معرفی و دانلود کتاب تحلیل سیاست خارجی ایران: بررسی زمینه‌های سیاسی و اقتصادی روابط با ترکیه و عراق جدید

معرفی کتاب تحلیل سیاست خارجی ایران: بررسی زمینه‌های سیاسی و اقتصادی روابط با ترکیه و عراق جدید

کتاب تحلیل سیاست خارجی ایران: بررسی زمینه‌های سیاسی و اقتصادی روابط با ترکیه و عراق جدید نوشته‌ی حشمت اله فلاحت پیشه و بهنام اسدی، مسائل سیاسی و امنیتی جمهوری اسلامی ایران را از منظر روابط خارجی بازبینی می‌کند.

سیاست در مفهوم خاص، تدابیری است که حکومت‌ها در اداره‌ی امور کشور و تعیین شکل و محتوای فعالیت خود اتخاذ می‌کنند و این تدابیر در دو مجرای داخلی و خارجی معمول می‌گردد.

الف- مجرای داخلی: حکومت‌ها با اتخاذ تدابیر سنجیده و متناسب با شرایط مادی و معنوی مشخص، امور کشور را اداره می‌کنند تا اعضاء جامعه به وظایف اجتماعی (به مفهوم عام) خود عمل نمایند.

ب- مجرای خارجی: مربوط است به مناسبات حکومت‌ها با دولت‌های دیگر که آن را روابط بین‌المللی گویند و مبتنی بر قوانین بین‌المللی است.

معمولاً امور سیاسی متناسب با اوضاع و احوال فرهنگی، اقتصادی و عقیدتی مشترک مردم کشور جریان می‌یابد. اصطلاح سیاست در امور و پدیده‌های سیاسی نظیر: نهادهای سیاسی، سازمان‌های سیاسی، جریان‌های سیاسی، عقاید سیاسی، مقررات، رسوم و تشریفات سیاسی و روابط سیاسی مصطلح است و علاوه بر آن در سایر امور به معنی «مشی» کاربرد دارد مثل: سیاست اقتصادی، سیاست فرهنگی، سیاست کشاورزی، سیاست مالی، سیاست برنامه‌ریزی، سیاست اجتماعی، و اقتصاد سیاسی و ...

در روابط بین‌الملل، ارتباطات یکی از شرایط لازم برای همکاری است. گفته می‌شود ارتباطات بین‌المللی به مذاکرات، همکاری و در نهایت به همگرایی بین‌المللی می‌انجامد. از آنجا که همگرایی مرحله نهایی فرآیند همکاری است، فرآیند ارتباطی باید ذاتاً متضمن رابطه متقابل یا بازخوران بین واحدهای تشکیل دهنده یک نظام بین‌المللی باشد.

فهم منافع ملی جمهوری اسلامی ایران در ارتباط با مسئله‌ی عراق و ترکیه در گروی شناخت سیاست خارجی می‌باشد. روابط عراق با ترکیه هیچ گاه اطمینان بخش نبوده است این روابط پیوسته متأثر از دو مسئله‌ی عمده است نخست مسئله‌ی کنترل ترکیه بر آب دجله که می‌کوشد با بستن سدهایی بر روی آن به حداکثر ممکن از آب دجله بهره گیرد. اقدامی که بر زندگی و کشاورزی عراق اثر ویران کننده‌ای خواهد داشت. دوم مسئله‌ی ادعای کم سر و صدای ترکیه در زمینه‌ی مالکیت بر مناطق نفتی شمال عراق است.

گذشته از این موارد، عراق و ترکیه با گرایش‌های متفاوت در دنیای چند قطبی الگوی بهم ریخته هرگز نمی‌توانستند روابط اطمینان‌بخشی را با یکدیگر داشته باشند. گرایش ترکیه به غرب و عضویت در ناتو شرایطی به وجود آورد که ترکیه را وا می‌داشت تا به خواست هم پیمانان خود هم ملاحظات منطقه‌ای را زیر پا نهاده و حتی راه درآمد مهمی چون حق ترانزیت نفت صادراتی عراق از طریق لوله نفتی ماورای ترکیه و نفت وارداتی از عراق را نادیده بگیرد و در طول جنگ عراق بر علیه ایران، لوله نفتی ماورای ترکیه را در پاسخی مثبت به غرب قطع کند.

در بخشی از کتاب تحلیل سیاست خارجی ایران می‌خوانیم:

روند مناسبات ترکیه با ایران پس از فراز و نشیب‌های فراوان و سپری شدن یک دوره سرد یکساله مجدداً از اواخر سال 1368 با ورود سفیر جمهوری اسلامی ایران به آنکارا و متعاقب آن سفر نخست وزیر ترکیه به ایران رو به بهبودی گذاشته است. برای درک بیشتر ماهیت روابط سیاسی آنکارا با تهران باید به این نکته اشاره کرد که تضاد غیر قابل اجتناب موجود در نظام‌های حکومتی دو کشور جمهوری اسلامی ایران و جمهوری ترکیه مسأله‌ایست که باید به عنوان یک ضرورت عینی در بررسی روابط فی مابین استقرار یک محور اساسی در روند مناسبات دو کشور مورد توجه قرار گیرد.

علیرغم اینکه بیانات رسمی مقامات ایران و ترکیه همواره حاکی از ابراز تمایل دولت‌های دو کشور مبنی بر گسترش روابط تجاری، اقتصادی، سیاسی و فرهنگی ایران و ترکیه می‌باشد. ولی عدم توجه به تضادهای اساسی در نظام‌های حکومتی دو کشور و دیدگاه‌های متفاوت تهران و آنکارا در خصوص سیاست‌های خارجی و همچنین تبلیغات منفی عواملی در حکومت ترکیه با سوء استفاده از بهانه‌هایی که شاید می‌توانست هرگز وجود نداشته باشد از جمله عواملی هستند که دو کشور را از هر از چند گاه با بحران‌های متعددی مواجه می‌سازد.

جمهوری اسلامی ایران به دلیل ماهیت اسلامی و انقلابی خود از بدو تأسیس همواره برقراری و گسترش روابط با کشورهای جهان سوم و بویژه کشورهای اسلامی را در صدر برنامه‌های سیاسی و اقتصادی خود قرار داده و در این راستا توسعه روابط با ترکیه نیز به عنوان یک کشور همسایه و مسلمان مطرح گردیده است. جنگ بین ایران و عراق باعث روی آوردن ایران به ترکیه، جهت واردات خود از مسیر این کشور و با توجه به سیاست بی‌طرفی ترکیه در قبال جنگ ایران و عراق موجب گردید مناسبات دو کشور در زمینه‌های اقتصادی رشد فزاینده‌ای داشته باشد.

فهرست مطالب کتاب

فصل اول: کلیات
بخش اول: تعریف منازعه و همکاری
بخش دوم: بررسی مفهوم سیاست خارجی
بند اول: سیاست خارجی از دیدگاه اسلام
بند دوم: واکاوی سیاست خارجی ایران از بدو انقلاب
بخش چهارم: تحلیل تغییر الگوی رفتاری سیاست خارجی به مصالحه و همزیستی
بند اول: کاربرد نظریه بازی‌ها در بررسی رقابت و همکاری در روابط بین‌الملل
بخش پنجم: بررسی انواع بازی‌ها در روابط بین‌الملل به طور کلی
بند اول: بازی با حاصل جمع جبری صفر
بند دوم: بازی با حاصل جمع غیر صفر یا حاصل جمع متغیر
فصل دوم: تحلیل و بررسی همکاری بین‌المللی بر اساس مکاتب فکری مختلف و سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در سه دوره تاریخی
بخش اول: لیبرالیسم و همکاری بین‌المللی
بخش دوم: رویکرد ارتباطات و همکاری بین‌المللی بر اساس نظریات و مکاتب مختلف
بند اول: بررسی نظریه کارکردگرایی و همکاری بین‌المللی
بند دوم: بررسی نظریه نوکارکردگرایی و همکاری بین‌المللی
بند سوم: بررسی نظریه صلح دموکراتیک و همکاری بین‌المللی
بند چهارم: بررسی نولیبرالیسم و همکاری بین‌المللی
بخش سوم: بررسی سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در سه دوره تاریخی
بند اول: بررسی سیاست خارجی ایران در دوره اول (80-1979)
بند دوم: بررسی سیاست خارجی ایران در دورۀ دوم، رادیکالیسم (با تأکید بر شیوۀ رابطۀ ملت‌ها (1988-1980)
بند سوم: بررسی سیاست خارجی ایران در دوره سوم
فصل سوم: بررسی جایگاه و موقعیت جغرافیایی و سیاسی عراق
بخش اول: بررسی موقعیت جغرافیایی و سیاسی عراق به طور کلی
بخش دوم: بررسی مختصات و ویژگی‌های سیاسی و اقتصادی عراق جدید
بند اول: تفاوت عراق قدیم و جدید با کشورهای همسایه از منظر جغرافیایی
بند دوم: بررسی تفاوت عراق قدیم وعراق جدید از منظر سیاست بین‌المللی
بند سوم: تحلیل و بررسی کشورهای ذی نفوذ در عراق جدید
فصل چهارم: سیاست خارجی نفوذ ایران و ترکیه در عراق جدید
بخش اول: پیشینه نفوذ ایران در عراق
بخش دوم: پیشینه نفوذ ترکیه در عراق
بخش سوم: دیدگاه‌های مشترک ایران و ترکیه راجع به عراق
بند اول: دیدگاه ایران نسبت به ژریم بعثی عراق در زمان صدام
بند دوم: سیاست‌های خارجی جمهوری اسلامی ایران در فبال تهاجم نظامی آمریکا و عراق
بند سوم: سیاست‌های خارجی جمهوری اسلامی ایران در مورد قانون اساسی موقت عراق
بخش چهارم: دیدگاه‌های جمهوری ترکیه در قبال عراق
بند اول: سیاست خارجی جمهوری ترکیه در قبال عراق در دوران جنگ سرد
بند دوم: تحول در سیاست منطقه‌ای ترکیه پس از جنگ سرد
بخش پنجم: موضع گیری ترکیه در بحران کویت و واکنش‌های داخل نسبت به آن
بند اول: اهداف ترکیه از ایفای نقش رسمی دربحران کویت
بخش ششم: چشم داشت ترکیه نسبت به شمال عراق و اشغال عراق توسط آمریکا
بند اول: واکنش ومخالفت داخلی با اعزام نیروهای ترکیه به عراق
بند دوم: مواضع ترکیه درمورد قانون اساسی موقت عراق
فصل پنجم: بررسی اصول کلی سیاست خارجی ترکیه
بخش اول: واکاوی و تحلیل سیاست خارجی ترکیه
بخش دوم: بررسی و تحلیل روابط بین کشور ایران و ترکیه بعد از انقلاب اسلامی
بند اول: سیاست تشنج زدایی دولت ایران و اثرات آن بر روابط با ترکیه
بخش سوم: مبانی و اصول سیاست خارجی ترکیه
فصل ششم: منافع ملی و تفاهمات دو کشور ایران و ترکیه در عراق
بخش اول: نقش تحولات عراق در روابط ایران و ترکیه
بخش دوم: بررسی روابط سیاسی جمهوری اسلامی ایران و ترکیه به عراق جدید
بخش سوم: بررسی روابط اقتصادی ایران و ترکیه در عراق جدید
بخش چهارم: بررسی زمینه‌های سیاسی وامنیتی تفاهمات و تقابلات منافع ایران و ترکیه در عراق
بند اول: همکاری و تعامل در زمینه‌های اشتراک منافع ایران و ترکیه درعراق جدید
بند دوم: بررسی روابط تقابل منافع ایران وترکیه در عراق
فصل هفتم: تعامل سیاسی و تقابل اقتصادی منافع ایران و ترکیه در عراق جدید
بخش اول: بررسی تعامل و روابط بین ایران و عرق
بخش دوم: بررسی تعامل و روابط بین ترکیه وعراق
بخش سوم: تحلیل رقابت و همکاری اقتصادی ایران و ترکیه در عراق جدید
بند اول: رقابت در بازار عراق
بند دوم: بررسی زمینه‌های همکاری ایران و ترکیه در عراق جدید
فصل هشتم: تحلیل نظام سیاسی پس از صدام در عراق و تاثیر آن بر ایران
بخش اول: بررسی نظام تعامل و اتحاد در عرصه بین‌الملل در زمینه‌های اقتصادی و سیاسی
بخش سوم: بررسی نهایی تقابلات و تعاملات ایران و ترکیه
فهرست منابع و مآخذ