معرفی و دانلود کتاب آقای دکارت و شیطان فریب کارش

معرفی کتاب آقای دکارت و شیطان فریب کارش

آقای دکارت معتقد بود که برای یافتن حقیقت، باید درباره‌ی همه چیز شک کنیم؛ حتی درباره‌ی وجود خودمان. اما چرا؟... ژان پل منژن در کتاب آقای دکارت و شیطان فریب کارش ضمن نقلِ داستانی شیرین و طنازانه، به توضیح نظریات فلسفی رنه دکارت، فیلسوف شهیر اهل فرانسه، پرداخته است. گفتنی است که این اثر، جایزه‌ی «برگ بوهای سبز» را برای خالق خود به ارمغان آورده است.

درباره کتاب آقای دکارت و شیطان فریب کارش

اگر کمی با تاریخ فلسفه‌ی مدرن آشنایی داشته باشید، احتمالاً نام رنه دکارت (René Descartes) را شنیده‌اید؛ فیلسوف بزرگ اهل فرانسه که در قرن هفدهم می‌زیست. صاحب‌نظران رشته‌ی فلسفه، بر این باورند که نظریات دکارت تحولاتی اساسی را در جریان فلسفه‌ی غرب پدید آورد. از همین رو، آشنایی با این نظریات، برای فهم دقیق جریان‌های فلسفی معاصر، مهم و ضروری به شمار می‌رود. ژان پل منژن در کتاب آقای دکارت و شیطان فریب کارش (Mister Descartes and His Evil Genius) آرای دکارت را از مجرای روایت داستانی شیرین و پرکشش شرح داده است. برای این‌که بهتر با داستان نقل‌شده در این کتاب ارتباط برقرار کنید، و معنای عنوانِ بامزه‌ی اثر را دریابید، ارائه‌ی توضیحی مختصر از کلیات فلسفه‌ی دکارت بی‌فایده به نظر نمی‌رسد.

دکارت با این‌که مسیحی معتقدی بود و به وجود خداوند ایمانی بی‌قیدوشرط داشت، بر این عقیده بود که هنگام فلسفه‌ورزی، باید تمام باورهای پیشین خود را رها کنید، و در همه چیز، مطلقاً همه چیز، شک کنید؛ از جمله در واقعیتِ وجود جهان خارج، و حتی واقعیتِ وجود خودتان! دلیل توصیه به شک‌گرایی از سوی دکارت، این بود که به زعم او، عقل تنها هنگامی به حقیقت دست پیدا می‌کند که وزنِ تمام باورهای به ظاهر بدیهی را بر ترازوی شکِ بنیادین بسنجد. به عبارت ساده، تنها به این شرط می‌توانیم امور و واقعیاتِ شک‌ناپذیر و بی‌چون‌وچرا را تشخیص دهیم، که پیش از آن، مطلقاً در صحت تمام باورهای ذهنی خود شک کرده باشیم. دکارت، برای تأکید بر شدتِ شک‌گراییِ دستوری‌اش، تا آن‌جا پیش می‌رود که ما را به پذیرش فرضی خیالی تشویق می‌کند؛ این فرض که شیطانی فریب‌کار کنترل ذهن ما را بر عهده دارد، و هر آنچه ما به عنوان واقعیت فهم می‌کنیم، در اصل تلقین همین شیطان فریب‌کار است: از جمله این‌که دو به علاوه‌ی دو می‌شود چهار؛ و یا این‌که هر معلولی ضرورتاً علتی دارد. باری، دکارت می‌گوید پس از این‌که در همه چیز شک کردیم، باید ببینیم چه می‌مانَد که می‌تواند از شک ما مصون باشد. به عبارتی، او می‌پرسد چه واقعیتی هست که در آن به هیچ وجه -حتی اگر شیطانی فریب‌کار ذهنمان را کنترل کند- نمی‌توان شک کرد؟ پاسخ دکارت به این پرسش از این قرار است: این واقعیت که «من» وجود دارم. اما چرا این واقعیت که من وجود دارم، مصون از شک و تردید است؟ دکارت در پاسخ می‌گوید: به این دلیل که حتی اگر فرض کنیم که می‌توان در وجودِ «من» شک کرد، باز باید بپذیریم که منی وجود دارد که شک می‌کند! باری، دکارت پس از این‌که به طریق توضیح‌داده‌شده، واقعیتِ وجود داشتنِ «من» را ثابت می‌کند، به اثبات دیگر حقایق، از جمله وجود خداوند می‌پردازد.

حالا شاید فکر کنید که همه‌ی این مطالب بیش از اندازه پیچیده به نظر می‌رسند. در واقع اما اینطور نیست. حرف حساب دکارت، چنان‌که در کتاب آقای دکارت و شیطان فریب کارش توضیح داده شده، ساده و در صورت اندکی تلاش ذهنی، قابل فهم است.

کتاب آقای دکارت و شیطان فریب کارش به مجموعه‌ی «افلاطون‌های کوچکِ» نشر چشمه تعلق دارد. ترجمه‌ی فارسی این کتاب به همت شیرین کرمی و سارا محمدی ارهالی صورت گرفته است.

درباره مجموعه افلاطون‌های کوچک

عناوینی که ذیل مجموعه‌ی افلاطون‌های کوچک به انتشار رسیده‌اند، داستان‌‌‌هایی شیرین و آموزنده‌اند که جملگی با هدف آشنا ساختن مخاطبین کودک و نوجوان با آرا و مکاتب فلسفی به رشته‌ی تحریر درآمده‌اند. مؤلف کتاب‌های این مجموعه، ژان پل منژن نام دارد. عمده‌ی شهرت این فیلسوف جوان اهل فرانسه ناشی از نگارش همین مجموعه‌ی افلاطون‌های کوچک است. محوریت هر یک از عناوین مجموعه‌ی نامبرده، با یکی از نام‌های بزرگ تاریخ فلسفه‌ی غرب، از قبیل رنه دکارت، باروخ اسپینوزا و ایمانوئل کانت است.

از میان آثاری که به مجموعه‌ی مورد بحث تعلق دارند، می‌توان به عناوینی چون «آقای دکارت و شیطان فریب کارش»، «لایب‌نیتس یا بهترین جهان ممکن» و «مرگ سقراط» اشاره کرد.

نکوداشت‌های کتاب آقای دکارت و شیطان فریب کارش

• کتاب‌های فلسفی موجود برای کودکان، عمدتاً به توضیح و شرح ایده‌ها و آرای فلسفی می‌پردازند. کتاب‌های مجموعه‌ی افلاطون‌های کوچک اما، رویکردی داستانی به فلسفه دارند. این کتاب‌ها، رویدادهای خاص زندگی فیلسوفان را، با هدف توضیح نظریات شاخص آن‌ها، به تصویر می‌کشند. (Publishers Weekly)

• در کتاب‌های مجموعه‌ی افلاطون‌های کوچک، زندگی متفکران بزرگ و برجسته، از زاویه دیدی خاص به تصویر کشیده شده است. (Kirkus Reviews)

• کتاب آقای دکارت و شیطان فریب کارش اثری بی‌اندازه مفرح و بامزه است. (A. V. Club)

کتاب آقای دکارت و شیطان فریب کارش مناسب چه کسانی است؟

کودکان و نوجوانانی که مایل به آشنایی با آرا و نظریات فلسفی‌اند (خصوصاً کودکان متعلق به رده‌ی سنی 9 تا 12 سال)، مخاطبین اصلی کتاب آقای دکارت و شیطان فریب کارش از ژان پل منژن به شمار می‌روند.

با ژان پل منژن بیشتر آشنا شویم

ژان پل منژن (Jean Paul Mongin) متولد سال 1979 و اهل کشور فرانسه است. این فیلسوف جوان، در شهر پاریس زندگی و فعالیت می‌کند. عمده‌ی شهرت ژان پل منژن مرهون نگارش آثاری داستانی است که برای آشنا ساختن مخاطبین کودک و نوجوان با آرای فیلسوفان بزرگ به نگارش درآمده‌اند. از میان این آثار می‌توان به دو کتاب «آقای دکارت و شیطان فریب کارش» و «لایب‌نیتس یا بهترین جهان ممکن» اشاره کرد.

در بخشی از کتاب آقای دکارت و شیطان فریب کارش می‌خوانیم

آقای دکارت مدتی طولانی به خواب رفت. خواب دید صنعت‌گری‌ست مشغول ساختن دستگاه خارق‌العاده‌ای که با مهارت‌های خودش و طوطی‌اش طراحی شده است. اجزای کوچک تشکیل‌دهنده‌ی دستگاه صرفاً افکار بسیاری بود که از ذهنش بیرون آمده بود. وقتی داشت به این افکارِ به‌هم‌پیوسته فکر می‌کرد، سرچشمه‌ی همه‌ی آن فکرها را پیدا کرد، فکر روشن و مشخصی که تمام واقعیت‌ها را در بر می‌گرفت و کامل و بی‌نقص بود.

آقای دکارت به فکری رسیده بود، فکرش موجودی نامتناهی، جاودانه و دارای قدرت مطلق بود، که خالق خود او و کل هستی بود.