معرفی و دانلود کتاب استخوان شناسی

معرفی کتاب استخوان شناسی

کتاب استخوان شناسی، نوشته‌ی علیرضا ملکی‌ مریان، سما کیهانیان و معصومه امیری، اسکلت و تمامی استخوان‌های بدن انسان را معرفی کرده و نحوه‌ی تکامل و بافت‌شناسی آن‌ها را بررسی می‌کند. این کتاب راهنما، استخوان‌های سر و صورت، جناغ سینه‌ای و دنده‌ها، ستون فقرات، کمربند شانه‌ای، لگنی، اندام فوقانی و تحتانی را توضیح می‌دهد و خواننده را با کارکرد آن‌ها آشنا می‌سازد.

درباره‌ی کتاب استخوان‌ شناسی

یکی از علومی که ورزشکاران، مربیان و کارشناسان تربیت‌بدنی باید درمورد آن اطلاع داشته باشند، علم حرکت‌شناسی یا کینزیولوژی (Kinesiology) است. این علم، حرکات، عملکرد و کارکرد بدن انسان را از جنبه‌های مختلف فیزیکی مورد مطالعه قرار می‌دهد. کینزیولوژی عمیقاً با علوم دیگری همچون آناتومی، فیزیولوژی، عصب‌شناسی، شیمی و بیوشیمی در ارتباط است. یکی از زیرشاخه‌های آناتومی که در کینزیولوژی هم اهمیت بسیاری دارد و به عنوان یک مربی و کارشناس ورزشی باید با آن آشنایی کامل داشت، دانش استخوان‌شناسی (Osteology) نام دارد. استخوان‌شناسی صرفاً مربوط به پزشکی نیست، بلکه بخشی از دیرینه‌شناسی و انسان‌شناسی هم محسوب می‌شود.

این علم به‌طورکلی به مطالعه‌ی اسکلت و انواع استخوان‌های بدن و دندان‌ها و نحوه‌ی کارکرد و بیماری‌های آن‌ها می‌پردازد. یک کارشناس تربیت‌بدنی باید با آناتومی استخوان بدن انسان آشنا باشد تا بداند چطور عملکردشان را به حداکثر برساند، از بروز آسیب به آن‌ها جلوگیری نماید و در صورت صدمه، تلاش کند زودتر ترمیم شوند. یکی از منابع فارسی و کاربردی برای آشنایی با این علم، کتاب استخوان‌ شناسی تألیف علیرضا ملکی‌مریان، سما کیهانیان و معصومه امیری است که سعی کرده تمام استخوان‌های بدن انسان را به‌ تفصیل معرفی کند و کارکردشان را شرح دهد. نویسندگان این کتاب به نحوه‌ی تکامل و بافت‌شناسی استخوان‌ها هم می‌پردازند.

اولین بار ارسطو بود که به فیزیک بدن انسان و حیوان پرداخت و کوشید حرکت ماهیچه‌ها را توصیف کند. تلاش‌های او برای تفسیر بیومکانیک باعث شد سیستم اسکلتی و عضلانی بدن مورد توجه قرار بگیرد و اهمیت و کارکردش درک شود. به همین خاطر به ارسطو پدر کینزیولوژی گفته می‌شود. پس از او دانشمندان و هنرمندان دیگری هم بودند که به نحوی، بر علم آناتومی تأثیر گذاشتند و آن را توسعه دادند: مانند ارشمیدس، داوینچی، گالیله و جیووانی بورلی. تا قرن هفدهم میلادی علم آناتومی تا حد قابل‌توجهی شناخته شده و اهمیتش درک شده بود. در اواسط این قرن شاخه‌ای از آن منشعب شد که هدفش مطالعه‌ی استخوان‌های بدن و درمان بیماری‌های استخوانی بود. این علم همراه با پزشکی تکامل پیدا کرد تا به امروز رسید. پیشرفت فناوری‌های پزشکی و عکس‌برداری‌های دقیق از بدن این فرصت را به استخوان‌شناسی داده تا بتواند به‌خوبی تمام اسکلت بدن را بشناسد و بررسی کند.

علیرضا ملکی‌ مریان، سما کیهانیان و معصومه امیری کتاب استخوان‌ شناسی را در نه فصل تدوین کرده‌اند:

فصل اول کتاب به کلیات می‌پردازد و نحوه‌ی تکامل دستگاه اسکلتی انسان را توضیح می‌دهد. در این فصل تقسیم‌بندی استخوان از نظر نحوه‌ی رشد و از نظر ساختمانی بیان می‌گردد. کتاب از فصل دوم وارد بحث اصلی می‌شود و تلاش می‌کند دستگاه اسکلتی بدن را جزءبه‌جزء شرح دهد. در مرحله‌ی اول استخوان‌های سر و صورت مورد بحث قرار می‌گیرند و از جمجمه تا استخوان‌های دیگری مثل فک و گونه و بینی توضیح داده خواهند شد.

فصل سوم کتاب استخوان‌شناسی درمورد استخوان‌های جناغ سینه‌ای و دنده‌ها است. در این بخش، استخوان‌بندی قفسه‌ی سینه و همین‌طور مشخصات دنده بیان می‌شود. فصل چهارم کتاب هم به بحث ستون فقرات می‌پردازد. نویسندگان در فصول بعدی، عملکرد و ساختار استخوان کمربند شانه‌ای، ترقوه، کتف و کمربند لگنی را توضیح می‌دهند. آناتومیست‌ها استخوان‌های دست و پا را در دو گروه اندام فوقانی و تحتانی تقسیم‌بندی می‌کنند. کتاب حاضر در فصل مربوط به اندام فوقانی، استخوان‌های ساعد، مچ، کف دست و انگشتان را بررسی می‌کند. سرانجام در بخش مربوط به اندام تحتانی، استخوان‌های ران، درشت‌نی و نازک‌نی، مچ و کف پا مرور می‌شوند.

کتاب استخوان‌ شناسی راهنمایی کاملاً کاربردی است و اطلاعات و درک مناسبی از آناتومی اسکلت و استخوان‌های بدن ارائه می‌دهد. این کتاب خواندنی را انتشارات آپریس منتشر کرده است.

کتاب استخوان‌ شناسی برای چه کسانی مناسب است؟

اثر حاضر را می‌توان به دانشجویان رشته‌ی تربیت‌بدنی و علوم ورزشی توصیه کرد.

در بخشی از کتاب استخوان شناسی می‌خوانیم

با توجه به ساختمان ماکروسکپی و میکروسکوپی، استخوان‌ها به دو دسته تقسیم می‌شوند. از نظر ماکروسکپی استخوان به دو دسته متراکم و اسفنجی تقسیم می‌شود.

استخوان متراکم: این نوع استخوان در کورتکس استخوان‌های دراز به‌خوبی تکامل یافته و نمایانگر سازگاری بافت استخوانی برای تحمل فشار و کشش است.

استخوان اسفنجی: از شبکه‌هایی از تیغه‌های استخوانی ساخته شده که بین آن‌ها بافت مغز استخوان وجود دارد.

در بررسی میکروسکوپی، استخوان همانند دیگر بافت‌های بدن از سلول‌های زنده و ماده بین سلولی یا ماتریکس تشکیل یافته است. چهار نوع سلول در ساختمان استخوان قابل تشخیص است:

- سلول‌های اجدادی استخوان (Osteoprogenitor cells): این سلول‌ها که در سطح داخلی ضریع استخوانی یافت می‌شوند، از مزانشیسم رویانی مشتق گردیده و توانایی تقسیم خود را حفظ نموده‌اند؛ این سلول‌ها می‌توانند به سایر سلول‌های استخوان‌ساز (استئوبلاست) تمایز پیدا کنند‌.

- استئوبلاست‌ها (Osteoblasts): این سلول‌ها از تمایز سلول‌های اجدادی استخوان و یا از سلول‌های مزانشسیم به وجود می‌آیند و بیشتر در قسمت‌های سطحی آن دیده می‌شوند؛ این سلول‌ها قادرند ماتریکس آلی استخوان را بسازند و بلورهای هیدروکسی آپاتیت را روی آن رسوب دهند.

- استئوسیت‌ها (Osteocytes): همان‌طور که گفتیم‌، استئوبلاست‌ها ماتریکس استخوانی را در اطراف خود ترشح می‌کنند‌، به‌طوری که خود در آن محصور می‌گردند؛ در این حالت به آن استئوسیت و به فضای اطراف هر سلول‌، لاکونا (Lacunna) ‌. رسوب کلسیم بر ماتریکس هم‌زمان با تشکیل ماده آلی آن شروع می‌شود.

فهرست مطالب کتاب

مقدمه نویسندگان
فصل اول: کلیات استخوان‌ها
تکامل دستگاه اسکلتی
بافت‌شناسی استخوان
انواع استخوان
تقسیم استخوان از نظر نحوه رشد
تقسیم‌بندی استخوان از نظر ساختمانی
فصل دوم: استخوان‌های سر و صورت
جمجمه و سر و صورت
استخوان پیشانی
استخوان آهیانه
استخوان پس‌سری
استخوان پرویزنی
استخوان پروانه‌ای
استخوان گیجگاهی
استخوان‌های صورت
استخوان کامی
استخوان گونه
استخوان بینی
استخوان اشکی
استخوان فک تحتانی
استخوان تیغه بینی
استخوان لامی
فصل سوم: استخوان‌های جناغ سینه‌ای و دنده‌ها
استخوان‌بندی قفسه سینه
استخوان جناغ
استخوان‌های دنده
مشخصات دنده
فصل چهارم: استخوان‌های ستون فقرات
فصل پنجم: استخوان‌های کمربند شانه‌ای
استخوان ترقوه
استخوان کتف
فصل ششم: استخوان‌های اندام فوقانی
استخوان‌های اندام فوقانی
استخوان بندی ساعد
استخوان‌های دست
استخون‌های مچ دست
استخوان‌های کف دست
استخوان‌های انگشتان دست
فصل هفتم: استخوان‌های کمربند لگنی
استخوان‌بندی اندام تحتانی
فصل هشتم: استخوان‌های اندام تحتانی
استخوان ران
استخوان کشک
استخوان‌بندی ساق پا
استخوان درشت نی
استخوان نازک نی
استخوان‌های پا
استخوان‌های مچ پا
قوس‌های کف پا
فصل نهم: واژه‌شناسی
منابع