معرفی و دانلود کتاب مجموعه مقالات سومین همایش ملی زبان شناسی پیکره‌ای

معرفی کتاب مجموعه مقالات سومین همایش ملی زبان شناسی پیکره‌ای

کتاب مجموعه مقالات سومین همایش ملی زبان شناسی پیکره‌ای به قلم آزاده میرزائی، به تحلیل زبان‌شناسی پیکره‌ای و بررسی کارکرد‌های پیکره‌ در زبان فارسی می‌پردازد.

زبان‌شناسی پیکره‌ای حوزۀ نو پایی است که به واسطه‌ی ورود رایانه و اینترنت به سرعت در حال پیشرفت است تا حدی که جای خود را در میان حوزه‌های دیگر زبان‌شناسی باز کرده است.

کارآمدی پیکره‌ها در پژوهش‌های نظری و کاربردی مرتبط با زبان، باعث شده ساخت پیکره‌ها از یک طرف و روش‌ها و رویکردها در بهره‌برداری از پیکره‌ها با اهداف پژوهشی متنوع، توجه پژوهشگران حوزه‌های مختلف را به خود جلب کند.

امروزه زبان‌شناسی پیکره‌ای چه در مقام ابزاری پژوهشی که بررسی پدیده‌ها و نظریات مطرح در زبان را مورد هدف قرار داده و چه در جایگاهی که صدور فرضیات و نظریات زبانی را رقم می‌زند، جزئی جدایی ناپذیر از پژوهش‌های زبانی است. در ارتباط با زبان فارسی در حال حاضر دستاوردهای ارزنده‌ای هم به لحاظ کمی و سرعت پیشرفت محتوا و هم از جهت تعداد، در دست است. مجموعه مقالات در همایش پیشین زبان‌شناسی پیکره‌ای و مجموعه حاضر شاهدی بر این مدعا هستند.

امید است مجموعه حاضر که دربرگیرنده وجود مختلفی از مطالعات زبان‌شناسی پیکره‌ای در موضوعات فرایندهای شکل‌گیری برخی پیکره‌های برچسب خورده و نخورده، پردازش زبان طبیعی با استفاده از پیکره‌های زبانی، کاربرد پیکره در آموزش زبان، تحلیل گفتمان و استخراج روال‌ها، الگوها و قواعد زبان فارسی بر اساس پیکره‌ای موجود است، به بالندگی این حوزه مطالعاتی کمک خواهد کرد.

در بخشی از کتاب مجموعه مقالات سومین همایش ملی زبان شناسی پیکره‌ای می‌خوانیم:

فاز اول طراحی سامانه بازشناسی خودکار مکالمات خلبان و واحدهای مراقبت پرواز که در پژوهش‌های آتی تهیه خواهد شد، به تهیه داده‌های هوانوردی (شامل دادگان‌های گفتاری و متنی) اختصاص داشت که در این پژوهش به آن پرداختیم. جمع‌آوری داده گفتاری و برچسب زنی آن یکی از چالش‌های این مرحله از پژوهش بود. داده‌های صوتی به راحتی در دسترس نبودند و معادل‌های متنی برای آن‌ها وجود نداشت (یا اگر وجود داشت بسیار نامنظم بود).

با تلاش فراوان و پس از مذاکرات طولانی با واحدهای مراقبت پرواز توانستیم دو دسته از داده‌های صوتی مربوط به مکالمات خلبان و برج مراقبت را به دست بیاوریم. این داده‌ها مخلوطی از مکالمات انگلیسی و فارسی و با فرمت‌های مختلف صوتی بودند که در مرحله اول، فرمت‌ها را یکسان سازی کرده و تمام داده‌ها را از لحاظ نرخ نمونه برداری یکدست کردیم و همین طور مکالمات غیر انگلیسی را از بین آن‌ها حذف نمودیم.

در مرحله بعد چالش برچسب زنی متنی داده‌های صوتی را در پیش رو داشتیم. مکالمات به شدت نویژی و غیر قابل فهم بودند و لازم بود برای پیاده سازی آن‌ها به صورت متنی از افراد متخصص و خبره در زمینه هوانوردی کمک بگیریم. متن نوشته شده توسط این افراد، از بعضی لحاظ برای آموزش مدل‌های صوتی (آکوستیک) بازشناسی گفتار مناسب نبود. مثلا اعداد و اختصارات هوانوردی باید به شکل تلفظ شده شان نوشته می‌شد و... که در نتیجه لازم بود تمام متون مورد بازبینی و ویرایش قرار گیرند و از لحاظ املایی یکدست شوند. در انتهای این فرایند حدود 152 دقیقه داده صوتی تقطیع شده به همراه معادل متنی آن‌ها را در اختیار داشتیم.

فهرست مطالب کتاب

پیشگفتار
تهیۀ دادگان‌های گفتاری و متنی...
محمد بحرانی – مهسا آزادمنش
استخراج قواعد واجی زبان فارسی از پیکرۀ آوایی فارس دات
محمود بیجنخان – عرفان بنیادی
استفاده از پیکره‌های بارگذاری شده...
بهار پورشاهیان
بررسی پیکره بنیاد جوک فارسی از منظر تحلیل انتقادی گفتمان
سهیل دانشزاده – علی افخمی
بررسی زایایی پسوندهای نام خانوادگی در زبان فارسی...
آناهید دشتی – فاطمه سلطانزاده
بررسی پیکره بنیاد مقوله معنایی پیشوند (نا-) در زبان فارسی
فریبا صیادی پور سی سخت – امیر سعید مولودی
معرفی پیکره «کودک علامه»...
الهه طاهری قلعه‌نو - محمد دبیرمقدم
گروه بندی معنایی ترکیبات اسمی زبان فارسی...
شهره طباطبایی سیفی – محمد ایزدی
معرفی داده استاندارد طلایی در سطح معنا...
مسعود قیومی
آغازگر بی‌نشان جملات پرسشی پرسش واژه‌ای در زبان فارسی
آزاده میرزائی
پیکره و سوگیری پژوهشی؛ مطالعه‌ای موردی در تقابل واژگانی
ماندانا کلاهدوز محمدی – علی رضا قلی فامیان
تحلیل پیکره بنیاد خطا در ساختار زبانی دانشآموزان استثنایی...
حنانه رسولی وثوق - شهرام مدرس خیابانی - حمیدرضا ربیعی
آموزش واژه‌های نقشی به فارسی آموزان خارجی...
سمیرا میرزائی