معرفی و دانلود کتاب اندیشه دینی معاصر؛ رویکردها و چالش‌ها - دفتر دوم

معرفی کتاب اندیشه دینی معاصر؛ رویکردها و چالش‌ها - دفتر دوم

کتاب اندیشه دینی معاصر؛ رویکردها و چالش‌ها - دفتر دوم، پژوهشکده‌ای را مورد بررسی قرار می‌دهد که هدف اصلی آن گسترش مفاهیم و آموزه‌های دینی متناسب با مقتضیات عصر جدید است.

گروهی از دانش آموختگان که از تحصیلات عالی و رتبه‌های دانشگاهی برخوردارند در اتفاقات و ارتباطات سیاسی و اجتماعی ایران بعد از انقلاب اسلامی یکدیگر را پیدا کردند. آن‌ها پس از اینکه با مسائل گوناگون و تعارضاتی میان دین، علوم تجربی، سیاست، حقوق بشر و... مواجه شدند، در راستای پیشرفت اندیشه‌ورزی در دین و بازسازی تفکرات دینی و نیز هماهنگ‌سازی آن با نیازهای جدید، در میان تحجر و دین‌گریزی، نو اندیشی دینی را انتخاب کردند.

این گروه فرهیخته جهت جلوگیری از کارهای فکری نامنجسم و بدون برنامه به این نتیجه رسیدند که برنامه علمی و فرهنگی خود را به صورت گروهی انجام دهند، به همین دلیل آنان پژوهشکده اندیشه دینی معاصر را تأسیس نمودند. این پژوهشکده به هیچ ارگان رسمی و غیر رسمی وابسته نیست و هدف اصلی آن پیشرفت فهم و آموزه‌های دینی در پرتو تحولات گسترده در همه بخش‌های زندگی است.

پژوهشکده به مرجعیت منابع و آموزه‌های دینی بسیار اهمیت می‌دهد و به دنبال آن است تا مفاهیم دینی را متناسب با مقتضیات عصر جدید به گونه‌ای ارائه دهد تا هم منطقی بوده و هم با چارچوب سنت‌های دینی همخوانی داشته باشد. نو اندیشی دینی با توجه به ظرفیت بالا و فعال سنت اسلامی - ایرانی در صدد آن است تا به ارائه‌ی الگوهایی مناسب با نیازهای این زادوبوم در عرصه‌های گوناگون علمی بپردازد.

نواندیشی دینی برای مشارکت و مبادله فکری و فرهنگی در سطح منطقه‌ای، ملی و بین‌المللی از اهمیت بالایی برخوردار بوده و می‌خواهد با دیگر مراکز علمی و فرهنگی داخلی و خارجی ارتباط برقرار کند. در حال حاضر، در راستای اهداف ذکر شده، سه پژوهشکده علمی "مبانی اندیشه دینی"، "اسلام و حقوق بشر" و "دین و دولت" به مطالعه و تحقیق مشغول هستند.

در بخشی از کتاب اندیشه دینی معاصر؛ رویکردها و چالش‌ها - دفتر دوم می‌خوانیم:

قرآن، اصلی‌ترین و معتبرترین منبع شناخت دین است و باید و از هرگونه به ‌حاشیه ‌راندن آن پرهیز گردد. آری، قرآن در شرح و بسط حقایق خود نیاز به «سنت» دارد و سنت نیز در مقام «ثبوت» تکیه بر عصمت دارد که تحقق و ظهور آن تنها در پیامبر (ص) و «عترت» ایشان است و قرآن و سنت همان‌گونه که در سخن متواتر پیامبر اکرم (ص) آمده است، جدایی‌ناپذیرند و شعار «حسبنا کتاب الله» جایی ندارد؛ اما در مقام «اثبات» و تا آن جا که به «اصل صدور» و اعتبار سنت موجود برمی‌گردد، ملاک درستی و معیار کلی فهم سنت، قرآن کریم است. از این رو است که در روایات ما بر محوریت و معیار بودن قرآن در اعتبار سنت موجود و منقول، تأکید رفته است و این مقتضای «مبیِّن» و «مبیَّن» بودن قرآن و «بینات» بودن آیات آن است.

بنابراین قرآن کریم نه تنها خود موضوعی گسترده و پایان‌ناپذیر برای اندیشه و «تدبر» است، بلکه پس از عقل، ملاک اصلی درست اندیشیدن و درست شناختن حقایق دینی، هم به عنوان یک منبع مستقیم و هم به عنوان معیاری برای سنجیدن و ارزش‌گذاری سنت موجود است. اگر اصولیان بیشتر بر این عقیده‌اند که خبر واحد نمی‌تواند «ناسخ» قرآن باشد و حتی ادعای اجماع بر این نظر شده است و یا در تخصیص عمومات قرآن با خبر واحد تردید دارند، ناشی از همین حقیقت است.

فهرست مطالب کتاب

پیشگفتار
بخش یکم: مقالات
1: پیش‌شرط‌ها و قلمرو آزاد ‌اندیشی دینی از نگاه فقهی سید ضیاء مرتضوی
2: عاشورا و بحران خلافت داود فیرحی
3: تکفیر در اهل سنت حمیدرضا شریعتمداری
4: اسلام سیاسی شیعی (امام خمینی) و اسلام سیاسی اخوانی (حسن البنا)؛ رهیافتی مقایسه‌ای محمود شفیعی و بهزاد شهبازی
5: دین و عقل عمومی دکتر حسین هوشمند
6: فلسفه سیاسی فارابی و جمهوری اسلامی احمدرضا یزدانی مقدم
7: نقش مناسبات اجتماعی در تفاوت دیه مسلمان و غیرمسلمان سید ابوالفضل موسویان
8: تبارشناسی، چالش‌ها و آینده فقه نظام با تاملی بر اندیشه‌های شهید صدر محمدرضا یوسفی شیخ رباط
9: دین و حق انتخاب از نگاه متفکران مسلمان علی الله بداشتی
10: گونه‌های بهره‌گیری از اخلاق در استنباط احکام فقهی سید رضی قادری
بخش دوم: نشست‌ها
1: جریان‌های دینی و اسلامی در هندوستان مهدی مهدوی پور
2: سنت‌گرایی در ترازوی عقل نقد اندیشه‌های دکتر سید حسین نصر محمد اسفندیاری
3: جنبش‌های فکری و دینی جهان اسلام محمد جواد صاحبی
4: خشونت در دین و سیاست محمد‌مهدی مجاهدی
5: سازگاری فقه و توسعه دکتر محسن رنانی
6: بحران مناسبات سیاسی با عربستان سعودی و تاثیرات آن در جهان اسلام دکتر حسین صادقی
7: چالش دین و فرهنگ در آینده ایران مهدی مطهر‌نیا
8: مطهری و تاریخیت علی اکبر احمدی افرمجانی
9: ظرفیت‌های تعامل شیعه با ادیان و مذاهب دیگر محمد مسجدجامعی