معرفی و دانلود کتاب نخبگان امنیت ملی

معرفی کتاب نخبگان امنیت ملی

کتاب نخبگان امنیت ملی نوشته‌ی هادی رحمانی، مهدی خانی و رضا اسکندری صدیقی، ابتدا به تفکیک و بازشناسی سیاست‌گذاری، راهبرد و برنامه‌ریزی می‌پردازد و سپس شناخت صحیح درباره تفکر راهبردی که منجر به برنامه‌ریزی بهتر می‌شود را مورد بررسی قرار می‌دهد.

محیط امنیتی قرن بیست و یکم می‌تواند برای منافع امنیت ملی دولت - ملت، هم نویدبخش و هم تهدید کننده باشد. در واقع، به اعتقاد برخی، عصر دولت - ملت، به پایان رسیده، چنین قضاوتی، مسلماً شتاب‌زده است، زیرا ملی‌گرایی در دنیای امروز، هنوز به‌ عنوان سرمنشأ اصلی ثبات و درگیری، شناخته می‌شود.

آنچه صحیح به نظر می‌رسد این است که ثبات دو قطبی ایجاد شده توسط تعادل قدرت حاصله از جنگ سرد در دنیای امروز رنگ باخته و پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، نظم بین‌المللی در جستجوی تعادلی نوین برای ثبات جهانی بوده است. سیاست‌گذاران و افراد خبره نظامی و غیرنظامی که در بخش‌ها و آژانس‌های دولتی فعالیت می‌کنند و در قبال حفظ و پیشرفت منافع ایالات‌ متحده مسئول می‌باشند با محیط راهبردیِ بسیار ناپایدارتر، پیچیده‌تر و مبهم‌تری در قیاس با پیشگامان خود در قرن بیستم میلادی روبرو هستند.

موفقیت راهبردهای پیشگامان مذکور تا حد زیادی، چالش کنونی را از طریق ایجاد کردن و آغاز نمودن پدیده «جهانی شدن» وخیم‌تر می‌نماید. این محیط راهبردی نوین مستلزم تجدید حیات در تفکر راهبردی ایالات‌متحده می‌باشد. از این طریق، آمریکا خواهد توانست جایگاه پیشرو خود را در قرن بیست و یکم حفظ نماید.

استراتژی یا راهبرد چیست؟

تعریف راهبرد در تمامی سطوح عبارت است از محاسبه و برآورد منابع، مفاهیم و مقاصد در بازه قابل قبولی از ریسک، جهت خلق نتایجی مطلوب‌تر نسبت به شرایطی که در غیر این صورت، به شکل تصادفی و یا توسط دیگران رقم خواهد خورد. راهبرد، بر اساس نشریه مشترک نیروهای مسلح بدین شکل تعریف می‌شود:

«یک ایده یا مجموعه‌ای از ایده‌های سنجیده جهت بهره‌برداری ابزار قدرت ملی در قالبی هماهنگ و پایدار با هدف تحقق یافتن مقاصد نیمه راهبردی، ملی و یا بین‌المللی.»

هر دو تعریف ارائه شده کاربردی هستند، اما هیچ‌کدام نمی‌توانند نقش، اهمیت و پیچیدگی تفکر راهبردی را به‌ طور کامل منتقل کنند.

جملات برگزیده‌ی کتاب نخبگان امنیت ملی:

- راهبرد، همچون سیاست، هنر امکانات و احتمالات است، اما تنها تعداد اندکی از افراد می‌توانند این امکانات را تشخیص دهند. (ویلیامسون موری و مارک گریمزلی)

- ضرورتی واحد برای همه تجربیات راهبردی در همه دوران‌های تاریخ وجود دارد، زیرا هیچ چیز مهمی برای طبیعت و کارکرد جنگ و راهبرد، تغییر نمی‌کند. (کالین اس.گری)

- از دیدگاه نظریه، هیچ تفاوتی بین نظریه و عمل وجود ندارد ولی از دیدگاه عملی این تفاوت وجود دارد. (یوگی برا)

- یک کشور ممکن است از هدف کشوری دیگر پشتیبانی کند، اما هرگز آن را به اندازه‌ی هدف تعریف شده‌ی خودش جدی نمی‌گیرد. (کلازویتز)

- منابع اصلی راهبرد، بر ارزش‌های مردمان یک کشور استوار است. (هنری‌ای - اکلس)

در بخشی از کتاب نخبگان امنیت ملی می‌خوانیم:

تنظیم راهبرد و سیاست هم هنر است و هم علم. همان‌طور که در بخش ابتدایی بیان شد علمی بودن راهبرد مهم است، زیرا نشان می‌دهد که یک خبره با هوش امنیت ملی در هر سطحی می‌تواند به مطالعه نظریه و عمل، یادگیری چگونه فکر کردن در سطح راهبردی و مشارکت در تنظیم موفقیت‌آمیز و اجرای سیاست یا راهبرد بپردازد. با این حال، به رغم دسترسی گسترده به نظریه و تحلیل تاریخی از سیاست و راهبرد، هر دوی آن‌ها در تنظیم و اجرا هنوز به‌ صورت مسئله‌دار باقی مانده‌اند. با در نظر گرفتن دیدگاه سان تزو، کارل ون کلازویتز و دیگران که در دسترس هستند، چرا بسیاری از سیاست‌ها و راهبردها در عمل و هنگام اجرا شکست می‌خورند؟ چگونه است که اشتباهات راهبرد و سیاست در عمل آشکار می‌شود، اما در تنظیمات تشخیص داده نمی‌شود؟ پاسخ این است که بسیاری از راهبردها و سیاست‌ها در تنظیمات دچار نقص می‌شوند، به این دلیل که سیاست‌گذارها و راهبرد پردازها توجه نمی‌کنند که چه چیز در خصوص منافعی که برای به دست آوردن آن تلاش می‌کنند مهم است.

آن‌ها در اجرای ارزیابی راهبردی صحیح شکست می‌خورند و استفاده صحیح از عوامل راهبردی که آینده به آن‌ها وابسته است را مشخص و فراهم نمی‌سازند. در نتیجه سیاست‌ها و راهبردها بر مبنای فرضیات غلط و نامناسب پایه‌ریزی می‌شود. فهمیدن این‌که چه چیز واقعاً مهم است اساس یک سیاست یا راهبرد موفق است. تمرکز بر عوامل نامرتبط، اشتباهات غیرعمدی، یا به سادگی عبور کردن یا شکست خوردن در درک عوامل کلیدی، رضایت بخشی را از سیاست و راهبرد سلب می‌کند، باعث واگذاری مزایای مهم به دیگران می‌شود، هزینه‌های اضافی ایجاد می‌کند یا می‌تواند منجر به شکستی فاجعه‌آمیز شود. هدف از ارزیابی راهبرد شناسایی درست منافع و میزان اهمیت آن و انتخاب عوامل راهبرد است. این فصل طرح و دیدگاه‌هایی برای به دست آوردن این عناصر حیاتی برای تنظیم راهبرد فراهم نمود و همچنین رهنمون‌هایی برای تنظیم سیاست ارائه می‌کند.

فهرست مطالب کتاب

مقدمه
سیاست، راهبرد، برنامه‌ریزی و تفکر راهبردی
نظریه‌ای که منطق راهبرد را بیان می‌کند
محیط راهبردی
نظریه در عالم واقع
محیط بین‌المللی
محیط داخلی
ارزیابی راهبردی
تدوین راهبرد
پارادایم راهبرد: بازگویی فرآیند و نظریه
جمع بندی عقاید
منابع و مأخذ