معرفی و دانلود کتاب 21 گشت کوتاه در مغز انسان

معرفی کتاب 21 گشت کوتاه در مغز انسان

نخستین نئاندرتال‌، تصورش را هم نمی‌کرد روزی افرادی هم‌ژن با او متولد شوند که بتوانند تفکر کنند و طبیعت را تغییر دهند، اما انسان به تکامل رسید و به عالمی از عجایب تبدیل شد. کتاب 21 گشت کوتاه در مغز انسان نوشته‌ی مایکل کوربالیس به ما نشان می‌دهد که بخش‌های گوناگون مغز چگونه کار می‌کنند و ویژگی‌های ما همچون چپ‌دست بودن و ایستادن بر روی دو پا و... مربوط به کدام بخش مغز و ژن‌هایمان هستند.

درباره‌ی کتاب 21 گشت کوتاه در مغز انسان

ما انسان‌ها از گذشته‌ای دور و ناشناخته، سفری طولانی را طی کرده‌ایم. میلیون‌ها سال تکامل، جهش‌های ژنتیکی و تغییرات رفتاری، ما را از موجودی که تنها در هماهنگی با طبیعت زندگی می‌کرد، به موجودی اندیشمند، خلاق و متمدن تبدیل کرده است. اما آیا تا زمانی که به درک درستی از گذشته‌ی خود نرسیده‌ایم، می‌توانیم به شناختی کامل از مغزمان و نحوه‌ی عملکرد آن پی ببریم؟ هنوز هم بسیاری از اسرار مغز انسان کشف نشده‌اند و علم به پاسخ‌های قطعی برای همه‌ی پرسش‌ها دستیابی ندارد. کتاب 21 گشت کوتاه در مغز انسان (A Very Short Tour of the Mind: 21 Short Walks Around the Human Brain) تلاش می‌کند برخی از این رازها را بگشاید. برای مثال، چرا برخی از افراد چپ‌دست و برخی دیگر راست‌دست هستند؟ چرا یک نیمکره‌ی مغز ما نسبت به دیگری فعال‌تر است؟ این‌ها از جمله پرسش‌هایی هستند که این کتاب با زبانی علمی و درعین‌حال ساده، برای آن‌ها توضیحاتی ارائه می‌دهد. مایکل کوربالیس (Michael C. Corballis) تأکید دارد که هنوز نمی‌توان به پاسخ‌های قطعی دست یافت و بسیاری از این مسائل در حد نظریه و احتمال باقی مانده‌اند و تنها می‌توانیم با کمک یافته‌های باستان‌شناسی درباره‌ی آن‌ها نظریه‌پردازی کنیم.

یکی از مباحثی که این کتاب در ابتدا به آن می‌پردازد، معضلی است که علم امروز با آن درگیر شده است: «شبه‌علم». باورهای نادرستی که بدون پشتوانه‌ی علمی میان مردم رواج پیدا کرده‌اند و حتی برخی دانشمندان را نیز به چالش کشیده‌اند. برای مثال، شایعه‌ی رایجی وجود دارد که می‌گوید نیمکره‌ی چپ مغز منطقی و مردانه است، در حالی که نیمکره‌ی راست، احساسی و زنانه محسوب می‌شود. این ادعا غلط است و علم هیچ شواهد محکمی برای تأیید آن ندارد. مایکل کوربالیس در کتاب 21 گشت کوتاه در مغز انسان نشان می‌دهد که عملکرد بخش‌های مختلف مغز وابسته به جنسیت نیست و زنان و مردان از هر دو نیمکره‌ی مغز خود به شکلی مشابه استفاده می‌کنند. او همچنین یافته‌های علمی را بررسی کرده و نشان داده است که مغز انسان در مقایسه با دیگر موجودات چگونه تکامل یافته است. او مغز انسان را با مغز موجوداتی مثل شامپانزه‌ها و دلفین‌های قاتل مقایسه کرده و تفاوت‌های ساختاری و عملکردی آن‌ها را تحلیل می‌کند.

کتاب 21 گشت کوتاه در مغز انسان نه‌تنها به جنبه‌های علمی مغز می‌پردازد، بلکه رفتارهای روزمره‌ی ما را نیز بررسی می‌کند. یکی از این رفتارها، فحش دادن است. مایکل کوربالیس توضیح می‌دهد که فحاشی، بیش از آن‌که برای توهین به‌کار رود، نوعی ابزار برای ابراز خشم، حیرت و حتی کنترل احساسات است. تحقیقات نشان داده‌اند که دشنام دادن می‌تواند فشار روحی را کاهش دهد و حتی در برخی موارد از رفتارهای خشونت‌آمیز و زد و خوردهای فیزیکی جلوگیری کند. در سال‌های اخیر، برخی روانشناسان توصیه کرده‌اند که افراد برای تخلیه‌ی هیجانات خود در مواقعی خاص، از کلمات تند استفاده کنند؛ زیرا این کار می‌تواند تنش و استرس را تا حدی پایین آورد و از بروز رفتارهای خشن جلوگیری کند.

کتاب 21 گشت کوتاه به دیگر قابلیت‌های شگفت‌انگیز مغز نیز می‌پردازد، از جمله توانایی ما در درک موسیقی، نوشتن، حافظه‌ی تصویری، دروغ گفتن و... . کوربالیس روند تکاملی هر یک از این توانایی‌ها را بررسی کرده و توضیح می‌دهد که چگونه مغز ما در طول زمان به قابلیت‌هایی که امروز دارد، دست یافته است. کتاب حاضر در انتشارات دکسا با ترجمه‌ی ماندانا فرهادیان منتشر شده است.

نکوداشت‌های کتاب 21 گشت کوتاه در مغز انسان

• این کتاب توانسته است در هر مقاله دیدگاه‌های موافق و مخالف درباره‌ی یک موضوع را بیان و ما را با نظریات و فرضیات ارزشمندی روبه‌رو کند. (Shelf Awareness)
• مایکل کوربالیس پرسش‌هایی را مطرح می‌کند که شاید تاکنون به آن‌ها فکر نکرده باشیم و سپس با زبان طنز و شفاف به آن‌ها پاسخ می‌دهد. مخاطبان این اثر می‌توانند از تک تک جملات کتاب حاضر هم درس بگیرند هم لذت ببرند. (American Scientist)

کتاب 21 گشت کوتاه در مغز انسان برای چه کسانی مناسب است؟

تا به حال برایتان پیش آمده است که جمله‌ای را اشتباه بشنوید؟ یا ناخواسته فحش بدهید؟ شاید هم در شرایط خاص، بدون اینکه برنامه‌ریزی کرده باشید، دروغ بگویید. این رفتارها تصادفی نیستند و همگی ریشه در کارکرد مغز دارند. کتاب 21 گشت کوتاه در مغز انسان برای افرادی مناسب است که به عملکرد مغز، روان‌شناسی، و نحوه‌ی شکل‌گیری رفتارهای انسانی علاقه دارند. این کتاب به زبانی ساده اما دقیق نوشته شده و برای هرکسی که کنجکاو است بداند چرا مغز ما چنین رفتارهایی از خود نشان می‌دهد، می‌تواند مفید باشد.

در بخشی از کتاب 21 گشت کوتاه در مغز انسان می‌خوانیم

به نظر می‌رسد فحش دادن در هنگام خشم به نواحی عمیق مغز بستگی داشته باشد، از جمله ساختاری موسوم به آمیگدال که در احساسات نقش دارد. اما شاید این پرسش نیز مطرح باشد که آیا ساختارهای مرتبۀ بالاتر، به‌خصوص لبهای پیشانی، می‌توانند میل شدید به فحش دادن را سرکوب کنند. افرادی که استفادۀ طبیعی‌شان از گفتار را به‌دلیل آسیب به قشر از دست داده‌اند، اغلب توانایی منحصربه‌فردی را در بیان ناسزاها حفظ می‌کنند، و به‌طرز قابل‌درکی هم شاید این کار را زیاد انجام دهند. این امر نشان می‌دهد که فحش دادن می‌تواند خودکار و بدون کنترل باشد. سندروم تورت نمونه‌ای دیگر است، بیماری عصبی موروثی که شاخص آن فحش دادن و نفرین کردنِ غیرارادی (موسوم به کوپرولالیا)، همراه با تیک‌ها، تکان سر، تف کردن و داد زدن است. قربانیان این اختلال از ناسزاگویی‌هایشان خجالت می‌کشند، اما کنترلی بر آن‌ها ندارند. به‌نوعی، تعادلِ بین قشر مبادی‌آداب و مراکز احساسی‌هیجانی بدوی‌تر در مغز مختل‌ می‌شود.

در فیلم سخنرانی پادشاه، جورج ششم که دچار لکنت مزمن است، در حال فحش دادن به تصویر کشیده شده است. در حالی که این امر شاید صرفاً‌ واکنشی به یأس باشد، اما فحش دادن او نسبتاً سلیس و روان است و گفتاردرمانگر را نشان می‌دهد که چگونه از فحش دادن به‌عنوان وسیله‌ای برای کنترل لکنت پادشاه در هنگام سخنرانی‌های عمومی‌اش استفاده می‌کند. از طریق پیتر کونرادی، نویسندۀ همکارِ کتابی که این فیلم بر اساس آن ساخته شد، به من رسیده است که چنین فحش‌ دادن‌هایی واقعاً اتفاق نیفتاده بودند.

فهرست مطالب کتاب

سخن سردبیر
1: سرنخ را به‌دست آوردن
2: کله‌های پر باد
3: در باب ایستاده بودن روی دو پا
4: چرا ایتالیایی‌ها موقع صحبت کردن سر و دست تکان می‌دهند
5: خویشاوندان گمشده
6: توجه!
7: در باب راست بودن یا نه
8: مغز دوپاره، ذهن دوپاره
9: درباره چهره
10: سوگند من
11: گپ کوتاه
12: موسیقی
13: یادآوری (چیزهایی) از گذشته
14: درباره زمان
15: روزهای رنگی
16: می‌دانم به چه فکر می‌کنید
17: آینه‌ای در مغز
18: خندیدن مهم است
19: تشخیص راست از چپ
20: اسطورۀ 10درصد
21: دروغ و چرندیات