معرفی و دانلود کتاب روانشناسی حافظه

معرفی کتاب روانشناسی حافظه

اغلب حافظه را به شکل صندوقچه‌ای برای حفظ و نگهداری خاطرات تصور می‌کنیم، اما در واقعیت، حافظه بسیار پیچیده‌تر از این تصویر ساده است. کتاب روانشناسی حافظه با نگاهی علمی و تحلیلی، این پدیده‌ی پیچیده را از زوایای گوناگون بررسی می‌کند؛ از ساز و کارهای رمزگذاری و بازیابی اطلاعات گرفته تا تأثیر هیجان، تروما و یادگیری بر کیفیت خاطرات. مگان سامراکی و آلتیانید کامینسکی، تصویری تازه و کاربردی از حافظه ارائه داده‌اند؛ تصویری که نشان می‌دهد چگونه می‌توان از گذشته برای ساختن آینده‌ای روشن بهره گرفت.

درباره‌ی کتاب روانشناسی حافظه

مگان سامراکی (Megan Sumeracki) و آلتیانید کامینسکی (Althea Need Kaminske) نویسندگان کتاب روانشناسی حافظه (The Psychology of Memory)، به جای تمرکز بر ضعف‌ها و شکست‌های حافظه، بر توانایی‌هایی که حافظه در اختیار انسان قرار می‌دهد تأکید می‌کنند. این دو پژوهشگر با تکیه بر روان‌شناسی شناختی، فرآیند حافظه را در سه مرحله‌ی رمزگذاری، ذخیره‌سازی و بازیابی شرح و نشان می‌دهند که بازیابی خاطرات، یک فرایند بازسازی است، نه بازتولید کامل و منطبق بر واقعیت. به همین دلیل، خاطرات ما هر بار که به یاد آورده می‌شوند، می‌توانند دستخوش تغییر شوند.

شناخت حافظه؛ از حافظه‌ی حسی تا حافظه‌ی بلندمدت

در ادامه‌ی کتاب روانشناسی حافظه، ساختار حافظه با جزئیات کاملی بررسی می‌شود. مگان سامراکی و آلتیانید کامینسکی با رویکردی نظام‌مند به معرفی و تحلیل انواع حافظه می‌پردازند. آنان نشان می‌دهند که حافظه یک سامانه‌ی یکپارچه و ساده نیست، بلکه مجموعه‌ای پیچیده از فرآیندها و ساختارهای متفاوت است که هر کدام وظیفه‌ی خاصی بر عهده دارند.

برای مثال، حافظه‌ی حسی نخستین مرحله‌ی دریافت اطلاعات از محیط است و تنها برای لحظاتی کوتاه داده‌ها را نگه می‌دارد. حافظه‌ی کوتاه مدت و حافظه‌ی کاری، امکان پردازش فعال و نگهداری موقت اطلاعات را فراهم می‌کنند و نقش مهمی در فعالیت‌های روزمره و حل مسائل دارند. حافظه‌ی بلندمدت که خود به شاخه‌های آشکار و پنهان تقسیم می‌شود، ظرفیت ذخیره‌سازی گسترده‌ای دارد؛ از خاطرات شخصی و رویدادی گرفته تا دانش عمومی و مفاهیم معنایی و نیز مهارت‌ها و عادت‌های ناخودآگاه. مگان سامراکی و آلتیانید کامینسکی پس از معرفی این ساختارها، بر اهمیت تعامل و هم‌پوشانی میان انواع حافظه تأکید می‌کنند.

از شادی تا تروما؛ نقش هیجان در بازسازی خاطرات

در واقع مطابق رویکرد مگان سامراکی و آلتیانید کامینسکی، هیچ یک از سامانه‌های حافظه به طور مستقل عمل نمی‌کنند، بلکه در شبکه‌ای پیچیده و پویا با یکدیگر در ارتباط هستند. برای نمونه، حافظه‌ی کاری هنگام حل مسئله یا یادگیری، به حافظه‌ی بلندمدت متکی است تا دانش پیشین را فراخوانی کند و در عین حال اطلاعات جدید را رمزگذاری نماید. همین تعامل است که امکان یادگیری مؤثر، تصمیم‌گیری آگاهانه و سازگاری با محیط را فراهم می‌سازد. به همین دلیل روانشناسی حافظه، رویکردی جامع به ذهن انسان ارائه می‌دهد؛ رویکردی که حافظه را نه یک مخزن ایستا از خاطرات، بلکه ابزاری فعال برای استفاده از گذشته در خدمت حال و آینده می‌بیند.

مگان سامراکی و آلتیانید کامینسکی در کتاب روانشناسی حافظه توضیح می‌دهند که حافظه تحت تأثیر عوامل متعددی از جمله هیجان، تجربه‌های اجتماعی و حتی زمینه‌های فرهنگی قرار دارد. هیجانات می‌توانند قدرت تثبیت خاطرات را افزایش دهند یا در مواردی مانند تروما، موجب تحریف و بازگشت مکرر خاطرات شوند. از سوی دیگر، حافظه در زندگی اجتماعی نقشی اساسی دارد؛ زیرا توانایی یادآوری تجربیات مشترک، شکل‌گیری هویت فردی و جمعی و اعتماد میان افراد را ممکن می‌سازد.

در نهایت، مگان سامراکی و آلتیانید کامینسکی، با ترکیب نظریه‌های روان‌شناسی شناختی و کاربردهای عملی، تصویری روشن از حافظه به‌عنوان نیرویی فعال و سازنده ارائه می‌دهند؛ نیرویی که گذشته را به حال و آینده پیوند می‌زند و مسیر آینده را هموار می‌سازد. کتاب روانشناسی حافظه را می‌توانید با ترجمه‌ی روان محمدرضا چنگیز و احمدحسین اوزار بخوانید که توسط نشر اشراقیه چاپ و منتشر شده است.

نکوداشت‌های کتاب روانشناسی حافظه

• کتاب روانشناسی حافظه مرور شگفت‌انگیزی بر چگونگی کارکرد حافظه بود. این کتاب به‌خوبی نوشته شده و خواندن آن آسان است. نویسندگان با استفاده از مثال‌ها به خواننده کمک می‌کنند تا مفاهیم مطرح‌شده را بهتر درک کند. اطلاعات ارائه‌شده در این کتاب برای کار من به‌عنوان یک تکنسین اورژانس و مدرس خدمات فوریت‌های پزشکی بسیار مفید است. واقعاً توصیه می‌کنم این کتاب را بخوانید. (کاربر آمازون)
• کتاب روانشناسی حافظه، مقدمه‌ای عالی بر مفاهیم حافظه و کاربرد آن‌ها در زندگی واقعی است. متن کتاب روان و خوش‌خوان نوشته شده و در عین حال، با استنادهای علمی همراه است؛ بدون آنکه ارتباط با مخاطب دچار اخلال شود. مطالب بسیاری در آن وجود داشت که برایم شگفت‌انگیز و تازه بود. (کاربر آمازون)

کتاب روانشناسی حافظه برای شما مناسب است اگر

• به دنبال کتابی متکی بر روانشناسی شناختی هستید که در آن به سازوکارهای حافظه پرداخته شده باشد.
• می خواهید بدانید هیجان‌ها، تروماها و عوامل اجتماعی، چگونه بر کیفیت و دقت خاطرات اثر می‌گذارند.
• به دنبال تحلیلی علمی از نقش حافظه در یادگیری و آموزش هستید.

در بخشی از کتاب روانشناسی حافظه می‌خوانیم

حافظه‌های رویدادی و معنایی به‌طور کامل از یکدیگر مجزا نیستند و گاهی مرز میان آن‌ها مبهم می‌شود. به‌عنوان مثال، بیشتر مردم می‌دانند که تا مدت‌زمانی نه‌چندان دور (سال 2022)، ملکه الیزابت دوم، ملکه انگلستان بود و احتمالاً می‌دانند که او طولانی‌ترین دوران سلطنت را در تاریخ بریتانیا داشته است. برخی افراد که در آن زمان سن‌ زیادی داشتند، ممکن است به‌خاطر داشته باشند که او در سال 1952به سلطنت رسید. اما چون این اتفاق بیش از هفتاد سال پیش رخ داده، بیشتر افراد حافظه‌ی رویدادی مشخصی از آن ندارند. در عوض، فقط «می‌دانند» که الیزابت دوم ملکه بوده است که این نوع حافظه، معنایی به شمار می‌رود. البته ممکن است حافظه‌های رویدادی مرتبط با او نیز وجود داشته باشد، مثلاً حافظه‌ای از بازدید کوتاه از کاخ باکینگهام پس از یک کارگاه آموزش آموزگاران در لندن اما دانستن اینکه «الیزابت دوم ملکه بود» عمدتاً یک حافظه‌ی معنایی است.

با این حال، بیشتر مردم احتمالاً می‌دانند که پسر او، چارلز سوم، در زمان نگارش این متن، پادشاه است. بدین خاطر که تاج‌گذاری او نسبتاً به تازگی برگزار شده و بنابراین به احتمال زیاد افراد بیشتری آن رویداد یا اتفاقات مربوط به آغاز سلطنت او را به یاد می‌آورند. ممکن است کسی به یاد داشته باشد که مراسم تاج‌گذاری را از تلویزیون تماشا کرده یا در خیابان‌های لندن حضور داشته است. بنابراین، حافظه‌ی مربوط به اینکه «چارلز سوم پادشاه است» می‌تواند برای بسیاری از افراد ماهیتی رویدادی داشته باشد، اگر آن‌ها را به زمان و مکان خاصی بازگرداند و جزئیاتی درباره‌ی آن رویداد را به خاطر آوردند. این ویژگی‌های زمانی و مکانی بخشی از حافظه هستند و اگر در یادآوری فعال شوند، آن را به حافظه‌ای رویدادی تبدیل می‌کنند. اما هرچه از زمان تاج‌گذاری او بیشتر فاصله می‌گیریم، احتمال اینکه این حافظه برای برخی همچنان رویدادی باقی بماند کمتر می‌شود، زیرا آن ویژگی‌های زمانی و مکانی به‌تدریج فراموش می‌شوند.

فهرست مطالب کتاب

سخنی درباره‌ی کتاب
درباره‌ی نویسندگان
دیباچه (دکتر محمدرضا چنگیز)
سپاسگزاری
1: مقدمه
2: انواع حافظه
3: حافظه در پهنه‌ی زندگی
4: نقاط فراز و فرود حافظه
5: حافظه و هیجان
6: حافظه و آموزش
7: حافظه و تخصص
8: حافظه و قانون
فهرست منابع