معرفی و دانلود کتاب ساختمان و تجهیزات کتابخانه: مدیریت و برنامه‌ریزی

معرفی کتاب ساختمان و تجهیزات کتابخانه: مدیریت و برنامه‌ریزی

در کتاب ساختمان و تجهیزات کتابخانه: مدیریت و برنامه‌ریزی، تالیف پرویز عازم، کوشش شده در توسعه فن‌آوری‌های اطلاعات و ارتباطات به ویژه در تجهیزات سخت افزاری کتابخانه مانند انواع رایانه، ابزارهای دیداری شنیداری، ماهواره‌های مخابراتی راه دور (ابزارهای ارتباطی دوربرد)، شبکه‌های اینترنتی و اطلاع رسانی و محمل‌های اطلاع رسانی چون دیسک فشرده، نوار، صفحه و غیره مباحث جدیدی مطرح شود. 

متأسفانه نظام برنامه ریزی و طرح و نقشه ساختمان انواع کتابخانه‌ها در کشور از زمان انتشار ویرایش نخست تا کنون هنوز جایگاه مناسب و شایسته خود را پیدا نکرده است و کتابی درخور نیز منتشر نشده است. 

بعضی می‌گویند نقش کتابخانه از نظر تاریخی با انقلاب دیجیتالی تضعیف گردیده و سنتی شده است و در عصر اطلاعات انبوه و لحظه به لحظه‌ای، مخازن کتابخانه‌ها دیگر قدیمی و منسوخ گردیده‌اند؛ کتابخانه‌های امروز باید انبوهی از خدمات را با سرعت و دقت در دسترس مراجعه کننده حضوری و تلفنی بگذارند و خواسته‌ها و مطالبات فن‌آورانه را که پیوسته در حال افزایش است به قلب جامعه نیازمند اطلاعات برسانند. در همین حال کتابداران و کتابخانه‌ها، آیندۀ بالقوه را با نیازهای دائما در حال تغییر به چالش می‌کشند و فراهم آوری و اشاعه اطلاعات را با ساختمان‌های فعلی کتابخانه سازگار می‌کنند. اما مشخصا نمی‌توان گفت که بالفعل چه تغییرات و تحولاتی در راه است و چه راهکارهایی را باید برای تحول ساختاری کتابخانه اندیشید تا پاسخگوی نیازهای اطلاعاتی فردا باشند. 

در حقیقت کتابخانه باید دارای فضایی باشد که تمامی خدمات کتابخانه‌ای را به شایستگی ارائه دهد. اگر دیروز به کتابخانه می‌رفتیم و کتابی را برای مطالعه در داخل کتابخانه یا منزل به امانت می‌گرفتیم، امروز همان کتاب و یا هم تراز آن را می‌توان به صورت الکترونیکی نیز درخواست کرد و در مواردی دیگر نیازی نیست حتی به کتابخانه برویم، منابع الکترونیکی به شدت در حال افزایش است. شبکه‌های محلی و گسترده بخصوص شبکه اینترنت و ارتباطات راه دور بسیاری از محدودیت‌های زمانی و مکانی را از بین برده‌اند یا کاهش داده‌اند. اکنون کتابخانه به خانه ما آمده است. 

کتابخانه‌ها از طریق اتصال و ارتباط با شبکه جهانی وب از نظر کمیت و حجم منابع به صورتی بسیار گسترده بزرگ شده‌اند. اگرنه به همین میزان از نظر کیفیت، هم زمان با افزایش روز افزون استفاده کننده و تولید کننده اطلاعات نیز مواجه شده‌ایم؛ به این معنی که نوع پاسخگویی به سؤالات و خواسته‌ها به سرعت تغییر کرده و ذخیره اطلاعات در اثر تولید مضاعف و بی وقفه به صورتی انفجاری توسعه پیدا کرده است.

اگرچه فن‌آوری اطلاع رسانی به طرز چشمگیر و فوق العاده‌ای در ده سال گذشته تغییر کرده و بدون شک در ده سال آینده باز هم تغییر خواهد کرد. در حقیقت ساختمان کتابخانه‌های فعلی به مثابه مدل و نمونه عمل می‌کنند و باید مورد نقد، تجدید نظر و توسعه قرار گیرند. ورود و رواج کامپیوتر در کتابخانه‌ها طراحی و تدارک فضا‌های متفاوت و متمایز از گذشته را با محیطی راحت و مطمئن الزامی کرده است. اکنون نظام‌های انتقال اطلاعات و دانش از طریق کابل‌های برق و تلفن نیز انجام می‌شود. در چنین مواردی سطوح صاف و مسطح برای حمل و نقل چرخ‌های کتاب و نشریه کارآیی خود را از دست خواهند داد. در حالی که سامانه برق رسانی و نظام‌های ارتباطی در ساختمان کتابخانه‌های جدید سرنوشت ساز است، تأمین و کنترل خطوط مخابراتی پرسرعت و برق رسانی- به ویژه روشنایی دراز مدت و شبانه روزی - با ساختمان کتابخانه ارتباط ساختاری پیدا کرده است. 

در کتاب ساختمان و تجهیزات کتابخانه (Library Building and equipment) می‌خوانیم که، امروز تعداد کتاب‌ها و نشریات در کتابخانه‌ها افزایش قابل ملاحظه‌ای یافته است، در آینده‌ای نزدیک الزاماً باید بسیاری از این مجموعه‌ها به فرم الکترونیکی و دیجیتالی منتقل شوند. به یقین در نوع وظایف و خدمات و تجهیزات کتابخانه تغییرات بنیادی شکل می‌گیرد و نظام فراهم آوری و دسترس پذیری بسیار گسترده خواهد شد به صورتی که کتابخانه‌ها نه تنها به ذخیره حجم عظیمی از اطلاعات می‌پردازند بلکه خودشان عملاً دانش و اطلاعات را در قالب‌های چاپی و الکترونیکی تولید می‌کنند.

ساختمان و فضای بیشتر کتابخانه‌های موجود، پاسخگوی نیازهای روزافزون مواد و منابع و وسایل و تجهیزات و کاربرد فناوری‌های آموزشی و اطلاعاتی نیست. کتابخانه‌ها بعد از تاسیس به زودی با کمبود جا برای مواد کتابخانه‌ای و جامعه کتابخوان و حتی اسباب و اثاثیه و تجهیزات مواجه ‌می‌شوند. حال آن که امروز از این امر مهم نمی‌توان غافل شد که هرگونه پیشرفت و توسعه آموزشی و فرهنگی در پناه این امکانات و تسهیلات و تجهیزات میسر است. جامعه امروز ایران لزوم رشد صنعت نشر و تالیف و ترجمه کتاب‌های علمی و آموزشی و تهیه و تدارک تجهیزات و فناوری‌های نوین را لمس کرده است.

تأسیس انواع کتابخانه‌ها در جای جای سرزمین پهناورمان، سفارش فراوان وسایل و لوازم کتابخانه و انتشار کتاب بیشتر و نیاز مبرم سازمان‌ها و نهادها و کتابداران متخصص این امید را در دل همه دوستداران کتاب و کتابخانه به وجود آورده که در راه تجهیز و تکمیل کتابخانه‌های موجود و برنامه‌ریزی طرح و نقشه کتابخانه‌های آینده گام‌های بلند و درستی برداشته شده است. مسلماً درک عمیق مسئولان و برنامه‌ریزان به تاسیس و توسعه کتابخانه‌ها با استفاده از همکاری‌های مردمی، آینده امیدبخش و پربار این توجه و تلاش را تضمین می‌کند.

فهرست مطالب کتاب

پیش گفتار ویرایش دوم
پیش‌گفتار ویرایش اول
مقدمه
فصل اول: تاریخچه بنای کتابخانه
فصل دوم: برنامه ریزی و طرح ساختمان کتابخانه
فصل سوم: ویژگی‌های ساختمان انواع کتابخانه
فصل چهارم: طراحی و نقشه ساختمان کتابخانه
فصل پنجم: استانداردها، بخش‌ها و خدمات کتابخانه
فصل ششم: گسترش ساختمان کتابخانه و  حفاظت و نگهداری آن
فصل هفتم: فن آوری اطلاعات و ساختمان کتابخانه
فصل هشتم: آرشیوها و منابع دیداری و شنیداری در کتابخانه‌ها
فصل نهم: لوازم و تجهیزات
منابع و مآخذ
نمایه
فهرست انتشارات کتابدار
کتاب‌هاى زیرچاپ‌