زندگینامه پرویز شهدی
پرویز شهدی در روز چهاردهم اسفند سال 1315 در مشهد زاده شد. او تحصیلات دورهی ابتدایی را در همین شهر گذراند. پس از آن وارد دانشگاه تهران شد و با موفقیت مدرک زبان و ادبیات فرانسه را از این دانشگاه کسب کرد. او برای ادامهی تحصیل راهی فرانسه شد و در دانشگاه سوربن فرانسه، در رشتهی ادبیات تطبیقی در مقطع کارشناسی ارشد درس خواند اما در این کشور ماندگار نشد و بعد از گذشت ده سال، در سال 1363 به وطن برگشت.
پرویز شهدی در ایران کارمند بانک ملی بود و این شانس را داشت که بهسبب مأموریتهای کاری به بروکسل و فرانسه سفر کند. او از این فرصت برای اعتلای توانمندیاش در حوزهی ترجمه استفاده میکرد. چراکه اعتقاد داشت تعامل یک مترجم با مردمی که قصد دارد آثاری از کشورشان را ترجمه کند تأثیری غیرقابل انکار بر کیفیت ترجمه میگذارد. از نظر او در چنین موقعیتهایی مترجم میتواند با ریزترین جزییات زبانی و فرهنگی یک ملت آشنا شود و هنگام ترجمه در انتقال مفاهیم موفقتر عمل کند.
پرویز شهدی در همان مأموریتهای کاری، ترجمه را شروع کرد و با ترجمهی تعدادی کتاب اولین گامها را در مسیر مترجمی برداشت؛ آثاری که بعد از بازنشستگیاش از شغل کارمندی بانک ملی به چاپ رسیدند و از همان زمان بود که پرویز شهدی به یک مترجم تماموقت تبدیل شد.
پرویز شهدی در مسیر ترجمه
پرویز شهدی بیش از صد کتاب را از نویسندگان مختلف به فارسی ترجمه کرده است. با این حال به نظر میرسد که این مترجم پرکار به برخی نویسندگان علاقهی بیشتری داشته است. فئودور داستایوفسکی، نویسندهی شهیر روس، یکی از نویسندگان محبوب پرویز شهدی است که به گفتهی خودش بیش از شصت سال از زندگیاش را به کلنجار رفتن با نوشتههای او گذرانده است.
اولین مواجههی پرویز شهدی با آثار داستایوفسکی در دورهی دبیرستان و با مطالعهی خلاصهی رمان جنایات و مکافات اتفاق افتاد. اثری که حال و احوال شهدی را دگرگون کرد و باعث شد او در تمام طول زندگی پابند این نویسندهی روس شود. به همین دلیل است که با وجود ترجمههای متعددی که از آثار داستایوفسکی وجود دارد، ترجمههای شهدی از کتابهای «برادران کارامازوف»، «جنایات و مکافات»، «ابله» و «قمارباز» به بهترین آثار پرویز شهدی و بزرگترین افتخاراتش در حوزهی ترجمه تبدیل شدهاند.
«مرشد و مارگاریتا» اثر ماندگار میخائیل بولگاکف، «باغ آلبالو»، «سه خواهر» و «دایی وانیا»، شاهکارهای آنتون چخوف، «نفوس مرده» نوشتهی نیکلای گوگول و «رستاخیز» اثر لئو تولستوی از دیگر آثار پرویز شهدی در زمینهی ترجمهی شاهکارهای ادبیات روس محسوب میشوند.
در میان بهترین کتابهای پرویز شهدی، ترجمهی آثاری از آنتوان دو سنت اگزوپری هم به چشم میخورد. این مترجم ایرانی اذعان میکند که ترجمهی آثار این نویسندهی فرانسوی، با پیشنهاد یکی از دوستان ناشرش برای ترجمهی کتاب «شازده کوچولو» شروع شد. از نظر این دوست ناشر، به سبب قدیمی شدن زبان ترجمههای قبلی شازده کوچولو، لازم بود که مترجم دیگری آن را به فارسی امروزین برگرداند. اگرچه پرویز شهدی اولین بار این پیشنهاد را رد کرد اما به تعبیر خودش بهمرور بذر وسوسهی ترجمهی این کتاب در دلش بارور شد و بالاخره دل به دریای ترجمهی آثار اگزوپری زد.
پرویز شهدی آثار بسیاری را نیز از آلبر کامو به فارسی ترجمه کرده است که از بین آنها میتوان به «طاعون»، «سقوط»، «حکومت نظامی» و «کالیگولا» اشاره کرد. ایتالو کالوینو، آلن رب گرییه، گی دو موپاسان و کریستین بوبن از دیگر نویسندگان مشهوریاند که پرویز شهدی به سراغ ترجمهی آثارشان رفته است.
بهترین کتابهای پرویز شهدی
تمامی آثار پرویز شهدی در حوزهی ترجمهی ادبی است، زیرا او اعتقاد دارد ترجمه یک کار تخصصی محسوب میشود و ترجمهی آثار ادبی، فلسفی، علمی و... هر کدام دانش و مهارت خاص خود را میطلبد. در اینجا تعدادی از بهترین کتابهای پرویز شهدی بهعنوان مترجم را به شما معرفی میکنیم:
کتاب برادران کارامازوف (The Brothers Karamazov): این رمان که داستایوفسکی آن را در سالهای پایانی عمرش نوشته است داستان خانوادهی کارامازوف را روایت میکند. هستهی اصلی این داستان، قتل پدر خانواده است. پرویز شهدی که این اثر را از متن فرانسوی به فارسی ترجمه کرده، اعتقاد دارد این رمان را باید با دیدی متفاوت نسبت به سایر آثار کلاسیک جهان مطالعه کرد.
کتاب ایزابل بروژ (Isabelle Bruges): کریستین بوبن در این رمان از داستان زندگی دختر خردسالی میگوید که پس از طلاق والدینش، درگیر ماجراهایی گوناگون میشود. بوبن از جمله نویسندگان فرانسوی است که پرویز شهدی تعدادی از آثارش را ترجمه کرده. از نظر این مترجم، بوبن با سادهنویسیاش توانسته فصل جدیدی را در ادبیات فرانسه بگشاید.
زمین آدمها (Wind, Sand and Stars): اگزوپری به عادت همیشگیاش، در این کتاب هم از خاطرات و تجربههای زیستهاش بهعنوان یک خلبان بهره برده است. برخلاف سایر مترجمهایی که نام این کتاب را به «زمین انسانها» ترجمه کردهاند، پرویز شهدی نام زمین آدمها را برگزیده، چراکه اعتقاد دارد همهی ما آدم بهدنیا میآییم اما انسان شدن کار هر کسی نیست و اگزوپری در این رمان توجهاش را تنها به افرادی که به مرحلهی انسانیت رسیدهاند معطوف نکرده، بلکه او همهی آدمها را با تمام ویژگیهای خوب و بدشان از نظر میگذراند.
بسیاری از ترجمههای پرویز شهدی در اپلیکیشن کتابراه موجود و قابل تهیهاند. ازجمله: کتاب الکترونیکی برادران کارامازوف؛ کتاب الکترونیکی شازده کوچولو؛ کتاب صوتی رستاخیز و ...