های مناسب و واقع‌بینانه، به خلق ایده‌های نو بپردازند. دست‌یابی به چنین وضعیت مطلوب مستلزم شناسایی‌ وضع‌ موجود‌ و بر آن اساس ارائه راه‌ حل‌ها‌ و شیوه‌های‌ مناسب است.

نگاهی به منابع معتبر مربوط به خلاقیت، نوآوری‌ و تفکر‌ خلاق‌ نشان می‌دهد که ریشۀ همه این اصطلاحات در نوع و روش فکری انسان نهفته‌ است‌. در‌ حقیقت، فرد خلاق کسی است که از ذهنی جستجوگر و آفریننده برخوردار باشد. اندیشمند کسی است که‌ با‌ نگریستن‌ به پدیده‌ها و امور جاری زندگی چیزهایی را ببیند که مردم معمولی نمی‌بینند و در نهایت از‌ منابع‌ و امکانات جدید ترکیبی بسازد که در نظر دیگران چنین کاری ممکن نیست.

بررسی وضع فعلی سازمان‌ها یا محیط‌های آموزشی نشان دهندۀ وجود مشکلات و بازدارنده‌های قابل ملاحظه‌ای در راه ایجاد جو مناسب برای‌ پرورش‌ تفکر‌ خلاق، آفرینندگی و مهارت حل مسئله است. بیان و توضیح‌ این‌ موانع و ارائه راه‌های فراهم ساختن زمینه‌های خلاقیت و نوآوری در سازمان‌های آموزشی و برشمردن شاخص‌های تفکر خلاق از اهداف سلسله کتاب‌هایی که توسط نشر هنر و علوم دانشگاهی منتشر خواهد شد.

خلاقیت به عنوان عالی‌ترین و پیچیده‌ترین کارکرد ذهنی انسان محسوب می‌شود. دیویس معتقد است که امروزه، بحث‌های خلاقیت و نوآوری تبدیل به شعار روزمره زمانه‌ی ما شده‌اند. اکنون در آغاز هزاره سوم می‌توان گفت خلاقیت، همان پدیده‌ای است که زندگی مدرن بشر متمدن را از زندگی ابتدایی انسان‌های نخستین جدا می‌کند.

تفکر خلاق، راه نگاه کردن به مسائل و مشکلات از زاویه‌ای متفاوت است که منجر به ارائه‌ِی راه‌حل‌های جدیدی می‌شود. تفکر خلاق را توانایی آفریدن، به وجود آوردن، به شیوه‌ای نو دیدن، انعطاف‌پذیر بودن و فراتر از اطلاعات گام برداشتن تعریف می‌کنند. هدف اصلی در مهارت تفکر خلاق آن است که برای مسئله و مشکل موجود راه‌حل‌های متعدد و فراوانی به دست آید؛ زیرا هنگامی که راه‌حل‌ها زیاد باشد، فرد می‌تواند از بین آن‌ها انتخاب کند و اگر راه‌حلی مؤثر و مفید نبود، به سراغ راه‌حل بعدی برود تا به نتیجه دلخواه خود برسد.

تفکر خلاق یکی از مهارت‌های اصلی برای تصمیم‌گیری و حل مسئله است. در زندگی روزمره، ممکن است با مسائل و مشکلاتی مواجه شوید که باید آن‌ها را حل کنید. گاهی اوقات برای حل مسائل می‌توانید از راه‌حل‌های موجود استفاده کنید (منظور راه‌حل‌هایی است که همه مردم استفاده می‌کنند) ولی برخی افراد برای حل مشکلاتشان به‌گونه‌ای فکر می‌کنند که دیگران فکر نمی‌کنند و راه‌حل‌هایی برای مشکل خود پیدا می‌کنند که تا به حال به ذهن کسی خطور نکرده است. به عنوان مثال، در گذشته خرید محصولاتی مثل پوشاک و لوازم‌خانگی و... از طریق مراجعه حضوری به فروشگاه‌ها انجام می‌شد که بسیار وقت‌گیر و پرهزینه بود ولی افرادی با استفاده از تفکر خلاق خود به این نتیجه رسیدند که از بستر اینترنت می‌توانند برای این کار استفاده کنند و به این صورت سایت فروشگاه‌های اینترنتی را راه‌اندازی کردند و توانستند با کمک این مهارت، راه‌حل تازه‌ای برای مشکل رفت‌وآمد مردم در خرید پیدا کنند.

در بخشی از کتاب مقدمه‌ای بر خلاقیت و تفکر خلاق می‌خوانیم:

فرآیند نوآوری از دو فعالیت اصلی تشکیل‌شده است: خلاقیت و نوآوری. در اثر خلاقیت ایده‌های جدید و سودمندی مطرح می‌شوند و در نوآوری ایده‌های جدید در محصولات و فرآیندهای جدید به‌ کار برده می‌شوند. این توالی منطقی و کاملاً بارز به نظر می‌رسد، اما با بررسی مختصر اقدامات نوآوری مشخص می‌شود که چالش‌ها و موانعی پیش روی فرآیند‌های نوآوری قرار دارد. بررسی دقیق مطالعات تجربی نشان می‌دهد که رابطه بین خلاقیت و نوآوری در زمینه مای مختلف تجربی و طرح مای تحقیقاتی بسیار فرق دارد. این تنوع به خاطر این است که فرآیندهای نوآوری جنبه‌های مختلفی دارد. فرآیندی که ایده‌های خلاق را به محصولات و خدمات جدید تبدیل می‌کند تحت تأثیر تنوع مؤسسات، فرهنگ‌ها، سازمان‌ها و محیط‌های خارجی قرار دارد.

برای به تعیین عواملی که این تغییر و تنوع را توضیح می‌دهند از مطالعات تجربی پیشین در حوزه خلاقیت و نوآوری استفاده کردیم و یک مطالعه‌ی فرا آنالیز انجام دادیم. برای آزمایش کردن ماهیت این رابطه، به ویژه تأثیرگذاری فاکتورهای سازمانی، فرهنگی و محیطی بر شکل‌گیری این رابطه نمونه تجربی متشکل از 10538 مشاهده را آنالیز کردیم. با جمع‌آوری و آنالیز تحقیقات گذشته تأثیر عوامل مربوطه بر تبدیل ایده مای خلاق به محصولات و خدمات نو و جدید را مورد بررسی قراردادیم.

نتایج این مطالعه نشان می‌دهد که بین خلاقیت و نوآوری رابطه مثبت و قوی (0,46r=) وجود دارد. نتایج آنالیز دو متغیره و فرا رگرسیون نشان می‌دهند وقتی فرآیند نوآوری در سطح فردی باشد ایده مای خلاق بهتر و مؤثرتر به خروجی‌های نو و ابتکاری تبدیل می‌شوند. بین آنالیز در سطح تیم و شرکت تفاوت معناداری پیدا نکردیم. نتایج نشان دادند که رابطه بین خلاقیت و نوآوری در صنایع فرو فن نسبت به صنایع فناوری برتر قوی‌تر است. بعلاوه آنالیز ما نشان می‌دهد که ایده‌های مبتنی بر فرآیند بیشتر از ایده‌های مبتنی بر خلاقیت به خروجی‌های نو و ابتکاری تبدیل می‌شوند. اثر سطح اجتناب از عدم قطعیت را نیز آزمایش کردیم. انتظار ما بر این است که رابطه‌ی بین نوآوری و خلاقیت در کشورهایی که فاصله‌ی قدرت اندک است و نظام اشتراکی در آن‌ها اجرا نمی‌شود قوی‌تر است.

فهرست مطالب کتاب

سخن ناشر
پیشگفتار
دفتر اول: مبانی خلاقیت
1-1- مقدمه
1-2- تعاریف خلاقیت‌ و نوآوری‌
1-3- ویژگی‌های افراد خلاق
1-4- تفکر خلاق
1-5-تفکر خلاق از دیدگاه اسلام
1-6- خلاقیت و آموزش
1-7- نظریات توسعه خلاقیت و تفکر خلاق
1-8- خلاقیت در مدیریت و سازمان‌ها
1-9- خلاقیت در فرآیند طراحی
منابع دفتر اول
دفتر دوم: مقالات
مقدمه
مقاله اول: پیش‌بینی‌های متفاوت فردی خلاقیت در دانشجویان هنر و علوم
چکیده
1- مقدمه
2- مطالعه 1
3- مطالعه 2
منابع
مقاله دوم: بررسی رابطه بین خلاقیت و نوآوری: فراتحلیل عوامل سازمانی، فرهنگی و محیطی
چکیده
1- خلاصه
2- مقدمه
3- سابقه مفهومی و فرضیه‌ها
4- روش
نتایج
بحث
پیشنهاد‌هایی برای تحقیقات آینده
منابع
مقاله سوم: هوش، خلاقیت و نوآوری
چکیده
1- مقدمه
2- خلاقیت و نوآوری
3- راهبرد تجربی
4- یافته‌های تجربی
5- استواری یافته‌ها
6- بحث و نتایج
منابع