معرفی و دانلود کتاب تئاتر زنده: تاریخ تئاتر مدرن: از قرن نوزدهم تا قرن بیست و یکم

معرفی کتاب تئاتر زنده: تاریخ تئاتر مدرن: از قرن نوزدهم تا قرن بیست و یکم

کتاب تئاتر زنده: تاریخ تئاتر مدرن تاریخ تئاتر را از قرن نوزدهم تا بیست‌ویکم بررسی نموده و زمینه‌های فرهنگی و اجتماعی نمایش‌های روزگار مدرن را در میان احوالات و رنگ و بوی فکری انسان مدرن، می‌جوید. ادوین ویلسون و الوین گلدفارب در این کتاب ما را با نمایش‌ها و نمایشنامه‌نویسان جریان‌ساز دوران مدرن از سرتاسر جهان آشنا گردانده‌اند و در تحلیلی تاریخی فلسفی، مسیر رشد تئاتر را در میان انبوه وقایع تاثیرگذار و تحول‌آفرین این چند سده، نمایان می‌سازند.

درباره‌ی کتاب تئاتر زنده: تاریخ تئاتر مدرن

در پیشینه و قدمت نمایش و تئاتر سخن‌ها گفته و کتاب‌ها نگاشته‌اند. نخستین جرقه‌های پیدایی نمایش را شاید حتی بتوان در ده‌ها هزار سال قبل و در دوران غارنشینی بشر یافت. روزگاری که انسانی که هنوز شهرنشین یا متمدن نشده بود، گزارشی از وقایع و پیشامدهای روزانه‌ی خود را در شیوه‌هایی چون نمونه‌های اولیه‌ی نقاشی بازآفرینی می‌کرد و بدنیسان نخستین صورت و نمونه‌های اولیه‌ی هنر، در کسوت ابزار بازنمایی احوالات و روزمرگی‌های انسان، ظهور یافت. سال‌ها از پی هم سپری شدند و رشد و دگرگونی فکر و شیوه‌ی اندیشه‌ورزی بشری، دگرگونی در هنر را که هر دم، نمایان‌کننده‌ی ضمیر وی بود را نیز در پی داشت.

اگر هنر را در تمام مصادیق آن، تجلی‌گر روح بشر بدانیم، این تجلی را باید در بسترهای جزئی‌تر و دقیق‌تر تاریخی و جغرافیایی آن سنجید؛ چه، روح بشر نیز هیچ گاه یکسان نبوده و به فراخور زمان و مکان‌های مختلف، در اشکال گوناگون ظهور یافته است. کتاب تئاتر زنده: تاریخ تئاتر مدرن (Living Theatre: A History of Theatre)، از ادوین ویلسون (Edwin Wilson) و الوین گلدفارب (Alvin Goldfarb) نیز با نگاه به همین پیش‌زمینه‌ی نظری، تاریخ تئاتر را از قرن نوزدهم تا بیست‌ویکم، در بافت‌های جغرافیایی گوناگون در اقصی نقاط جهان، به تفکیک زمینه‌ای و ساختاری مورد بررسی و کاوش قرار داده است. کتاب تئاتر زنده: تاریخ تئاتر مدرن، زمینه‌های مدرن شدن تئاتر و عبور از نمایش سنتی را تحلیل می‌کند و شامل پژوهشی است بر نمایش و فلسفه‌ی نمایش سه سده‌ی اخیر، در سرتاسر جهان از شرق تا غرب زمین.

تفاوت اساسی تئاتر مدرن با نمونه‌های گذشته‌ی آن چیست؟

پاسخ پرسش بالا را باید در صورتی عام‌تر یعنی دیگرگونگی هنر مدرن با هنر کهن و طبعاً در تغییر حال اندیشه‌ی انسان مدرن نسبت به انسان گذشته جست‌وجو کرد. انسان در روزگار مدرن، به یک انقلاب بنیادین و اساسی در فکر و اندیشه دست یازید و از جایی به بعد، رفته‌رفته جهان را نه آن‌گونه نگریست که پیش‌تر می‌دید. اگر بخواهیم از شاخصه‌های مدرنیته و پیامدها و تاثیرات فلسفی، هنری، سیاسی و اجتماعی آن بگوییم، سخن به درازا می‌کشد و البته اساساً هم این مقال، بحثی نیست که به کوتاهی بتوان از آن گفت؛ اما به اختصار از زبان نویسندگان کتاب تئاتر زنده: تاریخ تئاتر مدرن، می‌توان حضور و ظهور افرادی را که با اندیشه‌هایشان نگاه انسان به خود و جهان را دگرگون ساختند، از عوامل و علل اصلی پدید آمدن تدریجی تفکر مدرن دانست.

کمرنگ شدن دین و نقش خدا در راس امور فردی و جمعی بشر، همزمان با رشد اومانیسم، نگاهی نو به اقتصاد، رویکردی تازه به طبیعت به مثابه‌ی ابژه و متعلَق شناخت و بهره‌برداری، تمایل بر نفی دیگری و بروز جنگ‌های توسعه‌طلبانه، تنها بخشی از این دگرگونی‌های فردی و اجتماعی بودند که روزگار نویی را برای بشر در پی آوردند. تردیدی نیست که نگاه به هنر را، خواه در معنای کلی آن و خواه در نگاه انحصاری به نمایش، نمی‌شود بی‌توجه به چنین تغییراتی در احوالات بشری پیش گرفت و سزاست نگاهی ویژه افکنیم بر تئاتر در روزگار مدرن، تجلی‌گر انسان مدرن، این نسل نو از بشر، که خود را نه هستنده‌ای از هستندگانِ هستی، که سرور و مهتر این جهان به‌شمار می‌آورد.

کتاب تئاتر زنده: تاریخ تئاتر مدرن، اثری است جامع از ادوین ویلسون و الوین گلدفارب، اساتید برجسته‌ی ادبیات نمایشی در آمریکا که با ترجمه‌ی محمدباقر قهرمانی، عضو هیئت‌علمی گروه هنرهای نمایشی دانشگاه تهران، توسط انتشارات قطره به چاپ رسیده است.

کتاب تئاتر زنده: تاریخ تئاتر مدرن برای شما مناسب است اگر

• به تاریخ تئاتر علاقه‌دارید.
• دوست‌دار ادبیات نمایشی هستید.

در بخشی از کتاب تئاتر زنده: تاریخ تئاتر مدرن: از قرن نوزدهم تا قرن بیست و یکم می‌خوانیم

به‌احتمال‌قوی مهم‌ترین تغییر اجتماعی اواخر قرن نوزدهم میلادی افزایش طبقه‌ی کارگر است. همان‌گونه که می‌دانیم انقلاب صنعتی منجر به شهرنشینی شد؛ و در طول قرن نوزدهم جمعیت طبقه‌ی کارگر رشد کرد و این طبقه قدرتمندتر شد: سیاستمداران، دانشمندان علوم اجتماعی و هنرمندان به این رشد توجه کردند. یکی از نشانه‌های رشد قدرت سیاسی طبقه‌ی‌ کارگر این بود که در سراسر اروپا به مردم بیشتری اجازه‌ی رأی می‌داد. جنبش درحال‌رشد و حق رأیی که به دنبال کسب حق رأی برای زنان بود وابسته به این دگرگونگی سیاسی محسوب می‌شد. کارگران همچنین با ایجاد اتحادیه‌ها قدرت اقتصادی و سیاسی پیدا کردند، هرچند این تلاش برای تشکیل اتحادیه‌ها معمولاً با خشونت و حمله همراه بود؛ برای مثال برخی از اتحادیه‌های تئاتری آمریکا در این عصر بنیان گذاشته شدند.

پیشرفت‌های علمی زندگی غربی را بسیار تغییر می‌دادند. پیشرفت پزشکی باعث افزایش امید به زندگی شد. کارهای فروید، اینشتین، و نیچه به دنبال نوشته‌های داروین و مارکس در اوایل قرن، حمله‌هایی بودند بر باورهای مقبول مذهبی، علمی و سیاسی. فروید در روان‌شناسی رویکرد جدیدی را بنا نهاد: روانکاوی. فروید مدعی بود که انگیزه‌های روان‌شناسانه را می‌توان کشف کرد و فرایندهای به نظر غیرمنطقی ناخودآگاه، مانند رؤیا، را می‌توان تحلیل کرد و توضیح داد. در فیزیک، کارهای افرادی مانند اینشتین درک ما از کائنات را تغییر داد. بسیاری از فلاسفه ناظر بر این بودند که، به دلیل رشد دانش علمی مدرن، جامعه‌ی غربی بیشتر الحادی شده است: خدا و مذهب در زندگی روزمره اهمیت کمتری داشتند.

نظریه‌ی نسبیت اینشتین کلید دستیابی به این تحولات است: برخی از چیزهایی که ثابت و مطلق تلقی می‌شدند نسبی شدند. نه‌تنها مذهب زیر سؤال رفت بلکه «نظم طبیعی» مفروض از کائنات و حتی فعالیت انسانی کنترل خودآگاهانه‌ی کنش و فعالیت به چالش کشیده شد. این برهه‌ زمان آشفتگی فکری و اخلاقی بود.

فهرست مطالب کتاب

مجموعه‌ی تئاتر امروز جهان‌
در اهمیت تاریخ تئاتر
به نام آفریدگار صحنه‌ی زندگی و بازیگران آن
فصل اول: نمایش‌های مدرن
1. تئاتر سنتی
2. نوآوری و تجربیات تئاتری
3. تئاتر پسا‌استعماری
4. تئاتر چندفرهنگی، اجتماعی و سیاسی
نمایش از سال 1875 تا سال 1915
زمینه: تغییر قرن
ظهور واقع‌گرایی
درام واقع‌گرایانه
واقع‌گرایی چیست؟
بنیان‌ واقع‌گرایی
هنریک ایبسن
واقع‌گرایی ایبسن: خانه‌ی عروسک
نمایش‌های طبیعت‌گرایانه
تهیه‌کنندگان واقع‌گرایی و طبیعت‌گرایی
تئاتر لیبر
فری بون
تئاتر ایندیپندنت
جورج برنارد شاو (1856 1950)
تئاتر هنری مسکو
آنتوان پاولویچ چخوف (1860 1904)
بازیگری واقع‌گرایانه
پیش‌گام
کنستانتین سرگیویچ استانیسلاوسکی (1863 1938)
متد استانیسلاوسکی
استانیسلاوسکی و کنش روانی‌فیزیکی
عناصر بصری در تئاتر واقع‌گرایانه
ظهور تئاتر آمریکا
نماواقع‌گرایی ابتدایی آمریکا پس از سال 1875
جدایی‌های اولیه از واقع‌گرایی
نمادگرایی
ودکیند، ایبسن و استریندبرگ
آگوست استریندبرگ (1849 1912)
اجرای نمایش‌های ضدواقع‌گرا
گروه‌های تئاتری
طراحان
آدولف آپیا (1862 1928)
ادوارد گوردون کرگ (1872 1966)
کارگردان‌های ضدواقع‌گرا
وسولد امیلویچ میرهولد (1874 1940)
تجربه‌های نمایش‌مند میرهولد
ترکیب‌گرایان
تئاتر تجاری و مردم‌پسند
هنری ایروینگ (1838 1905)
بحث‌هایی در تاریخ تئاتر
آیا سهم زنان در تاریخ تئاتر نادیده گرفته شده است؟
تئاتر چندفرهنگی: تئاتر سیاه‌پوستان آمریکا
گروه‌های سهام‌داری سیاه‌پوستان (آفریقایی‌آمریکایی)
بازیگران لافایت
سیاه‌پوستان آمریکا در تئاتر مردم‌پسند
تئاتر جهان، 18751915
تئاتر آسیا
نمایش اوایل قرن بیستم در چین
تئاتر در هند
رابیندرانات تاگور (1861 1941)
تئاتر در ژاپن
تئاتر در جنوب شرقی آسیا
تئاتر در خاورمیانه و آفریقا
خلاصه
فصل دوم: نمایش از سال 1915 تا سال 1945
زمینه: زمان آشوب جنگ‌های جهانی
تئاتر آشوب: جنبش‌ها و نوآوری‌های دراماتیک
اکسپرسیونیسم
اکسپرسیونیسم در نمایشنامه
کارگردانان اکسپرسیونیست
فوتوریسم و دادا
سوررئالیسم
باوهاوس
تئاتر شقاوت
آنتونن آرتو (1896 1948)
تئاتر حماسی
پیسکاتور و شوایک، سرباز خوب
تئاتر حماسی برشت
برتولت برشت (1898 1956)
ننه دلاور و فرزندانش
تئاترهای اروپا در طول سال‌های جنگ
فرانسه
کوپو و تئاتر متن‌محور
ژاک کوپو (1879 1949)
نمایشنامه‌نویسان فرانسوی: ژیرودو و آنوی
اسپانیا
فدریکو گارسیا لورکا (1898 1936)
ایتالیا
لوئیجی پیراندللو (1867 1936)
بریتانیای کبیر (انگلستان)
لارنس اولیویه (1907 1989)
رالف ریچاردسون (1902 1983)
جان گیلگود (1904 2000)
تئاتر تحت حکومت‌های تمامیت‌خواه
بحث در تاریخ تئاتر
ارزیابی هنر حکومت‌های تمامیت‌خواه
تئاتر آمریکا: مردم‌پسند، غیرتجاری، و چندفرهنگی
تئاتر تجاری در برابر تئاتر غیرتجاری
تئاتر تجاری در ایالات‌متحده
درام و تئاتر غیرتجاری در آمریکا
ایوا لی‌گالین (1899 1991)
نمایشنامه‌نویسان در ایالات متحده‌ی آمریکا
یوجین اونیل (1888 1953)
کم‌نماینده‌ها: هنرمندان زن تئاتر آمریکا
تئاتر غیرتجاری آمریکا
جنبش «تئاترهای کوچک»
گروپ تئاتر
استلا ادلر (1902 1992)
پروژه‌ی تئاتر فدرال
تئاترهای کالج و دانشگاه
تئاتر چند‌فرهنگی: تئاتر سیاه‌پوستان آمریکایی
تئاتر سیاه‌پوستان آمریکایی در دهه‌ی 1920
پروژه‌ی تئاتر نیگرو
اتل واترز (1896 1977)
تئاتر سیاه‌پوستان آمریکایی (آفریقایی‌آمریکایی) در دهه‌های 1930 و 1940
پال روبسون (1898 1976)
کم‌نماینده‌ها: سیاه‌پوستان آمریکایی (آفریقایی‌آمریکایی)
تئاتر جهان
تئاتر در چین
اپرای پکن رشد می‌کند
مای لنفنگ (1894 1961)
توسعه‌های بیشتر تئاتر چین
کاتاکالی در هند از قرن هفدهم تا قرن بیستم
توسعه‌های بیشتر تئاتر هند
تئاتر در ژاپن
خلاصه
فصل سوم: نمایش پس از سال 1950
تئاتر سنتی و تجربی
پیش‌زمینه: جهان پس از جنگ جهانی دوم
زمان بحران‌های اجتماعی
روندهای تئاتر از سال 1950
درام سنتی: از سال 1950 تاکنون
واقع‌گرایانه‌ی گزینشی
آرتور میلر (1915 2005)
تنسی ویلیامز (توماس لانیر ویلیامز؛ 1883 1991)
ادوارد آلبی (1928 2016)
تنوعات گوناگونی در واقع‌گرایی سنتی
سام شپارد (1943 2017)
دیوید ممت (م. 1947)
تئاتر غیرتجاری آمریکا
تئاتر منطقه‌ای
جشنواره‌های شکسپیری
آف‌ برادوی، آف آف برادوی، و تئاترهای بدیل (آلترناتیو) منطقه‌ای
واقع‌گرایی بریتانیایی: نمایشنامه‌نویسان جوان خشمگین و تأثیرات آنان
درام مستند: واقع‌گرایی مبتنی‌بر اسناد تاریخی
تئاتر مردم‌پسند سنتی ایالات‌متحده
تئاتر موزیکال معاصر آمریکا
استیفن سوندهایم (1930 2021)
روند تئاتر موزیکال از سال 1980
نوآوری و تجربه‌گرایی
اگزیستانسیالیسم
تئاتر عبث‌نما
ساموئل بکت (1906 1989)
در انتظار گودو
اوژن یونسکو (1912 1994)
هارولد پینتر (1930 2008)
دیگر نمایشنامه‌نویسان عبث‌نما
کارگردانان درام عبث‌نما
واقعه‌ها (هپنینگ) و چندرسانه‌ای
تئاتر محیطی
یرژی گروتفسکی (1933 1999)
تئاتر بی‌چیز و تجربیات پاراتئاتری
فناوری‌های نوین
ژوزف اسووبودا (1920 2002)
کارگردانان ترکیب‌گرای پس از جنگ
آف‌ برادوی و آف آف‌ برادوی: بهشتی برای تئاتر تجربی
لیوینگ تئاتر
الن استوارت (1919 2011)
جوزف پاپ (1921 1991)
پسامدرنیسم
ریچارد شکنر و پرفورمنس گروپ
ووستر گروپ
مابو ماینز
دیگر گروه‌ها و نمایشنامه‌نویسان بدیل (آلترناتیو)
کارگردانان بدیل آمریکایی
ریچارد فورمن (م. 1937)
رابرت ویلسون (م. 1944)
دز مک‌اناف (م. 1952)
پیتر سلارز (م. 1958)
آن بوگارت (م. 1951)
هنر پرفورمنس
آنا دیویر اسمیت (م. 1950)
خلاصه
فصل چهارم: نمایش پس از 1950: چندفرهنگی و جهانی
زمینه: تئاتر چندفرهنگی
تئاتر سیاه‌پوستان آمریکایی (آفریقایی‌آمریکایی)
تئاتر سیاه‌پوستان آمریکایی پس از جنگ جهانی دوم
لورین هانزبری (1930 1965)
حقوق مدنی و ستیزه‌گری و تئاتر سیاه‌پوستان آمریکایی: 19601980
امیری باراکا (1934 2014)
نهادهای تولیدکننده‌ی تئاتر متعلق به سیاه‌پوستان آمریکایی: 1970 تاکنون
کارگردانان سیاه‌پوست معاصر آمریکایی: 1980 تاکنون
آگوست ویلسون (1945 2005)
آمدن و رفتن جو ترنر
بحث در تاریخ تئاتر: غیرسنتی و کوررنگ (بی‌توجهی به رنگ پوست) بودن در انتخاب بازیگران
نمایشنامه‌نویسان سیاه‌پوست معاصر
تئاتر آمریکایی لاتین‌تبار
تئاتر چیکانو
لوئیس والدز (م. 1940)
لباس زوت
دیگر نمایشنامه‌نویسان چیکانو
تئاتر کوبایی‌آمریکایی
ماریا ایرین فورنس (م. 1930)
نیویوریکان
دیگر گروه‌ها و اجراکنندگان تئاتر لاتین‌تبار
تئاتر آمریکایی آسیایی‌تبار
تئاتر بومیان آمریکا
گروه‌های تئاتری بومیان آمریکا
نمایشنامه‌نویسان بومی آمریکا
دیگر نمایشنامه‌نویسان و تماشاخانه‌های چندفرهنگی
تئاتر فمینیستی
گروه‌های تئاتر فمینیستی در ایالات‌متحده
زمینه: رویکرد به تئاتر جهانی
تئاترهای هند، چین، و ژاپن
تاداشا سوزوکی (م. 1939)
تئاتر در خاورمیانه
تئاتر و درام آفریقایی
آفریقای شمالی (عرب‌زبان)
آفریقای پرتغالی‌زبان
آفریقای فرانسوی‌زبان (فرانکوفون)
آفریقای انگلیسی‌زبان (انگلوفون)
آتول فوگارد (م. 1932)
وله (اولووله اکینوانده) سوینکا (م. 1934)
تئاتر آمریکای لاتین
آگوستو بوال (1931 2009)
دیگر نمایشنامه‌نویسان آمریکای لاتین
تئاتر کوبا
تئاتر کانادا
تئاتر استرالیا
تئاتر روسیه و اروپای شرقی
روسیه
لهستان، رومانی و جمهوری چک
تادئوش کانتور (1915 1990)
تئاتر در اروپای غربی، بریتانیا و ایرلند
کارگردانان اروپای غربی
آریان منوشکین (م. 1940)
ایو وان هوو (م. 1958)
نمایشنامه‌نویسان آلمانی، ایتالیایی و فرانسوی
نمایشنامه‌نویسان مطرح بریتانیا و ایرلند
کاریل چرچیل (م. 1938)
گروه‌های تئاتری اروپایی و بریتانیایی
دگرگونی در تئاتر‌های وابسته به یارانه‌ی دولتی اروپایی
کمدی فرانسز (کمدی فرانسه)
گروه‌ها و کارگردانان تئاتری انگلستان و ایرلند
تئاترهای بدیل در لندن
نشاط و تدوام تئاتر زنده
تکنولوژی و تئاتر جهانی
خلاصه