معرفی و دانلود کتاب سرگذشت معماری در ایران

معرفی کتاب سرگذشت معماری در ایران

کتاب سرگذشت معماری در ایران نوشته‌ی کاوه فولادی نسب و مریم کهنسال نودهی درباه‌ی تاریخچه‌ی شکل‌گیری معماری ایرانی و کاربرد این هنر ارزشمند است. معماری ایرانی در نسبتی مستقیم با نیاز ایرانیان شکل گرفته و طراحان معمار همواره در ساخت بناهای چشمگیر این نیاز را لحاظ کرده‌اند. البته زینت بخشیدن به این هنر نیز همیشه در اولویت کار معماران بوده است. گفتنی‌ست این کتاب برای آشنایی مخاطبان نوجوان با معماری ایرانی نگاشته شده است.

درباره‌ی کتاب سرگذشت معماری در ایران

آنچه سرزمین پهناور ایران را به‌عنوان نگین خاورمیانه در نظر گردشگران و مورخین فرهنگ شرقی معرفی می‌کند، معماری این خاک هنرخیز است. کتاب سرگذشت معماری در ایران در پی بررسی این هنر و ریشه‌های شکل‌گیری آن در این آب و خاک است. هزاران سال از قدمت معماری کهن ایران‌زمین می‌گذرد و هنوز مطالعات فرهنگی و معماری در کار ارزیابی تکنیک‌ها، مواد خام و دانش طراحان معمار هستند. یکی از شگفتی‌های معماری ایرانی کاربرد بناها در جهت تامین آرامش مردم بوده و این هنر کاربردی از جمله ماندگارترین هنرها در ایران به شمار می‌آید.

خانه‌های سنتی برای ما ایرانی‌ها محل آرامش و سکوتی دلنشین‌اند. کوچه‌ها و گذرهای قدیمی، بازارها، کاروان‌سراها و تمامی بناهای سنتی در زندگی ایرانیان تاثیر چشمگیری در برطرف ساختن نیازهای روحی و جسمی داشته‌اند. کاوه فولادی نسب و مریم کهنسال نودهی در کتاب سرگذشت معماری در ایران می‌کوشند با زبانی ساده و با استفاده از هنر داستان‌گویی به ریشه‌یابی معماری سنتی ایرانی پرداخته و همچنین شیوه‌های معماری مدرن را نیز بررسی کنند. طی این پژوهش نویسندگان کتاب یادآور می‌شوند که ارتباط انسان و فضا محوریت عملکرد طراحان هنرمند ایرانی بوده است.

طاق‌های ضربی، ستون‌های قطور و آجرهای خشتی مهم‌ترین مواد خامی هستند که در اکثر آثار باقیمانده از معماری ایرانی به چشم می‌خورند. خانه‌های خشتی با ستون‌هایی که عرض آن‌ها گاهی از یک متر بیشتر می‌شود، محل امنی برای ساکنین مناطق مسکونی ایجاد کرده‌اند و در چشم‌انداز شهرهای قدیمی ایران می‌درخشند. سقف‌های گنبدی انحنای دلنشینی دارند که حسی از گرمی و آرامش را انتقال می‌دهند. این مواد خام و فرم ساختمانی سنتی بیش از هر چیز در ساخته شدن یک موقعیت انسانی دخیل هستند که این موقعیت، رابطه‌ی انسان و فضا در معماری را گسترش داده و بهینه‌سازی می‌کند. کتاب سرگذشت معماری در ایران با نگاهی به سبک‌های معماری ایرانی، چگونگی گسترش رابطه‌ی انسان با فضا در معماری سنتی ایرانی را تشریح می‌کند.

کاوه فولادی نسب و مریم کهنسال نودهی در کتاب سرگذشت معماری در ایران ضمن بررسی سبک‌های معماری به شیوه‌های منحصر به فرد طراحان معمار در اجرای طراح‌های هوشمندانه و کاربردی اشاره می‌کنند. یکی از این روش‌ها توجه به نوع مصالح مصرفی است. طراحان سنتی با در نظر گرفتن نیاز اهالی در هر منطقه، مواد خامی را تهیه می‌کردند که با جغرافیای آن شهر یا روستا هم‌خوانی داشته باشد. رعایت این اصل مهم باعث کارآمدی بیشتر بناها و صرفه‌جویی در انرژی، فضا و هزینه بوده است. از سوی دیگر هم‌خوانی مواد اولیه و در نظر گرفتن نیاز اهالی باعث ایجاد تناسب فضا و انسان در معماری است. از این رو آنچه در ایجاد بناها و سبک‌های معماری ایران به چشم می‌خورد، با روش‌های معماری نوین نیز همراه است.

یکی از ویژگی‌های دیگر کتاب سرگذشت معماری در ایران وجود عکس‌ها و نمونه‌های تصویری متنوعی است که ارتباط مخاطب با موضوع کتاب را دوچندان می‌سازد. این کتاب شامل یازده فصل است و در هر فصل نمونه‌های تصویری جذابی به چشم می‌خورد. فصل اول کتاب که شبیه مقدمه‌ای مفصل بر موضوع اصلی کتاب است، معرفی جامعی از معماری ایرانی ارائه کرده و جنبه‌های تاریخی هنر معماری ایرانی را نیز بررسی می‌کند. کاوه فولادی نسب و مریم کهنسال نودهی در فصل‌های بعدی کتاب تلاش می‌کنند سبک‌های معماری ایرانی و شیوه‌های معماری گذشتگان را معرفی کنند. این روند در فصل هشتم به بررسی معماری شیوه‌ی تهرانی می‌رسد.

فصل نهم کتاب سرگذشت معماری در ایران به دوره‌ی آغاز معماری مدرن ایرانی اختصاص دارد. نویسندگان در این فصل چگونگی ورود معماری ایران به تجدد را بررسی می‌کنند. این موضوع در فصل دهم کتاب گسترش یافته و جنبه‌هایی از تاثیر مدرنیته بر شکل بناها و کاربرد معماری ایرانی ارزیابی می‌شود. فصل یازدهم کتاب سرگذشت معماری در ایران به تشریح معماری امروز ایران با اشاره به نمونه‌های متاخر هنر معماری و تغییر مصالح متناسب با نیازهای کنونی مردم اختصاص یافته است.

کتاب سرگذشت معماری در ایران نوشته‌ی کاوه فولادی نسب و مریم کهنسال نودهی توسط نشر افق منتشر شده است.

کتاب سرگذشت معماری در ایران برای چه کسانی مناسب است؟

این کتاب برای علاقمندان به تاریخ معماری ایرانی و نوجوانانِ مشتاق یادگیری مطالب مفیدی را به زبان ساده ارائه می‌کند.

در بخشی از کتاب سرگذشت معماری در ایران می‌خوانیم

مرد دور برج چرخی زد. خنده دویده بود روی لب‌هایش. روز اول از معمار خواسته بود برج بلندی بسازد با گنبدی منحصربه‌فرد که هم راهنمای مسافران باشد و هم پس از مرگ، آرامگاه خودش. همین‌طور خواسته بود گنبدی بر فراز برج جا خوش کند که کسی تابه‌حال ندیده و نشنیده باشد. روزِ پیش، معمار شرفیاب شده بود که کار ساختن برج تمام شده و سلطان را برای بازدید دعوت کرده بود. حالا سلطان لبخند به لب داشت و معمار با خیال آسوده ایستاده بود به تماشا. عرق پیشانی‌اش را گرفت و دست‌ها را به کمر زد. سلطان با ذوقی کودکانه دور بنا می‌چرخید و کتیبه‌های خط کوفی را می‌خواند: «بسم‌الله الرحمن‌الرحیم/هذه القصر العالی/لامیر شمس المعالی/الامیر ابن الامیر/قابوس ابن وشمگیر/امر به بنائه فی حیاته/سنه سبع و تسعین/و ثلثمائه قمریه/و سنه خمس و سبعین/و ثلثمائه شمسیه».

بعد از ده قرن، هنوز هرکس گذارش به شهر گنبد کاووس در استان گلستان بیفتد، سراغ گنبد قابوس - این بنای باشکوه - را خواهد گرفت و از تناسب و مهندسی بی‌نظیرش غرق حیرت خواهد شد. گنبد قابوس در عمر هزارساله‌اش شاهد رویدادهایی شگفت بوده و لابد اگر زبان ‌داشت، امروز آجر به آجرش می‌توانست برگ‌برگ تاریخ پرفرازونشیب این سرزمین را برای معاصران روایت کند. آن روز که معمار دست به کمر و لبخند به لب ایستاده بوده و به سلطان آل‌زیار، قابوس بن‌ وشمگیر نگاه می‌کرده، حتماً به مخلیه‌اش خطور نمی‌کرده که بیش از هزار سال بعد، در سال 1391 ه. ش. شاهکارش بخشی از میراث گران‌سنگ تاریخ بشری شود و در فهرست میراث جهانی یونسکو ثبت گردد. این برج تمام‌آجری سرخ پنجاه‌وپنج متر ارتفاع دارد و روی تپه‌ماهوری به ارتفاع حدود پانزده متر بنا شده است. این بلندا باعث شده گنبد قابوس علاوه‌بر اینکه آرامگاهی یادمانی باشد، مثل میل راهنما در جهت‌یابی و مسیریابی به مسافران کمک کند. گنبد قابوس از زیباترین بناهای معماری شیوه‌ی رازی است و بسیاری از جهانگردان و باستان‌شناسان این برج را از جمله خوش‌تناسب‌ترین بناهایی دانسته‌اند که در ایران دیده‌اند.

فهرست مطالب کتاب

فصل اول: معماری در ایران
فصل دوم: معماری شیوه‌ی پارسی: تصویری از شکوه
فصل سوم: معماری شیوه‌ی پارتی: تصویری از تناسب
فصل چهارم: معماری شیوه‌ی خراسانی: تصویری از سادگی
فصل پنجم: معماری شیوه‌ی رازی: تصویری از ظرافت
فصل ششم: معماری شیوه‌ی آذری: تصویری از بداعت
فصل هفتم: معماری شیوه‌ی اصفهانی: تصویری از زیبایی
فصل هشتم: معماری شیوه‌ی تهرانی: تصویری از تجدد
فصل نهم: آغاز معماری مدرن در ایران: وقتی معماری پوست می‌اندازد
فصل دهم: تعالی معماری مدرن در ایران: یک گام به پیش
فصل یازدهم: معماری امروز ایران
فهرست منابع
کتابنامه
منابع اینترنتی
مجموعه‌های شخصی