معرفی و دانلود کتاب چالش‌ها و راهبردهای تحقق عدالت اجتماعی: بر اساس روش تحلیل لایه‌ای علت‌ها

معرفی کتاب چالش‌ها و راهبردهای تحقق عدالت اجتماعی: بر اساس روش تحلیل لایه‌ای علت‌ها

کتاب چالش‌ها و راهبردهای تحقق عدالت اجتماعی، نوشته‌ی آیت‌اله فیروزی، مسئله‌ی عدالت را از جوانب مختلف بررسی کرده و در تلاش است ضمن شناسایی چالش‌ها و موانع، راهکارهایی اجرایی را برای برقراری عدالت ارائه دهد. این کتاب در بطن مباحث، از اندیشه‌ها و آرمان‌های مرتبط با بحث عدالت اجتماعی نیز بهره برده و با کمک چارچوب فکری چند تن از بزرگان تاریخ ایران اسلامی مطالب را پیش می‌برد.

درباره‌ی کتاب چالش‌ها و راهبردهای تحقق عدالت اجتماعی

آیت‌اله فیروزی در کتاب چالش‌ها و راهبردهای تحقق عدالت اجتماعی، با نگاهی به رویدادها و اهداف انقلاب سال 1357، موانع موجود در مسیر عدالت‌خواهی را بررسی می‌کند و راهکارهایی را برای تحقق آن ارائه می‌دهد.

او برای نگارش کتاب پیش رو، از روش تحلیل لایه‌ای علت‌ها استفاده کرده و در تلاش است با بررسی جوانب مختلف و دشواری‌های دستیابی به عدالت، به روشی کارآمد برای پیاده‌سازی آن دست یابد. در این حین، چالش‌ها را در چهار سطح تحلیلی لیتانی، علمی و تجربی، گفتمانی و اسطوره‌ای ارزیابی می‌کند و پس از شناسایی علل پنهان، راهکارهایی در سه سطح گفتمان، ساختار و کارگزار ارائه می‌دهد.

کتاب چالش‌ها و راهبردهای تحقق عدالت اجتماعی را می‌توان جستاری سیاسی و پژوهشی همه‌جانبه تلقی کرد که متناسب با شرایط و مقتضیات زمانه نوشته شده و از زوایای متفاوت به مسئله‌‌ی عدالت نگریسته. آیت‌اله فیروزی در ابتدا، ضرورت و پیشینه‌ی تحقیق را شرح می‌دهد و نمونه‌های مشابه را در جوامع غربی و ایران اسلامی معرفی می‌کند. در ادامه به رویکردها و چارچوب‌های مفهومی موضوع مورد بحث می‌پردازد و عدالت را به مثابه‌ی قرارداد، فایده، انطباق و حق بررسی می‌کند.

فصل سوم، درباره‌ی شاخص‌های عدالت اجتماعی در الگوی ایران اسلامی است که با نگاهی به اندیشه‌های آیت‌الله خمینی، تعریف می‌شود. نقش عدالت در توسعه‌ی مادی و معنوی، نتیجه‌ی پیاده‌سازی احکام دین اسلام، ابزارهای لازم برای تحقق عدالت و ارکان عدالت اجتماعی، شماری از دیگر مباحث مطرح‌شده در این فصل‌اند.
شایان ذکر است که نویسنده در این اثنا از اندیشه‌های چهره‌های شناخته‌شده‌ی تاریخ ایران اسلامی نظیر شهید مطهری، شهید بهشتی و شهید صدر هم بهره‌ برده است.

این کتاب توسط انتشارات دانش بنیان مهر منتشر شده است.

کتاب چالش‌ها و راهبردهای تحقق عدالت اجتماعی برای چه کسانی مناسب است؟

دوستداران و فعالان حوزه‌های جامعه‌شناسی، علوم سیاسی، حقوقی و دیگر زیرشاخه‌های علوم انسانی، مخاطبان اصلی این کتاب‌اند.

در بخشی از کتاب چالش‌ها و راهبردهای تحقق عدالت اجتماعی: بر اساس روش تحلیل لایه‌ای علت‌ها می‌خوانیم

مصباحی مقدم می‌گوید: وزیر اقتصاد، رئیس سازمان برنامه، رئیس بانک مرکزی که سه شخصیتی هستند که نقش بسیار مهمی را در جریان اقتصاد کشور دارند، در طی این مدت نگاه کنید کدام‌یک از آن‌ها دغدغه اولشان برقراری عدالت بود؟ متأسفانه به‌نوعی تضاد بین توسعه و عدالت هم برخی‌شان قائل هستند که بنده درست عکس این را معتقدم. من دقیقاً معتقدم که دست یافتن به توسعه از طریق عدالت و از کانال عدالت ممکن است. این را از جهت نظری اثبات هم کردم.

در یک جامعه‌ای مثل ایران با 80 میلیون جمعیت، اگر شما بخواهید به توسعه دست پیدا کنید، نیازمند به این هستید که از ظرفیت تقاضای جامعه برای رشد تولید استفاده کنید و اگر بنایتان بر این باشد که عدالت فعلاً متوقف باشد تا بعداً به آن دست پیدا می‌کنیم، یقیناً به این نتیجه نخواهید رسید چون از این ظرفیت برای رشد تولیدات نمی‌توانید استفاده کنید؛ یعنی ظرفیت مصرف هست که اقتضا می‌کند تولید افزایش پیدا کند. هرچه ظرفیت مصرف بالاتر باشد، امکان تولید بیشتر را می‌توانید فراهم کنید. این تقاضای مصرف است که تولید را تحریک می‌کند. نکته دوم این است که یک جامعه‌ای که کارگران و زحمتکشان آن دچار فقر و فلاکت باشند، گرفتار بیماری‌ها، فشارهای روانی، فشارهای اقتصادی و امثال این‌ها باشند نمی‌توانند چرخ تولید را بچرخانند. این‌ها نمی‌توانند انسان‌های پرانرژی برای پیشرفت تولید و توسعه باشند.

انسانی که نیازهای او تأمین و برآورده شده می‌تواند به تولید کمک کند؛ به‌عبارت‌دیگر سخن ما این بود که برای توسعه، نیازمند انسانی هستیم که خواهان توسعه هست، نه ابزاری که قدرت توسعه را فراهم می‌کند.

فهرست مطالب کتاب

فصل اول: کلیات
1- 1- پیشگفتار
1- 2- مقدمه
1- 3- اهمیت و ضرورت
1- 4- بررسی پیشینه موضوع
1- 4- 1- آثار مرتبط با چهارچوب مفهومی عدالت و عدالت اجتماعی
1- 4- 2- آثار مرتبط با اندیشه عدالت در غرب
1- 4- 3- آثار مرتبط با الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت
1- 4- 4- منابعی که درباره موانع عدالت اجتماعی در ایران منتشر شده است
1- 5- روش نگارش کتاب
فصل دوم: رویکردها و چارچوب مفهومی عدالت
2- 1- عدالت به‌مثابه انطباق و تعادل
2- 2- عدالت به‌مثابه فایده
2- 3- تفسیر کانتی از عدالت
2- 4- عدالت به‌مثابه قرارداد
2- 5- عدالت به‌مثابه برابری
2- 6- عدالت به‌مثابه‌ حق
2- 7- جمع‌بندی
فصل سوم: شاخص‌های عدالت اجتماعی در الگوی ایرانی اسلامی
3- 1- عدالت اجتماعی در اندیشه امام خمینی(ره)
3- 1- 1- نظام اجتماعی مبتنی بر عدالت
3- 1- 2- احکام اسلام برای تحقق عدالت
3- 1- 3- عدالت به‌مثابه تساوی و برابری
3- 1- 4- عدالت زمینه‌ساز توسعه مادی و معنوی
3- 1- 5- عدالت به‌مثابه احقاق حق
3- 1- 6- ابزارهای تحقق عدالت اجتماعی
3- 2- عدالت اجتماعی در اندیشه شهید مطهری
3- 2- 1- عدالت به‌مثابه رعایت استحقاق
3- 2- 2- عدالت در مسیر فطرت
3- 2- 3- شالوده‌شکنی سوسیالیسم و سرمایه‌داری
3- 2- 4- راه‌های تحقق عدالت
3- 3- عدالت اجتماعی در اندیشه شهید بهشتی
3- 3- 1- عدالت مرکز ثقل جامعه اسلامی
3- 3- 2- عدالت در مسیر عقلانیت
3- 3- 3- عدالت امری الهی نه قراردادی
3- 3- 4- عدالت به‌مثابه انصاف
3- 3- 5- راه‌های تحقق عدالت اجتماعی
3- 4- عدالت اجتماعی در اندیشه شهید صدر
3- 4- 1- عدالت اجتماعی و ارکان آن
3- 4- 1- 1- عدالت به‌مثابه تکافل اجتماعی
3- 4- 1- 2- عدالت به‌مثابه توازن اجتماعی
3- 4- 1- 3- تأمین اجتماعی سیاسی
3- 4- 2- راه‌های پیشنهادی صدر برای تحقق عدالت اجتماعی
3- 5- جمع‌بندی
فصل چهارم: موانع لایه‌ای تحقق نیافتن عدالت اجتماعی
4- 1- لیتانی یا مسئله عینی عدالت اجتماعی در ایران
4- 1- 1- فقر و فاصله طبقاتی نامتوازن
4- 1- 2- توزیع نامتناسب و نامتوازن امکانات و فرصت‌ها
4- 1- 3- حقوق اجتماعی نامتوازن
4- 1- 4- رفع تبعیض و فساد
4- 2- تحلیل علل تجربی در تحقق نیافتن عدالت اجتماعی
4- 2- 2- بازتولید ساختار رانتی در ایران
4- 2- 3- بی‌عدالتی محصول ساختار سیاسی و اقتصادی
4- 2- 4- ساخت سیاسی و اقتصادی نیرومحرکه بازتولید نابرابری‌های ناموجه
4- 2- 5- ضرورت اصلاحات ساختاری برای عملی کردن عدالت اجتماعی
4- 2- 6- دوگانه اقتصاد دستوری و اقتصاد آزاد
4- 2- 7- مسئولیت‌پذیری فردی برای کارآمدی نظام سیاسی و اقتصادی
4- 2- 8- نقش ساختار اصلی برای تحقق جامعه عادلانه
4- 2- 9- تأمین آزادی‌های اساسی و فراهم ساختن فرصت‌های برابر
4- 2- 10- رابطه رشد اقتصادی و فقر
4- 2- 11- نبود دغدغه عدالت
4- 2- 12- معضلی به نام "رانت نفت"
4- 2- 13- جای خالی نظریه جامع عدالت اجتماعی
4- 2- 14- شکل نگرفتن جریانات عدالت‌پژوهی
4- 3- سطح جهان‌بینی و گفتمان
4- 3- 1- عدالت اجتماعی در بستر مناسب گفتمانی
4- 3- 2- نسخه مناسب زیست ایرانی اسلامی
4- 3- 3- چارچوب معرفت‌شناختی مرتبط با الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت
4- 3- 4- فقدان اجماع نظری درباره عدالت اجتماعی
4- 3- 5- نزاع خرده‌گفتمان‌ها در اسلام سیاسی
4- 3- 6. آشفتگی‌های زبان‌شناختی جریان‌های سیاسی-‌فکری
4- 3- 7- بلاتکلیفی نخبگان در سطح گفتمان
4- 4- سطح اسطوره‌ها و استعاره‌ها
4- 4- 1- ظرفیت‌های معنویت‌گرایی علوی در تحقق عدالت اجتماعی
4- 4- 2- تعارضات قدرت‌طلبانه در بروز فضای ناعدالتی
4- 4- 3- بی‌توجهی به الگوی علوی
4- 4- 4- بی‌توجهی به الگوی مهدوی
4- 5- جمع‌بندی
فصل پنجم: راهبردها و نتایج
5- 1. موانع گفتمانی
5- 1- 1. داشتن نظریه جامع درباره عدالت اجتماعی
5- 1- 2. رفع تعارض‌ها و ابهام‌های گفتمانی درباره عدالت اجتماعی
5- 1- 3. فعلیت ظرفیت‌ها، استعدادها و شایستگی‌ها
5- 1- 4. رویکرد چند سویه به وجوه عدالت
5- 2. موانع کارگزاری
5- 2- 1. تواصی به‌ حق و تواصی به صبر در میان مسئولان
5- 2- 2. گزینش کارگزاران اصلح
5- 3. موانع ساختاری
5- 3- 1. توزیع عادلانه فرصت‌ها و امکانات
5- 3- 2. جهش تولید راهکاری برای درمان فقر
5- 3- 3. رفع محرومیت در مناطق محروم
5- 3- 4. بهبود روند توزیع درآمد برای کاهش نابرابری
5- 3- 5. فقر محصول ساختار قدرت
5- 3- 6. شفاف‌سازی برای مقابله با فساد
5- 3- 7. ساز و کار و برنامه روشن
نتیجه‌گیری
منابع