معرفی و دانلود کتاب نقش شفاعت در بهداشت روانی جامعه اسلامی از منظر قرآن و روایت

معرفی کتاب نقش شفاعت در بهداشت روانی جامعه اسلامی از منظر قرآن و روایت

کتاب نقش شفاعت در بهداشت روانی جامعه اسلامی از منظر قرآن و روایت، حاصل پایان‌نامه کارشناسی ارشد جواد آمالی در رشته تفسیر قرآن مجید بوده که در سال 1398 در دانشکده علوم قرآنی شیراز دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم به راهنمایی دکتر محمدجواد سلمان‌پور از آن دفاع شده است. این تالیف بر اساس نیاز روز جامعه و نابسامانی روانی تدوین شده است و تلاش دارد رهنمودهای دین اسلام همچون چراغ راه، روح و مسیر زندگی افراد را منور گردانند.

درباره‌ی کتاب نقش شفاعت در بهداشت روانی جامعه اسلامی از منظر قرآن و روایت:

امروزه بسیاری از روانشناسان به این نتیجه رسیده‌اند که بایستی بار دیگر دخالت نظام‌های عقیدتی را در میان عوامل اثرگذار بر رفتار انسان مورد ملاحظه قرار داد، زیرا درمانگران با استفاده از این دیدگاه توانسته‌اند نتایج سودمندی به دست آورند چه اینکه در اسلام، مسیحیت و دین یهود، ابتلا به امراض روانی، محصول دوری از معنویت قلمداد شده است.

از سوی دیگر از نگاه بسیاری از روان درمانگران، بخش زیادی از تکنیک‌های روان درمانی مرسوم و سنتی، از آموزه‌های دین نشئت گرفته است. از آموزش‌های دینی بخصوص در دین اسلام، می‌توان به دعا، خلوت کردن با خدا، نماز و مناجات، اشاره کرد. که رد پای اکثر این عوامل را می‌توان در شفاعت یا توسل یافت.

در جهان معاصر مشکلاتی همچون افسردگی، انزواطلبی، پرخاشگری، خودآزاری، مردم آزاری، خودکشی و آمار بالای طلاق در جامعه مشاهده می‌شود و برای درمان آن‌ها، متناسب با فرهنگ غالب بر جامعه روش‌هایی ارائه شده است. یکی از راهکارهای بازگشت به اصل وجودی خویش تعالیم قرآنی و سیره پیامبر است که ما را به راه راست هدایت خواهد کرد.

برای وارد کردن این تعالیم و استفاده از نسخه عملی در زندگی روزمره باید از رهنمودهای قرآن و گفتار و اعمال بزرگان دین که برگرفته از تعالیم قرآن و سیره پیامبر (ص) می‌باشد را مدنظر قرار داد و از آن‌ها بهره‌مند شد.

از آنجا که با توصیه قرآن انسان‌های خطاکار با دست به دامن پیامبر شدن می‌توانند امیدوار به گذشت خداوند و غفران گناهان از سوی او باشند شفاعت پیامبر و ائمه معصوم و هر عملی که وسیله‌ای برای کمک به نجات آدمی از عذاب آخرت شود، می‌تواند روحیه امید، صبر و مقاومت، نشاط و سرور را در افراد و جامعه، احیاء کند، و به عنوان یکی از موثرترین راه درمان بیماری‌های روانی محسوب گردد.

جواد آمالی پژوهشگر و دانشجوی علوم قرآنی بعد از تفحص در آیات قرآن کریم تلاش کرده تا راهکاری معنوی برای یکی از بحران‌های جامعه امروز ارائه دهد تا جامعه را از رنجش‌ها و پریشانی‌های روانی نجات دهد. آمالی در کتاب نقش شفاعت در بهداشت روانی جامعه اسلامی از منظر قرآن و روایت، به مساله شفاعت که در اعتقادات مسلمانان سابقه‌ای دیرین دارد می‌پردازد و جایگاه و ارکان آن را برمی‌شمارد.

کتاب نقش شفاعت در بهداشت روانی جامعه اسلامی از منظر قرآن و روایت مناسب چه کسانی است؟

علاقمندان به علوم قرآنی و افرادی که از پریشانی‌های روحی رنج می‌برند از این کتاب نکات ارزشمند و نورانی دریافت خواهند کرد که بسیار تاثیرگذار و راهگشا خواهد بود.

در بخشی از کتاب نقش شفاعت در بهداشت روانی جامعه اسلامی از منظر قرآن و روایت می‌خوانیم:

امید به عنوان یک محرک قطعی رفتار تلقی شده است و بسیاری از انحرافات و اختلالات روانی را ناشی از فقدان امید می‌دانند، در این مورد امید به خدا به عنوان محرکی اساسی مورد تاکید قرار گرفته است که می‌تواند امید به مغفرت خداوند و امید به کمک خداوند برای به سرانجام رسیدن زحمات ما در تمام مراحل زندگی تلقی شود. امیدی که با کمک و مشارکت فرد معتبری احتمال قریب به وقوع می‌یابد.

کلاً انسان با امید به اینکه تلاش او سودمند باشد، فعالیت می‌کند، و اگر امید نباشد، دست به هیچ اقدامی نمی‌زند؛ شاید بتوان گفت هر موجود زنده‌ای با امید رسیدن به مقصد و مقصود، حرکت می‌کند و برعکس، اگر شخص، امید رسیدن به هدف را از دست بدهد، تلاشش کاهش می‌یابد؛ همانگونه که کوشش بی نتیجه، باعث ناامیدی از ادامه کار می‌شود؛ این حالت درماندگی، پیامدهای ناگواری از جسمی تا روحی و اجتماعی در پی داردکه چه بسا جبران ناپذیر هستند.

از این رو، امید به موفقیت و نتیجه دادن فعالیت، نه تنها انسان، بلکه هر موجود زنده‌ای را به تلاش و کار وامی دارد و انسان تنها با امید می‌تواند به نوآوری و اختراع دست بزند و شخص متدین است که با امید به توسل به بزرگان دین، به کمک همه جانبه خداوند در قبال تلاش مستمر خود برای رسیدن به اهداف دنیوی خود، دل می‌بندد؛ و عاقبت به خیری آخرت جای خود دارد.

فهرست مطالب کتاب

پیشگفتار
مقدمه
فصل اول: مفاهیم بنیادین و مبانی نظری تحقیق
1-1- معانی و مفاهیم شفاعت
1-2- ارکان شفاعت
1-3- جایگاه شفاعت
1-4- شفاعت در آیات قرآن
1-5- گستره شفاعت کنندگان
1-6- معانی و مفاهیم بهداشت روانی
1-7- تفاوت بهداشت و سلامت روان
1-8- ارتباط بهداشت روانی با دین و مذهب
1-9- تاریخچه رابطه دین با بهداشت روانی
1-10- روش مسلمان‌ها در درمان بیماری‌های روانی در دوران گذشته
1-11- قرآن و اختلالات روانی
1-12- اصول بهداشت روانی، از دیدگاه اسلام
1-13- عوامل موثر بر بهداشت روانی
1-13-1- عوامل فیزیکی و مادی
1-13-2- عوامل اجتماعی
1-13-3- عوامل مذهبی
1-13-4- عوامل سیاسی
1-13-5- عوامل اخلاقی
1-13-6- عوامل فرهنگی
1-13-7- عوامل خانوادگی
فصل دوم: انواع شفاعت و چگونگی عملکرد هر کدام
2-1- معنی و مفهوم شفاعت
2-2- نقش شفاعت در بهداشت روانی
2-3- نقش آموزه‌های دینی بر شفاعت و بهداشت روانی
2-4- انواع شفاعت
2-4-1- شفاعت تکوینی
2-4-2- شفاعت تشریعی یا شفاعت عمل
2-4-3- شفاعت رهبری
2-4-4- شفاعت مغفرت
2-4-5- شفاعت هدایت
2-4-6- شفاعت محبّت
2-5- مفهوم سلامت و بیماری روانی با توجه به مفهوم شفاعت
2-6- جایگاه شفاعت
2-7- هدف از شفاعت
2-8- شفاعت تجلی عدل الهی
2-9- شفاعت تجلی فضل و رحمت الهی
2-10- شفاعت راهی به سوی اصلاح فکر، عمل و روح انسان
فصل سوم: بهداشت روانی و عوامل تأمین کننده و مخرب آن
3-1- معنی و مفهوم بهداشت روانی
3-2- مراحل مقابله و درمان بیماری‌های روانی
3-2-1- روش‌های پیشگیری اولیه
3-2-2- روش‌های پیشگیری ثانویه
3-2-3- روش‌های پیشگیری ثالث
3-3- شیوه‌های مقابله و انواع آن
3-4 ارتباط مذهب با بهداشت روانی:
3-5- نقش ایمان در کسب آرامش روانی
3-6- نقش عبادت در کسب آرامش روانی
3-7- ضرورت انسان شناسی در بحث سلامت روان
3-7-1- دیدگاه اسلام نسبت به انسان
3-8- جایگاه نیازهای انسان در بهداشت روانی
3-8-1- نیازهای غریزی
3-8-1-1- نیازهای مادی
3-8-1-2- نیازهای روحی و روانی
3-8-2- نیازهای فطری
3-8-2-1- نیاز انسان به کمال طلبی
3-8-2-2- نیازهای دینی انسان
3-9- منشاء اصلی بیماری‌های روانی از نظر اسلام
3-10- روان درمانی از نگاه روان شناسان اسلامی در عصر حاضر
3-11- جایگاه الگو و الگوبرداری
3-11-1- نقش الگو و اسوه در بهداشت روانی
3-11-2- فواید الگوهای متعالی و برتر در تعلیم و تربیت و رشد شخصیت انسان
3-11-3- عاقبت نداشتن الگوی کامل و سرپیچی از آن در نگاه دین
3-11-4 الگوسازی و نقش آن در یادگیری
3-12- عوامل موثر در بهداشت روان از دید روان شناسان اسلامی
3-13- نقش آموزش‌های الهی بر جریان‌های اصلی روان انسان
3-14- قوانین اسلام و عوامل سلامت روان
3-15- لزوم بازگشت به فطرت، در درمان بیماری‌های روانی
فصل چهارم: رابطه شفاعت با عوامل موثر بر بهداشت و سلامت روانی
4-1- دستورات و قوانین اسلام و سلامت روان
4-2- فطری بودن اصول بهداشت روانی
4-3- وجود فطرت دوگانه در آدمی
4-4- ضوابط و چهارچوب اصول بهداشت روانی
4-4-1- شفاعت و اصول همسو با فطرت «عشق به کمال»
4-4-1-1- شفاعت و «حفظ امید به سرانجامی پر خیر و برکت در دنیا و آخرت»
4-4-1-2- شفاعت و «همانند سازی با الگوهای نمونه و برتر»
4-4-1-3- شفاعت و «داشتن حُسن خَُلق»
4-4-1-4- شفاعت و «توکل بر خدا»
4-4-1-5- شفاعت و «تسلیم و رضا به خواست الهی»
4-4-1-6- شفاعت و «خوش بینی و دید مثبت داشتن»
4-4-1-7- شفاعت و «ایجاد شجاعت در انسان»
4-4-1-8- شفاعت و «دادن هویت به انسان و زندگی»
4-4-1-9- شفاعت و «داشتن کرامت و عزت نفس»
4-4-1-10- شفاعت و «افزایش اعتماد و عزت نفس»
4-4-1-11 شفاعت و «وحدت و انسجام شخصیت»
4-4-1-12 شفاعت و «اظهار شکر نعمت»
4-4-1-13 شفاعت و «داشتن صبر و شکیبایی»
4-4-1-14 شفاعت و «کسب آرامش روانی»
4-4-1-15-شفاعت و «کمال طلبی»:
4-4-1-16-شفاعت و «حس زیبایی دوستی»:
4-4-1-17-شفاعت و «حقیقتجویی و رسیدن به یقین»:
4-4-2- شفاعت و اصول همسو با فطرت «انزجار از نقص»
4-4-2-1- شفاعت و «مبارزه با یاس و نومیدی»
4-4-2-2- شفاعت و «جلوگیری از حسّ انتقام جویی»
4-4-2-3- شفاعت و «رفع احساس گناه بی دلیل»
4-4-2-4- شفاعت و «رفع احساس تنهایی و بی پناهی»
4-4-2-5- شفاعت و «درمان توهم»
4-4-2-6- شفاعت و «مبارزه با احساس پوچی و بی هدف بودن زندگی»
4-4-2-7 شفاعت و «زایل کردن ترس از پیری و مرگ»
4-4-2-8- شفاعت و «برطرف کردن احساس ناخشنودی از وضعیت موجود و ترس از وضعیت مجهول آینده»
4-4-2-9- شفاعت و «رفع سوء رفتارهای فردی و اجتماعی
4-4-2-10- شفاعت و «رفع گوشه گیری و انزوا طلبی»
4-4-2-11- شفاعت و «مقابله با حس خود بزرگ بینی»
4-4-2-12 شفاعت و «رهایی انسان از غفلت»:
4-4-2-13 شفاعت و «دوری از نفاق و دورویی»
نتیجه گیری
منابع