معرفی و دانلود کتاب معجم الاسماء المصدرات بالاب والام والابن والبنات (فرهنگ عربی به فارسی کنیه)

معرفی کتاب معجم الاسماء المصدرات بالاب والام والابن والبنات (فرهنگ عربی به فارسی کنیه)

کتاب معجم الاسماء المصدرات بالاب والام والابن والبنات (فرهنگ عربی به فارسی کنیه) به قلم علی اکبر فراتی، کنیه‌ها را با توجه به جزء نخست آن (أب، أمّ، ابن، ابنۀ، أخ و مثنی و جمع آن) دسته‌بندی کرده و معنا و معادل فارسی هر کدام را بر اساس منابع، بیان نموده است.

کنیه یکی از پدیده‌های فرهنگی و زبانی است که در میان عرب‌ها رواج داشته و دارد و از محدوده‌ی انسانی و صرف شناسه‌ای در کنار نام اشخاص گذشته و حیوان و نبات و جماد و مفاهیم و غیره را نیز دربرگرفته است. بسیاری از این کنیه‌ها به طور پراکنده در لابلای منابع کهن اعم از متون ادبی، فرهنگ‌های لغت و منابع تاریخی جای گرفته است و گاه نیز خاص‌نگاری‌هایی در این باره پدید آمده است.

فرهنگ پیش رو به عنوان یک فرهنگ ویژه‌ی کنیه با رویکردی خاص به این مبحث، می‌تواند راه را پیش روی دانشجویان و ادب‌پژوهان کمی هموار سازد.

شاید بتوان کنیه و تکنیه را فارغ از سنتی عربی که شخص در کنار نام خود کنیه‌ای داشته، و گاه بدان کنیه بیش از نام خود شناخته می‌شد، از جهتی دیگر نگریست، در موارد بسیاری کنیه‌ها صرف شناسه در کنار نام نبوده‌اند، و کنیه‌گذاری را اسباب و اهدافی بوده است که به تفنّن و توسع در گزینش لغت می‌ا‌نجامید.

هنوز هم کاربرد مجازی، خواه استعاری یا کنایی کنیه تا حدی باقی است، هرچند بسیاری از کنیه‌ها به ظاهر کاربرد کهن خود را از دست داده باشند، اما قابلیت احیای کنیه‌هایی با وجوه تکنیه‌ی عمومیت‌پذیر می‌تواند به رشد کیفی زبان ادبی کمک کند.

در باب ضرورت بحث از کنیه و اختصاص مجموعه‌ای این چنینی به آن و ارائه کنیه‌هایی بعضا متروک در جهان امروز و اینکه آیا چنین عملی فایده علمی ملموس دارد یا خیر؟ همین بس که هر کس اندک رابطه‌ای با برخی متون ادبی عربی قدیم داشته باشد، خواه ناخواه الفاظی را به عنوان لقب یا اسم علم موجودات و جمادات و... پیش دید خواهد یافت، که ذهن را چندان عهدی با آن نیست و در فهم چنین متونی دچار مشکل می‌شود. بلکه متون ادبی کهن و شعر عربی قدیم را خالی از اینگونه موارد که با تعریف کنیه سازگاری دارد نمی‌بینید.

دست یافتن به معنای کنیه، اعم از این که برای انسان باشد یا بر حیوانی، گیاهی و یا چیزی منطبق شود، نیازمند تتبع فراوان و در بسیاری موارد خسته کننده است که چندان مفید فایده نخواهد بود. از سویی متون امروزی نیز از این پدیده خالی نیست. در متون ادبی شاعران و نویسندگان امروز نیز هست کنیه‌هایی که تاکنون کاربرد دارد.

فهرست مطالب کتاب

پیشگفتار
باب اول: الأب
باب دوم: الأم والأمهات
باب سوم: الابن والابنان والبنون والأبناء
باب چهارم: الابنۀ والبنت و البنات و البنیات
باب پنجم: الأخ والإخران
فهرست منابع