معرفی و دانلود کتاب حقوق حیوانات در پرتو قوانین موضوعه و اسناد بین‌المللی

معرفی کتاب حقوق حیوانات در پرتو قوانین موضوعه و اسناد بین‌المللی

کتاب حقوق حیوانات در پرتو قوانین موضوعه و اسناد بین‌المللی نوشته‌ی سید حسام الدین رفیعی طباطبایی، به بررسی مفاهیم، سابقه و مبانی مربوط به قوانین حقوقی جانوران می‌پردازد.

یکی از نمادهای اصلی حیات در جهان آفرینش حیوانات می‌باشند. با توجه به اهمیت زنجیره حیوانی و ضرورت بقای این مخلوقات پروردگار، بنابر وابستگی شدید زندگی انسانی به آن‌ها، امروزه حقوق مربوط به آن‌ها بیش از هر موجود دیگری توجه فعالان محیط زیست و حتی فعالان سایر عرصه‌ها را، به دلیل نزدیک شدن تدریجی قلمرو حیات انسان و حیوان و ورود روزافزون این جانداران به حریم زندگی انسانی، به خود معطوف کرده است.

در چند دهه گذشته توجه جوامع بشری روی این موضوع متمرکز شده است که نباید تنها انسان‌ها را دارای حقوق مختلف دانست؛ بلکه سایر پدیده‌های موجود در زمین مانند حیوانات، گیاهان و... نیز دارای حقوقی می‌باشند. لذا به دلیل افزایش ورود، بهره‌برداری و تصرفات انسانی در حریم زندگی حیوانات و گسترش روابط میان این مخلوقات با یکدیگر، بررسی حقوق حیوانات در مقابل زندگی انسان‌ها ضروری به نظر می‌رسد. در این کتاب سعی در بیان و بررسی حقوق گوناگون حیوانات در پرتو قوانین موضوعه و اسناد بین‌المللی مرتبط با حقوق مذکور شده است. 

انسان به عنوان اشرف مخلوقات پروردگار و خلیفه الله در جهان خلقت، از ابتدای آفرینش مورد توجه خالق خود بوده و از حقوق بسیاری بهره‌مند شده است. لذا از دیرباز تا کنون جوامع بشری در راستای حفظ و تداوم این حقوق و به منظور تسهیل در بهره‌مندی و استفاده از حقوق ایشان، اقدام به وضع و تدوین قوانینی برای جنبه‌های مختلف حقوق انسانی کرده‌اند که با گذر زمان تکامل بیشتری پیدا کرده و دایره شمول آن گسترده تر شده است؛ که توسعه این امر را می‌توان در مصادیق امروزی حقوق انسان نظیر حقوق کودکان، حقوق زنان، حقوق کار و... به روشنی مشاهده کرد. 

ولی همواره این سؤال توجه جوامع انسانی را به خود جلب کرده که آیا تنها انسان است که از حقوق مختلف برخوردار است؟ و یا پدیده‌های دیگر آفرینش نظیر حیوانات، گیاهان، آب‌ها، زمین‌ها و حتی آسمان دارای حقوقی می‌باشند؟ و در مقابل فرض وجود این حقوق، آیا برای انسان حکم و تکلیفی مبنی بر رعایت حقوق سایر مخلوقات وجود دارد؟ و یا وی می‌تواند چون خود را اشرف مخلوقات می‌داند اقدام به هر نوع تصرف و بهره برداری در حریم سایر مخلوقات کند؟

در بخشی از کتاب حقوق حیوانات در پرتو قوانین موضوعه و اسناد بین‌المللی می‌خوانیم:

احترام به حق حیات حیوانات و لزوم رعایت آن نه تنها از ناحیه انسان‌ها ضروری است، بلکه در پاره‌ای از موارد مشاهده می‌شود که حتی رعایت حق مذکور و منع سلب حیات از حیوانات، در میان خود این موجودات نیز مورد اشاره و تأکید است؛ لذا از آنجایی که در بیان فلسفه وجود حقوق گوناگون برای حیوانات، قائل به برخورداری این جانداران از قدرک درک و شعور تا سطحی خاص شدیم، باید گفت که عدم رعایت حق حیات و حتی آسیب زدن به جسم و روح، در میان خود حیوانات نیز عملی ناپسند قلمداد می‌شود؛ و جز در مواقع لزوم و به لحاظ شرایط چرخه طبیعت، با در نظر گرفتن ویژگی‌ها و اوصاف گوناگون، حیوانات از ایراد آسیب، کشتن و شکار یکدیگر در شرایط نابرابر منع می‌شوند؛ و ارتکاب چنین عملی مجازات ایشان را به دنبال دارد. مانند این که حیوانی بالغ و قدرتمند، به جای شکار حیوانی بالغ، به فرزندان ضعیف وی حمله کند و جان آن‌ها را بگیرد.

احمد بن محمد می‌گوید: «روزی در کنار امام کاظم علیه السلام در میان باغی نشسته بودم؛ که ناگهان گنجشکی، خود را نزد ایشان رسانده و با حالتی مضطرب و پریشان، شروع به ناله و سر و صدا کردن نمود. آن حضرت رو به من کرده و فرمودند: این گنجشک به من می‌گوید: به درستی که ماری به لانه‌ام حمله کرده و قصد خوردن جوجه هایم را دارد؛ حال آن که جوجه‌های من بسیار ضعیف و ناتوان هستند و در شرایط برابری با وی قرار ندارند.
سپس آن حضرت به من فرمودند: برخیز، تا با هم به آن جا رفته و فرزندانش را از گزند مار دور سازیم.
پس به طرف لانه آن گنجشک رفتیم و مشاهده کردیم که ماری دور آن لانه پرسه می‌زند. آنگاه آن مار را کشتیم»

فهرست مطالب کتاب

مقدمه
فصل اول- بررسی مفاهیم، سابقه و مبانی حقوق حیوانات
مبحث اول- مفاهیم
گفتار اول- مفهوم حق
گفتار دوم- حقوق حیوانات
مبحث دوم- سابقه حقوق حیوانات
گفتار اول- حقوق حیوانات در اندیشه‌های باستانی
گفتار دوم- حقوق حیوانات در اندیشه اسلامی
مبحث سوم- مبانی حقوق حیوانات
گفتار اول- مبانی فقهی حقوق حیوانات
گفتار دوم- مبانی فلسفی و اخلاقی حقوق حیوانات
فصل دوم- بررسی اقسام حقوق حیوانات
مبحث اول- حقوق حیوانات در حفظ و نگهداری
گفتار اول- حق حیات حیوانات
گفتار دوم- حق نفقه حیوانات
مبحث دوم- حقوق حیوانات در عدم اجحاف به ایشان
گفتار اول- حق امنیت جسمانی حیوانات و ممنوعیت آزار و اذیت جسمی ایشان
گفتار دوم- حق امنیت روانی حیوانات و ممنوعیت آزار و اذیت روحی ایشان
مبحث سوم- حقوق حیوانات در بهره برداری و میزان آن
گفتار اول- حقوق حیوانات در بهره برداری
گفتار دوم- حقوق حیوانات در میزان بهره برداری
مبحث چهارم- حقوق حیوانات در ذبح و شکار
گفتار اول- ممنوعیت‌ها و شرایط سلبی ذبح و شکار
گفتار دوم- توصیه‌ها و شرایط ایجابی ذبح و شکار
فصل سوم- بررسی جایگاه حقوق حیوانات در قوانین موضوعه و اسناد بین المللی
مبحث اول- حقوق حیوانات در قوانین موضوعه
گفتار اول- حقوق حیوانات در قانون اساسی
گفتار دوم- حقوق حیوانات در قانون مدنی
گفتار سوم- حقوق حیوانات در قانون مجازات اسلامی
گفتار چهارم- حقوق حیوانات در قوانین خاص
مبحث دوم- حقوق حیوانات در اسناد بین المللی
گفتار اول- اعلامیه جهانی حقوق حیوانات
گفتار دوم- کنوانسیون منع تجارت بین المللی گونه‌های در معرض انقراض (سایتیس)
گفتار سوم- کنوانسیون حفاظت از گونه‌های وحشی مهاجر (بن)
گفتار چهارم- کنوانسیون تنوع زیستی (ریودوژانیرو) و پروتکل ایمنی زیستی (کارتاهنا)
گفتار پنجم- کنوانسیون حفاظت از تالاب‌های جهانی و زیستگاه پرندگان آبزی (رامسر)
پیوست‌ها
منابع و مآخذ