معرفی و دانلود کتاب دانشنامه اساطیری جانوران و اصطلاحات وابسته

معرفی کتاب دانشنامه اساطیری جانوران و اصطلاحات وابسته

در میان متون باستان‌شناسی، کمبود یک منبع جامع و کامل در رابطه با اسطوره‌شناسی جانوران ایران باستان حس می‌شد. دکتر خسرو قلی‌زاده در کتاب دانشنامه اساطیری جانوران و اصطلاحات وابسته، با رویکردی تحلیلی، انتقادی و مستند، تلاش کرده است تا این خلاء علمی را پر کند و اثری مرجع در اختیار پژوهشگران و علاقه‌مندان به اسطوره و تاریخ قرار دهد. این دانشنامه حاصل سال‌ها پژوهش دقیق بر منابع اصیلی همچون اوستا، متون پهلوی و سایر آثار کهن است.

درباره‌ی کتاب دانشنامه اساطیری جانوران و اصطلاحات وابسته

خسرو قلی‌زاده با بهره‌گیری از روش‌های علمی، آوانگاری و تحلیل‌های تطبیقی، دانشنامه اساطیری جانوران و اصطلاحات وابسته را نگاشته و از این طریق سعی کرده است یک مرجع مستند و کافی در حوزه‌ی اسطوره‌شناسی جانوران ایران باستان فراهم آورد. اثر او یک گردآوری صرف نیست؛ بلکه لایه‌های پنهان باورهای کهن ایرانی را می‌توانیم درون آن کشف کنیم.

ریشه‌شناسی واژگان و رمزگشایی نمادهای جانوری در اسطوره‌های ایران باستان

ریشه‌شناسی واژه‌ها و نشان دادن تحولات آوایی، یکی از کارهای مهمی است که خسرو قلی‌زاده در این اثر انجام داده و آن را به متنی پژوهشی قابل استناد تبدیل کرده است. او با دقتی زبان‌شناختی، به خواننده امکان می‌دهد تا سیر تاریخی و معنایی هر جانور را دنبال کرده و نقش آن‌ها را در فرهنگ‌ها و اسطوره‌ها بشناسد. دانشنامه اساطیری جانوران و اصطلاحات وابسته، تلاشی است برای دست‌یابی به درکی ژرف‌تر از جایگاه جانوران در اسطوره‌های ایرانی.

هر جانور نمادی است از نیروهای اخلاقی، کیهانی و آیینی. جانورانی مانند گاو، اسب، سگ و... در روایت‌های اسطوره‌ای، حامل پیام‌هایی از جهان مینوی به جهان مادی هستند. دانشنامه اساطیری جانوران و اصطلاحات وابسته، ترکیبی است از زبان، اسطوره و تاریخ. خسرو قلی‌زاده با نگارش این اثر مهم، بخشی از حافظه‌ی فرهنگی ایران‌زمین را احیا کرده است. باید از بنگاه ترجمه و نشر کتاب پارسه، برای چاپ و انتشار این اثر مهم در حوزه‌ی باستان‌شناسی و اسطوره‌شناسی سپاس‌گزار باشیم.

کتاب دانشنامه اساطیری جانوران و اصطلاحات وابسته برای شما مناسب است اگر

• پژوهشگر حوزه‌ی باستان‌شناسی، اسطوره‌شناسی و دیرینه‌شناسی هستید و منابع معتبر را در این زمینه‌ها جستجو می‌کنید.
• به نقش اسطوره در فرهنگ ایران باستان علاقه‌مند شده‌اید و می‌خواهید با نگاهی تحلیلی و مستند جایگاه جانوران را در باورها، آیین‌ها و روایت‌های اسطوره‌ای ایرانی بشناسید.
• به دنبال منبعی جامع و قابل اتکا برای بررسی ریشه‌شناسی واژگان، تحولات آوایی و تطبیق مفاهیم اسطوره‌ای در فرهنگ‌های هندواروپایی هستید.
• به‌عنوان یک پژوهشگر، در پی گسترش مطالعات میان‌رشته‌ای در حوزه‌های زبان‌شناسی، تاریخ ادیان و نمادشناسی هستید.

در بخشی از کتاب دانشنامه اساطیری جانوران و اصطلاحات وابسته می‌خوانیم

کسی که می‌خواهد با کلماتش بهمن را شاد کند... او باید موجب خرسندی چهارپایان سودمند (gōspand ī hudāy) شود... او باید گوسفندان را در رامش و جای گرم نگاه دارد... در تابستان ... برای‌شان غله و علوفه ذخیره کند، به گونه‌ای که در زمستان نیازی نباشد که گوسفندان را به صحرا برد... او نباید گوسفندان را از بره‌هاشان جدا کند. نیز نباید بره‌ها را از شیر مادرشان جدا کند. از آن‌جا که چهارپایان سودمند در این جهان قرینۀ او (بهمن) هستند، کسی که چهارپای سودمند را خشنود سازد... او بهمن را خشنود ساخته است. (مزداپور، 1369، 15، 9-11)

این عقیده به‌صورت فقهی و عملی در سراسر جامعۀ زردشتی از اعصار کهن تا به امروز جاری شده است.

نظر به این باورها بود که در اساطیر، جانوران تجلی چشمگیری یافتند. طبق اساطیر ایرانی، در آغاز آفرینش، اورمزد و اهریمن تمام قوای خود را جمع کردند و بر ضد هم به صف‌آرایی پرداختند. هریک برای پیروزی به تمامی قوای خود نیاز داشتند. اورمزد همۀ آفرینش مادی و مینوی از قبیل ایزدان، امشاسپندان، قهرمانان و شاهان نیک را به یاری خواند. در این میان جانوران در کنار انسان مهم‌ترین بخش سپاهیان او را تشکیل می‌دادند. اهریمن نیز بیکار ننشست و کمالگان، دیوان، دروجان و بدپادشاهان و خرفستران را آفرید. جانوران برای کمک بهتر به اورمزد به زیرگروه‌هایی تقسیم شدند و از آن‌جا که نظم و نظام رکن اصلی دین زردشتی است، برای نظم بهتر ردان و سرورانی برای هر گروه و طبقه تعیین شدند. با گذشت زمان این تقسیم‌بندی جانوران هرچه کامل‌تر و گسترده‌تر شد. گویی جهان نیکی بیش‌تر و بهتر عالم جانوران را می‌شناخت و از امکانات آن برای مبارزه با بدی استفاده می‌کرد.

فهرست مطالب کتاب

یادداشت ناشر
دربارۀ مجموعه
پیشگفتار
راهنمای نشانه‌های آوانگاری
مقدمه
منابع تحقیق
کلیات
جانوران و جامعۀ شبانی
دانشنامۀ اساطیری جانوران
ضمیمۀ 1: ایزدان مرتبط با جانوران
ضمیمۀ 2: اصطلاحات آیینی مرتبط با جانوران
کتابنامۀ فارسی و لاتین