معرفی و دانلود کتاب حمایت از شاکی در دادرسی کشوری

معرفی کتاب حمایت از شاکی در دادرسی کشوری

کتاب حمایت از شاکی در دادرسی کشوری نوشته‌ی بهروز فاضل نیا، به موضوعاتی همچون حمایت از حقوق شاکی از سوی ضابطین در فرآیند دادرسی، جایگاه قانونی ضابطین قضایی، انگیزه‌های احتمالی شاکی در طرح شکایت، بازگشت از گذشت توسط شاکی و ... می‌پردازد.

شکایت و دادخواهی افراد در یک مرجع بی‌طرف، دغدغه‌ی انسان‌ها و جوامع بشری در دوره‌های مختلف تاریخ بوده است. فرد اعم از حقیقی و حقوقی خواستار گرفتن حق خود در کمترین زمان ممکن با رعایت انصاف و موازین عدالت از طرف دادگاه است که در مراحل مختلف دادرسی از سوی افراد و مقامات مسئول، به پیگیری اصولی و صحیح نیاز دارد. بررسی حقوق چنین اشخاصی ما را به راهکاری راهبردی در این زمینه هدایت می‌کند و قطعا با چنین بررسی، نقاط ضعف و قوت وضعیت موجود نمایان خواهد شد.

کلمه شاکی در لاتین معادل Complainant و در عربی مترادف با مجنی علیه می‌باشد و در اصطلاح حقوق کیفری شخصی که از وقوع جرمی دچار ضرر و زیان شده و یا حقی مانند قصاص پیدا کرده و آن را درخواست می‌کند، مدعی خصوصی و شاکی نام دارد. در عرف محاکم شاکی به کسی گفته می‌شود که با مراجعه به دادسرا یا دادگاه، علیه دیگری تحت عنوان متهم شکایت و از مقام تعقیب، تقاضای مجازات نماید.

در بخشی از کتاب حمایت از شاکی در دادرسی کشوری می‌خوانیم:

پدیده شاکیان حرفه‌ای به عنوان یک معضل در سیستم عدالت کیفری، موجب بروز مشکلات زیادی از قبیل صدمات شدید مادی و معنوی بر افراد بی‌گناه، تحمیل هزینه‌های هنگفت مالی بر سیستم قضایی، گرفتن وقت دادگاه‌ها و پاسگاه‌های انتظامی ‌و ‌ایجاد حس عدم اعتماد به سیستم انتظامی‌ و قضایی می‌شود. اگرچه اتهامات ناروا و شکایات خلاف واقع، قبلاً مورد توجه قانون‌گذاران و علمای حقوق بوده و موضوع شاکیان حرفه‌ای مفهوم ناشناخته‌ای برای دست اندرکاران دستگاه قضایی نیست، ولی به عنوان یک پدیده مجرمانه و مضرِ به دستگاه عدالت کیفری، بحثی است که دست کم در حقوق جزایی‌ ایران مورد توجه واقع نشده است.

حاصل برداشت از ماده 9 قانون آئین دادرسی کیفری مصوب 1378 این است که شاکی کسی می‌باشد که مورد تجاوز و تعرض قرار گرفته و در مقام احقاق حق دادخواهی و تظلم خواهی اقدام به طرح شکایت می‌نماید ولی جایگاه حقوق شاکی حرفه‌ای چیست و کجاست؟

به نظر می‌رسد که شاکی حرفه‌ای نه تنها صاحب حق نمی‌باشد بلکه مشمول مجازات و تنبیه نیز می‌باشد زیرا در مقام تقلب نسبت به قانون و سوء استفاده از قانون به نفع خود اقدام نموده و واقعیت امر بر این است که متهم مورد نظر شاکی حرفه‌ای در واقع شاکی و بزه دیده اصلی می‌باشد در امور حقوقی تقلب نسبت به قانون کاری است که به موجب آن یک یا چند تن به یاری هم از اجرای قانون امری می‌گریزند این تقلب در حقوق ما گاه حیله قانونی، نامیده می‌شود و در امور حقوقی تقلب نسبت به قانون در صورتی موجب ابطال عمل حقوقی می‌گردد که آن عمل نامشروع باشد. بنابراین در تقلب نسبت به قانون شخصی در مقام اجرای حق خود نیست بلکه در صدد است که از اجرای قانون بگریزد در حالیکه سوء استفاده از حق به موردی گفته می‌شود که شخص کار مشروعی را برای اجرای حق می‌کند ولی هدف او زیان زدن به دیگران یا در اجرای حق از اندازه متعارف تجاوز می‌کند و در اثر این تقصیر به دیگری ضرر می‌زند.

فهرست مطالب کتاب

مقدمه
فصل اول: مبانی نظری
2-1 تاریخچه
2-1-1 جایگاه شاکی در دوره‌ی جنگ‌های خصوصی
2-1-2 جایگاه شاکی در دوره دادگستری عمومی
جایگاه شاکی در زمان حاکمیت مذهب زرتشت در حقوق ایران
2-1-3 جایگاه شاکی در دوره‌ی دادگستری قدیم و معاصر
2-2 تبیین مفاهیم واژگان
2-2-1 مفاهیم اصلی
2-2-1-1 تبیین مفهوم شاکی
2-2-1-2 معنای لغوی
2-2-1-3 معنای اصطلاحی
گفتار دوم: مفاهیم مرتبط
2-2-2-1 شرایط شاکی و شکایت
2-2-2-2 شرایط شاکی
2-2-2-3 شرایط شکایت
2-2-2-4 مشخصات و محتوای شکواییه
2-2-2-5 عرض حال شفاهی
2-2-2-6 مقایسه شاکی با اصطلاحات مشابه
2-2-2-6-1 شاکی و بزه دیده
2-2-2-6-2 شاکی و مدعی خصوصی
2-2-2-6-3 شاکی و اعلام کننده جرم
2-2-2-6-4 شاکی و مجنی علیه
2-2-2-6-5 شاکی و خواهان و متشکی عنه
فصل دوم: حمایت از حقوق شاکی از سوی ضابطین در فرآیند دادرسی
3-1 ضابطین قضایی
3-1-1 انواع ضابط قضایی
3-1-1-1 ضابطین عام
3-1-1-2 ضابطین خاص
وظایف ضابطین
3-1-1-3 ضابطین نظامی
3-1-2 جایگاه قانونی ضابطین قضایی
3-1-3 نحوه عملکرد ضابطین دادگستری در برابر جرایم مشهود
3-2 انواع شاکی
3-2-1 شاکی حرفه‌ای
3-2-2 شاکیانی که با سوء استفاده از سیستم تعقیب جزایی کنونی در کشور اقدام به طرح شکایت می‌کنند
3-3 انگیزه‌های احتمالی شاکی در طرح شکایت
3-3-1 انگیزه‌های مشروع
3-3-1-1 انگیزه‌های سیاسی
3-3-1-2 انگیزه‌های مالی
3-3-2 انگیزه‌های نامشروع
1- انگیزه‌های بیمارگونه
فصل سوم: حقوق شاکی و راهکارهای قانونی حمایت از شاکی
4-1 گذشت شاکی
4-1-1 بازگشت از گذشت توسط شاکی
4-1-2 اعلام گذشت شاکی خصوص در جرایم غیر قابل گذشت و میزان تأثیر آن در مجازات متهم
4-2 حمایت‌های قانونی از شاکی
4-2-1 اولین توجه به شاکی یا بزه دیده
4-2-4 حقوق شاکی در مرحله تحقیقات مقدماتی
4-2-3 آخرین حمایت‌های قانونی نسبت به شاکی
4-2-4 حقوق دفاعی شاکی
4-2-4-1 حق اطلاع از محتویات پرونده
4-2-4-2 حق تهیه رونوشت از صورت جلسات
4-2-4-3 حق بیان و اعتراض
4-2-4-4 حق برخورداری از معاضدت
4-3 حقوق خاص شاکی
4-3-1 حق حفظ امنیت جسمانی و روانی شاکی
4-3-2 حق حفظ حرمت و حیثیت اجتماعی شاکی
4-3-3 حق حفظ حریم خصوصی و اسرار و اطلاعات شخصی
4-3-4 حق حفظ تامین خواسته
4-3-5 حق برخورداری از حاکمیت قانون
4-4 حقوق شاکی در قوانین موضوعه
4-4-1 حقوق شاکی در آیین دادرسی کیفری مصوب س 1378
4-4-2 حقوق شاکی درآیین دادرسی کیفری مصوب 1392
منابع