معرفی و دانلود کتاب گفتارهایی در رسم المصحف قرآن

معرفی کتاب گفتارهایی در رسم المصحف قرآن

رسم المصحف یکی از مهم‌ترین شاخه‌های علوم قرآنی و یکی از مدون‌ترین فنون آن است. این علم به بیان ویژگی‌های رسم‌الخط عثمانی و مشکلات این رسم‌الخط می‌پردازد. آنچه امروزه رسم‌الخط قرآنی نامیده می‌شود طی قرون متمادی تطورات و تحولات بسیاری به خود دیده است و آن رسم‌الخط آغازین تفاوت‌های نسبتاً زیادی با رسم‌الخط کنونی دارد.

رسم‌الخط عثمانی در عصر جدید تفسیر و تطوری نیافت و اختراع ماشین چاپ موجب شد که تعداد بی‌شماری قرآن متحدالشکل در تمام دنیا منتشر گردد. کتاب‌هایی که تاکنون در این باره به چاپ رسیده بسیار کم است. در این باره می‌توان از هجاء مصاحف الامصار تألیف احمد بن عمار و البدیع فی هجاء المصاحف تألیف ابن معاذ جمعنی و المقنع تألیف ابوعمرو دانی یاد کرد. کتاب التنزیل فی هجاء المصحف تألیف ابوداوود سلیمان بن نجاح و از مهم‌ترین کتاب‌هایی که امروزه دربارة رسم‌الخط به نگارش درآمده رسم المصحف تألیف غانم قدوری است. رسم المصحف احصاء و دراسه تألیف صالح محمد صالح عطیه از عالی‌ترین و جالب‌ترین کتاب‌هایی است که درباره رسم‌الخط قرآنی به نگارش درآمده است.

فهرست مطالب کتاب

نظریات دانشمندان درباره چگونگی پیدایش و تکامل زبان
نخست نظریۀ توقیفی
دوم نظریۀ قراردادی و تواطئی
کیفیت دلالت لفظ در مباحث الفاظ
مفهوم و اقسام دلالت لفظ
دلالت وضعی لفظی
معانی حقیقی و مجازی الفاظ
نظریه‌ی تعینی
فصل دوم
منشأ خط عربی و خطوط رایج در دورۀ اسلامی
خطوطی که در دوره‌ی اسلامی جای خطوط قدیمی را گرفتند
تحول خط عربی اسلامی
کیفیت نقطه‌گذاری حروف
پیدایش خط نسخ عربی
...
فصل سوم
پژوهشی در رسم‌الصحف
شیوه‌های علامت‌گذاری در قرآن کریم
فصل چهارم
جمع و تألیف قرآن
وصف مصحف علی(ع)
...
ورود حذیفه به مدینه
مشورت عثمان با صحابه
یکسان‌سازی مصاحف
موضع صحابه دربارۀ یکسان شدن مصحف‌ها
موضع امامان در حفظ مصحف مرسوم
سال آغاز یکسان شدن مصحف‌ها
مراحل انجام برنامه
تعداد مصحف‌های عثمانی
مشخصات کلی مصحف‌های عثمانی
فصل پنجم
نگارش قرآن در زمان پیامبر(ص)
مرحلة حفظ قرآن
...
جمع عثمان (توحید المصاحف)
الف) انگیزة یکی کردن مصاحف
ب) تشکیل گروه توحید مصاحف
ج) چگونگی و مراحل انجام کار
د) تعداد مصاحف عثمانی
هـ) خصوصیات مصاحف عثمانی
و) توقیفی بودن یا نبودن ترتیب سوره‌ها
ز) موضع ائمه(ع) در برابر جمع قرآن
اعراب و اعجام قران
الف) خط قرآن
ب) حرکت‌گذاری و نقطه‌گذاری قرآن (اعراب و اعجام)
...
فصل هفتم
گزارشی از تاریخچه ضبط و علامت‌گذاری قرآن
علم اعراب‌گذاری
...
فصل هفتم
گزارشی از تاریخچه ضبط و علامت‌گذاری قرآن
مقدمه
گام اول
فصل هشتم
آشنایی مختصر با: خط کوفی اِعراب (زیر و زبر) اِعجام (نقطه)
خط کوفی و منشأ آن
...
کتابت قرآن بر روی کاغذ
اولین آشنایی مسلمانان با نحوه ساخت کاغذ
کاغذهای دست‌ساز مورد استفاده مسلمانان در کتابت قرآن
...
جمع‌بندی در تشخیص اصالت یا جعلی بودن نسخ قرآنی منسوب به معصومین    
فصل نهم
بررسی تاریخچه قرآن به خط عثمان طه و محاسن و معایب آن
محاسن و مزایای قرآن به خط عثمان طه:
...
منابع