معرفی و دانلود کتاب نگاهی حقوقی به قراردادهای انتقال و واگذاری سهام

معرفی کتاب نگاهی حقوقی به قراردادهای انتقال و واگذاری سهام

کتاب نگاهی حقوقی به قراردادهای انتقال و واگذاری سهام به قلم بهنام اسدی و منصور عطاشنه، جایگاه سهام و انتقال آن را از جنبه‌های مختلف حقوقی مانند حقوق شرکت‌ها، حقوق اموال، حقوق قراردادها و... مورد مطالعه و بررسی قرار می‌دهد.

با به وجود آمدن جوامع بشری، انسان جهت برطرف نمودن نیازهای خود مبادله و همچنین داد و ستد را آغاز نمود. ابتدا معاملات کالا به کالا انجام می‌گرفت که در آن پولی رد و بدل نمی‌شد. اما کم کم با پیشرفت جوامع، معاملات از حالت محدود و بسته خارج شد و پول وسیله‌ی مبادله قرار گرفت. کالاها، ارزش مالی یافتند و پول‌های گوناگون، وسیله‌ای جهت تجارت و مبادله‌ی کالا شد. در قرون وسطا، جهت تجارت تشریفات متعددی، جهت تحکیم قوانین صورت می‌گرفت.

با تغییرات به وجود آمده در تمدن اجتماعی و اقتصادی، تجار مجبور به ایجاد شیوه‌ای مخصوص جهت داد و ستد شدند که با گذر زمان، این عادات و رسوم تجار، به شکل قانون درآمد و حقوق تجارت را تشکیل داد. با گذر زمان و پیشرفت اقتصادی، یک دارایی برای تجارت کافی نبود و نیاز شدیدی به راه انداختن سرمایه‌های بیشتر جهت رونق دادن به تجارت احساس می‌شد.

با بیشتر شدن حجم معاملات نیاز به سرمایه نیز بیشتر می‌شد در نتیجه سرمایه‌های کوچک با یکدیگر ترکیب شدند و با جمع شدن دارایی‌های کم سرمایه‌های عظیمی جهت معاملات با حجم گسترده فراهم شد.

در این جریان نوعی مالکیت شکل گرفت که به عنوان شرکت تجاری نام‌گذاری شد. بازسازی ساختار اقتصادی در راستای توسعه‌ی اقتصادی سبب شد تا ساز و کارهای بسیاری در حوزه‌ی بازارهای پولی و مالی ایجاد شود تا بنوان به رونق تجاری دست یافت.

در بخشی از کتاب نگاهی حقوقی به قراردادهای انتقال و واگذاری سهام می‌خوانیم:

اصل آزادی اراده و خصوصاً در مورد سهامداران می‌تواند باعث اعتقاد به این امر شود که سهامداران بتوانند شروط مختلفی را در اساسنامه درج نمایند و اساسنامه را به هر شیوه که بخواهند تنظیم نمایند. امّا این آزادی اراده بی‌حد و حصر نیست و مثلاً در حقوق ایران اخلاق حسنه و نظم عمومی و قواعد آمره دیگر حدود این آزادی را مشخص می‌نماید و هر نوع شرط مندرج در اساسنامه که لطمه‌ای به این قواعد آمره وارد سازد محکوم به بطلان است.

قواعد آمره قانونی، مقرراتی است که طرفین معاملات یا هر شخص دیگری مثلاً سهامداران شرکت‌ها نمی‌توانند برخلاف آن‌ها توافق نماید یا سهامداران اساسنامه را برخلاف آن تنظیم نمایند. فرضاً یکی از قواعد آمره در خصوص سهام، قابلیت انتقال آنست و هیچ شرطی در اساسنامه نمی‌تواند انتقال و قابلیت انتقال سهام را بطور مطلق منع کند. البته قواعد امری از درون قوانین و مقررات موجود قابل استخراج است. قاعده امری قابلیت نقل و انتقال سهام از ماده 24 ل.ا.ق.ت قابل استنباط است که قابلیت انتقال سهام را از اوصاف ذاتی سهم می‌داند و منع انتقال سهم مخالف قاعده امری و سلب حقوق مدنی شناخته می‌شود.

در حقوق انگلیس و فرانسه هم قابلیت انتقال سهم از اوصاف ذاتی سهم است و هر نوع منع انتقال سهام توسط اساسنامه مخالفت با قواعد امری شناخته شده و غیر معتبر دانسته می‌شود.

بدیهی در صورت درج چنین شرطی در اساسنامه هر ذینفعی و از جمله سهامداران می‌توانند ابطال آن را از دادگاه بخواهد.

همچنین یکی دیگر از قواعد آمره در خصوص سهام بی‌نام است ک نقل و انتقال آن با قبض و اقباض است و نیازمند هیچ تشریفات دیگری نیست این قاعده از مواد 39 ل.ا.ق.ت و 320ق.ت قابل استنباط است و هر نوع توافق و قراردادی مخصوصاً در اساسنامه برای مشروط نمودن این حق و قاعده غیر معتبر است زیرا مخالف با اوصاف ذاتی سهام بی‌نام شمرده خواهد شد.

فهرست مطالب کتاب

پیشگفتار
فصل اول: کلیات
مبحث اول: تعریف وشناخت سهم
گفتار اول: تعریف سهم
الف: تعریف لغوی
ب:تعریف اصطلاحی
گفتار دوم:انواع سهم
الف: اقسام سهم از حیث آورده
ب: انواع سهام از حیث مزایای مربوط به آن
ج: انواع سهام از حیث سهولت انتقال
گفتار سوم:بررسی مقایسه‌ای سهم با سهم الشرکه و اوراق قرضه
الف) مقایسه سهم با سهم الشرکه
ب) مقایسه سهم با اوراق قرضه
وجوه تشابه
تفاوت‌ها
مبحث دوم: مبنا و تحلیل حقوقی سهم
گفتار اول: مبنای حقوقی سهم
الف) حقوق انگلیس
ب) حقوق ایران
گفتار دوم: تحلیل حقوقی سهم
الف: نظریه عینی بودن ماهیت حقوقی سهم
ب: نظریه دینی بودن ماهیت حقوقی سهم
ج: ماهیت خاص سهم
د) ماهیت حقوقی سهام از دیدگاه حقوق موضوعه ایران
ه) ماهیت حقوقی سهام از دیدگاه حقوقدانان ایرانی
مبحث سوم:خصایص حقوقی سهم
گفتار اول- قابلیت نقل وانتقال آزادانه
گفتار دوم- منقول بودن سهم
الف) تامین و توقیف سهام توسط خود شرکت
ب) تامین و توقیف سهام توسط طلبکاران
توقیف سهام بی نام
توقیف سهام با نام
گفتار سوم- قابلیت به رهن گذاشتن سهام (قابلیت توثیق)
فصل دوم: بررسی حقوقی سهم در قانون
مبحث اول: اوصاف و ویژگی‌های حقوقی سهم
سرمایۀ اسمی– ثبت شده
ارزش واقعی – تورمی سرمایه
گفتار اول: بررسی وثیقۀ سهام
گفتار دوم: قابلیت توقیف سهام
گفتار سوم: انواع سهام
سهام از لحاظ شکلی
سهام بانام
گفتار چهارم: سهام از حیث مزایای وابسته به آن
2-4-2-1- سهام عادی و سهم ممتاز
2-4-3- سهام از حیث آورده
2-4-3-1- سهام انتفاعی و سرمایه
2-4-3-2- سهام مؤسس
2-4-4- انواع دیگر سهام
2-4-4-1- سهام نقدی و غیر نقدی
2-4-4-2- سهام جایزه
مبحث دوم: ماهیت حقوقی سهم
مبحث سوم: حقوق و تعهدات ناشی از مالکیت سهام
فصل سوم: ماهیت معاملات انتقال سهام و شرایط انتقال سهام
مبحث اول: ماهیت معاملات سهام
مبحث دوم: رژیم حقوقی انتقال سهام
مبحث سوم: شرایط عمومی انتقال قراردادی سهام
گفتار اول: بررسی و تحلیل رهن سهام
مبحث چهارم: انتقال سهام در بورس اوراق بهادار
گفتار اول: سازوکار معاملات سهام در بورس
گفتار دوم: نحوۀ معاملات در بورس الکترونیک
گفتار سوم: فروش استقراضی سهام
مبحث پنجم: تشریفات اختصاصی انتقال سهام
گفتار اول: حصول توافق، شرط تملیک سهام بی‌نام
مبحث ششم: انتقال در شرکت‌های سهامی عام و سهامی خاص
گفتار اول: ایجاد شروط محدود‌کننده در شرکت‌های سهامی خاص
گفتار دوم: استثنائات محدودیت واگذاری، در شرکت سهامی خاص
گفتار سوم: انتقال سهام درشرکت مختلط سهامی
مبحث هفتم: تحلیل قانونی انتقال سهم الشرکه و واگذاری سهام
فصل چهارم: تشریفات حقوقی و شرایط انتقال سهام
مبحث اول- شکل حقوقی انتقال
گفتار اول- مقایسه قرارداد انتقال سهام با عقود معین مندرج در قانون
الف) بیع
بیع سهام از دیدگاه حقوق موضوعه (قوانین مدنی و تجارت)
نظر حقوقدان‌ها، در مورد بیع سهام
بیع سهام از دیدگاه فقیهان
نظر مورد اختیار
ب- تبدیل تعهد
ج) انتقال دین و طلب
گفتار دوم- وضعیت خاص قرارداد انتقال سهام
گفتار سوم :فروش استقراضی سهام
الف) وضعیت قرارداد فروش استقراضی سهام
ب) بررسی فقهی فروش استقراضی
ج) تفاوت‌های فروش استقراضی سهام با خرید و فروش نقد و سلف سهام
مبحث دوم- شرایط عمومی انتقال سهام
گفتار اول- قصد و رضا
گفتار دوم- ایجاب و قبول
الف) انتقال سهام با نام در خارج از بورس اوراق بهادار
ب) انتقال سهام در بورس اوراق بهادار
1- دادو ستد سنتی در بورس تهران
2- بهره گیری از فناوری اطلاعات دربازار بورس تهران
3-راهکارهای توسعه فناوری اطلاعات دربازار بورس ایران
4- اشکالات بازار معاملات آنلاین (داد وستد الکترونیک سهام)
بورس لندن
گفتار سوم- اهلیت متعاملین
الف- اشخاص حقوقی
ب) اشخاص حقیقی
ج) بیگانگان
د- خرید سهام توسط خود شرکت
گفتار چهارم- موضوع انتقال (مورد معامله)
الف- سهم
جنبه مادی سهم
گواهینامه موقت سهم
ورقه سهم
گواهینامه نقل و انتقال سهام
1- بورس تهران
2-بورس لندن
جنبه غیر مادی سهم
ب- قیمت سهام
تعیین قیمت سهام در انتقال سهام در خارج از بورس اوراق بهادار
تعیین قیمت سهام در انتقال سهام در بورس اوراق بهادار
ج) انتقال حقوق ناشی از مالکیت سهم
حقوق مالی
حقوق غیر مالی
مبحث سوم- شرایط اختصاصی انتقال و واگذاری سهام
گفتار اول: قبض اوراق سهام بی نام
گفتار دوم: ثبت انتقال سهام با نام در دفتر ثبت سهام شرکت
الف: تشریفات و نحوه‌ی ثبت انتقال
ب- اثر حقوقی ثبت
گفتار سوم- شرایط واگذاری ونقل و انتقال سهام در بورس اوراق بهادار
الف) شرایط شرکت عرضه کننده سهام
ب) شرایط راجع به سهام عرضه شده در بورس
فصل پنجم: موانع و محدودیتهای واگذاری و انتقال سهام و تاثیر عوامل خارجی بر انتقال سهام
مبحث اول: موانع و محدودیتهای قانونی
گفتار اول- انتقال سهام شرکت‌های منحل شده
گفتار دوم- انتقال سهام بعضی شرکتهای دولتی
گفتار سوم- انتقال سهام وثیقه مدیران شرکت
مبحث دوم- محدودیتهای قراردادی
گفتار اول- شرکت سهامی عام
گفتار دوم- شرکت‌های سهامی خاص
الف- ایجاد شروط محدود کننده
شرط درج شده در اساسنامه
تصمیم مجمع عمومی فوق العاده
ب- اقسام شروط محدودکننده
شرط موافقت مدیران با انتقال
شرط موافقت مجمع عمومی شرکت با انتقال
حق تقدم سایر سهامداران در خرید سهام
ج) محدوده و قلمرو شروط محدود کننده انتقال سهام
مبحث سوم: تاثیر سیاستهای دولت و شرایط بازار برقراردادهای انتقال و واگذاری سهام
گفتار اول: تأثیر خصوصی سازی و سیاستهای کلی اصل 44 قانون اساسی جمهوری اسلامی بر انتقال سهام
مشخصات متعاملین
موضوع معامله
ثمن معامله
تعهدات سازمان
تعهدات خریدار
تخفیفات
خیارات
فسخ قرارداد
سایر موارد
گفتار دوم:تأثیر ملی کردن و مصادره بر انتقال سهام و حقوق سهامداران
گفتار سوم:تاثیر نوسانات بازار بر انتقال سهام و حقوق سهامداران
فصل ششم: آثار حقوقی انتقال و واگذاری سهام
مبحث اول- انتقال مالکیت سهام
گفتار اول- حدود و قلمرو مالیکت سهام
الف: انتقال تعهدات ناشی از سهم
ب- انتقال حقوق و مزایای ناشی از سهم
ج- انتقال مالکیت قسمتی از سرمایه شرکت
گفتار دوم- اصول و قواعد مهم حاکم بر انتقال و واگذاری سهام
الف-مصونیت انتقال گیرنده از عیوب ناشی از پذیره نویسی وتخصیص سهام
ب- قاعده استاپل
استاپل علیه شرکت صادر کننده سهم (ناشرسهم)
استاپل علیه مالک حقیقی سهم
مبحث دوم- آثار انتقال و واگذاری سهام نسبت به انتقال دهنده و منتقل الیه
گفتار اول- وظایف و تکالیف انتقال دهنده سهم
الف- تسلیم اوراق سهام و اسناد انتقال
ب- اجرای حقوق و تعهدات ناشی از سهم
ج- تعهد انتقال دهنده راجع به ثبت انتقال
گفتار دوم- وظایف و تکالیف منتقل الیه
الف- پرداخت قیمت سهام
ب- پرداخت اقساط راجع به قیمت سهم
مبحث سوم- آثار انتقال و واگذاری سهام نسبت به شرکت
گفتار اول- ثبت انتقال در دفاترثبت سهام شرکت
منابع و مآخذ
الف) منابع فارسی
ب) منابع عربی
ج) منابع انگلیسی