معرفی و دانلود کتاب تحقیر آزادی: تجربه‌ی روسی و پیامدهای آن

معرفی کتاب تحقیر آزادی: تجربه‌ی روسی و پیامدهای آن

بورژوازی و سوسیالیسم هیچ‌گاه به صلح نخواهند رسید. سرمایه‌داری تا ابد با مارکسیسم می‌جنگد و کتاب تحقیر آزادی نیز یکی از ابزارهای فرهنگی در این نبرد است. مایکل پولانی که از حامیان اصلی کاپیتالیسم و دشمن سرسخت کمونیسم است، تلاش کرده تا سیاست‌های اتخاذ شده در اتحاد جماهیر شوروی را مورد نقد کوبنده قرار دهد و شخصیت ولادیمیر لنین و ژوزف استالین را کاملاً مخدوش کند. او در مقابل، از سیاست‌ها و حکومت‌های لیبرال حمایت می‌کند.

درباره‌ی کتاب تحقیر آزادی

پیش از خواندن کتاب تحقیر آزادی، باید با نکته‌ای مهم درباره‌ی قطب‌بندی‌های جهان در طول قرن بیستم آشنا شوید. جنگ سرد به‌طور رسمی از سال 1947 آغاز شد، اما این موضوع به این معنا نیست که پیش از سال 1947، اختلاف و درگیری میان کشورهای استعمارگر همچون انگلستان با اتحاد جماهیر شوروی وجود نداشت؛ قبل از جنگ سرد نیز پادشاهی انگلستان تا حد ممکن به تخریب و نقدهای تند علیه سیاست‌های سوسیالیستی شوروی می‌پرداخت و کتاب تحقیر آزادی (The Contempt of Freedom: The Russian Experiment and After) نیز یکی از همان آثار است که کوشیده تا تمام ابعاد جوامع سرمایه‌داری - از ایدئولوژیک گرفته تا اقتصادی و غیره - را در قیاس با سوسیالیسم، برتر نشان دهد. مایکل پولانی (Michael Polanyi) که خود در سال 1944 به عضویت انجمن سلطنتی بریتانیا درآمد، کوشیده تا ولادیمیر لنین و ژوزف استالین، رهبران شوروی، را مخرب، دیکتاتور و منحرف از راه مارکسیسم نشان دهد! او سعی دارد تا جهت‌گرایی مارکسیسم - لنینیسم را آرمان و برنامه‌ای در راستای تحقیر انسان‌ها به‌نظر برساند و این موضع سیاسی را به‌طور جدی مورد هجمه قرار دهد.

مرگ بر آزادی، برابری و برادری

مارکس یکی از تأثیرگذارترین فیلسوفان قرن بیستم است که حتی مخالفان او نیز نمی‌توانند تحولی را که بر علوم گوناگون چون جامعه‌شناسی، فلسفه، اقتصاد، سیاست و... برجای گذاشت انکار کنند؛ به همین دلیل، مایکل پولانی نیز ستیزه‌جویی با مارکس را در اولویت خود قرار نداده و به لنین که نخستین رهبر مارکسیست و پیاده‌کننده‌ی فلسفه‌ی مارکس در عرصه‌ی سیاست محسوب می‌شود، تاخته است. کتاب تحقیر آزادی ابتدا به مبحث «علم» می‌پردازد. بدیهی است که تحقیق درباره‌ی علوم نباید محدود و سانسور شود، اما موضوع اصلی که مایکل پولانی به آن می‌پردازد این نیست. او تأکید دارد که علم در شوروی کنترل می‌شود و دانش‌ها تابع خواسته‌های دولت سوسیالیستی‌اند؛ اما در یک جامعه‌ی سرمایه‌داری، علم در خدمت سیاست‌های دولت نیست و کاملاً آزاد است! کتاب تحقیر آزادی تأکید دارد که «جمع‌گرایان»، به‌عبارتی همان مارکسیست‌ها، می‌خواهند تمام جامعه را همانند همدیگر و ملت را همچون ارتش یک‌پارچه کنند! کتاب حاضر نقطه مقابل چنین جامعه‌ای را جامعه‌ی لیبرال می‌داند که «فردیت» را شکوفا می‌کند. نویسنده در فصل دوم کتاب از «فردگرایی» دفاع می‌کند و آن را بر «جمع‌گرایی» ترجیح می‌دهد!

استالین؛ کابوس جوامع لیبرال

منفورترین شخصیت در کتاب تحقیر آزادی، ژوزف استالین است. مایکل پولانی، ژوزف استالین را که پنج سال پس از تحریر این کتاب، فاشیسم آلمان را شکست داد و جنگ جهانی دوم را به پایان رساند، حاکمی دیکتاتور و مستبد و حکومت او را ناکام می‌داند. نویسنده‌ی کتاب تحقیر آزادی بر اساس آماری که خود منتشر کرده، سیاست اشتراکی‌سازی کشاورزی را شکست خورده تلقی کرده و سیاست آموزش رایگان و «مسکن‌سازی» را بی‌کیفیت معرفی می‌کند. (سیاست مسکن در دهه‌ی 30 در شوروی پیاده‌سازی شد. این مسکن‌ها تقریباً رایگان و بدون دریافت پول به شهروندان اهدا می‌شدند. نهایت هزینه‌ای که شهروندان برای دریافت خانه صرف می‌کردند 5 درصد از درآمدشان در هر ماه بود.) کتاب تحقیر آزادی تمام سیاست‌ها و تصمیمات اتحاد جماهیر شوروی در دوره‌ی استالین - که توانست شوروی را به دومین ابرقدرت دنیا تبدیل کند - شکست خورده و ضعیف دانسته و کمونیسم را تخریب می‌کند!

مایکل پولانی اعتقاد دارد استالین با برقرار نگه‌داشتن «کار مزدی»، جامعه را شبیه به سرمایه‌داری پیش می‌برد و در عین حال استالین را دیکتاتور و دشمن بازار آزاد می‌داند! به‌صورت کل اگر بخواهیم کتاب تحقیر آزادی را در یک جمله معرفی کنیم، باید بگوییم مایکل پولانی طرف‌دار کاپیتالیسم و دشمن مارکسیسم است و می‌توانیم او را یک راست افراطی بنامیم.

کتاب تحقیر آزادی با ترجمه‌ی نیلوفر زارعی در انتشارات فراهم منتشر شده است.

کتاب تحقیر آزادی برای شما مناسب است اگر

• خود را راست‌گرا تلقی می‌کنید و با انواع چپ‌گرایی (کمونیسم، سوسیال دموکرات، لنینیسم، آنارشیسم و...) به‌شدت دشمنی دارید.
• چپ‌گرا هستید و می‌خواهید اثری در مخالفت با باورهایتان را مطالعه کنید.
• به کتاب‌های سیاسی، اقتصادی و فلسفی با موضع حمایت از سرمایه‌داری، علاقه دارید.

در بخشی از کتاب تحقیر آزادی: تجربه‌ی روسی و پیامدهای آن می‌خوانیم

ما باید باور کنیم که نظام سیاسیِ شوروی یک نظام خودمختار مردمی است که با توجه به تعداد زیاد جمعیت کشاورز، طبیعتاً منجر به قدرت بیشتر در دست روستاهای شوروی می شود. همچنین، جای شکی نیست که مردم از آزادی های گسترده ای بهره مندند؛ زیرا به گفته ی نویسندگان، «در هیچ جای جهان خارج از شوروی، شاهد چنین حجمی از انتقادات مداوم و بی رحمانه از تمام شاخه های حکومت نیستیم» (ص. 773). این نویسندگان در پایان کتاب خود دوباره بر این نکته تأکید می کنند که «بر هر خواننده ای روشن شده است که هیچ کشوری در جهان وجود ندارد که در آن به اندازه ی شوروی انتقادات گسترده ی عمومی از دولت و افشای بی وقفه ی کاستی های آن وجود داشته باشد» (ص. 1027-1026).

همچنین اصلاً نباید دچار این اشتباه شد که حزب کمونیست ممکن است فشار غیردموکراتیک بر مردم اِعمال کند، «چراکه حزب کمونیست آن طور که در قانون اساسی یا اصلاحیه های آن ذکر شده است، اختیارات وسیعی ندارد» و این حزب هیچ قدرت قانونی ای در مقابل شهروندان شوروی یا حتی اعضای حزب ندارد (ص. 340) و براین اساس، «اگر حزب بر سیاست گذاری افراد یا مقامات دولتی تأثیر می گذارد یا به آن ها جهت می دهد، این کار را فقط با رضایت آن ها انجام می دهد. اگر قدرتی را اِعمال می کند، این کار را با حفظ اجماع اعضای خود انجام می دهد و انتخاب اعضای حزب با رأی مردم انجام می شود» (ص. 340).

با توجه به این اظهارات جای هیچ شکی نیست که شوروی آزادترین دموکراسیِ دهقانی در جهان است. حالا احتمالاً خوانندگان گیج شده اند که این اظهارات را چطور در سایه ی مواردی که در صفحه های 237-272 ذکر شد، تفسیر کنند، مثلاً این مورد که دولت شوروی برای غلبه بر آتش مخالفت کل کشاورزان، اکثر دارایی های دهقانان را به مزارع جمعی تبدیل کرد.

فهرست مطالب کتاب

مقدمه ی دکتر موسی غنی نژاد
پیشگفتار
فصل اول: حقوق و وظایف علم (1939)
مقدمه
علم: محض و کاربردی
سازمان دهیِ دانش برای افزایش رفاه
حقیقت یا پروپاگاندا؟
فصل دوم: برنامه ریزیِ جمع گرایانه (1940)
مقدمه
مثال هایی از برنامه ریزیِ نظامی
قدرت ناظر
برنامه ریزی علم
کمونیسم شوروی
بازگشت لیبرالیسم
فصل سوم: اقتصاد اتحاد جماهیر شوروی - اسناد و نظریه (1935)
مقدمه
بدن اجتماعی86 وسعت و ساختار
غذا
تولید اشتراکی مواد غذایی و مالیات دولتی
غذا در شهرها
درآمد حاصل از کشاورزی
مسکن روستایی
مسکن شهری
حقوق و درآمد در شهر
مصرف کالاهای تولیدی صنعتی
آموزش
صنایع سنگین
نظام اقتصادی | برنامه ریزی
بازاریابی
«سبقت گرفتن و عقب ماندن»: کشورهای سرمایه داری
بهره وری و کارآمدی
فقر
سبقت گرفتن و عقب ماندن
نیروی محرک شوروی | چشم اندازی برای هر فرد
چشم انداز اجتماعی
فصل چهارم: حقیقت و پروپاگاندا (1936)
مقدمه
منابع
نمایه