معرفی و دانلود کتاب قهقهه ی آفتاب آینه و بی نقاب: تجلی آینه در ادب و فرهنگ

معرفی کتاب قهقهه ی آفتاب آینه و بی نقاب: تجلی آینه در ادب و فرهنگ

ایرانی‌ها، وقتی می‌خواهند به خانه‌ی نو نقل مکان کنند، پیش از اسباب‌کشی به سرای جدید، قرآن و آیینه را آن‌جا می‌برند. وقتی هم در سرآغاز زندگی مشترک به خانه‌ی بخت می‌شتابند، آیینه و شمعدان را فراموش نمی‌کنند. می‌بینید که هر تغییر مهمی که در زندگی ایرانیان روی می‌دهد، پای آیینه به ‌میان می‌آید. به گمان من، این همراهی با آیینه، در نقاط عطف زندگانی، بی‌دلیل نبوده است.

پدران و مادران ما، با این کار می‌خواسته‌اند به ‌گونه‌ای ضرورت پیوند با آب و روشنایی را یادآور شوند و در‌ عین ‌حال نشان دهند که هر فرد در خانواده، از فردیت به سوی بی‌نهایت سیر می‌کند. شمعدان‌ها و قرآن نیز، گرما و روشنی خداوند این دوگانه را گوشزد می‌کردند. شاید هم حرف حساب آینه این بود که در زندگی جمعی، هر کسی باید در دیگران، خود را از یاد ببرد و جزیی باشد که در پی استغراق در‌ کل، با کلیّت انسان و جهان، یگانه شود.

کارکرد بزرگ آیینه در زندگی خانوادگی در‌ هر ‌حال رساندن اعضای خانواده به بی‌نهایت است. وقتی دلیل با ‌هم زیستن ما آدم‌ها، شعله‌ی گرم و روشن محبت باشد، بی‌گمان این اتحاد که در سرآغاز زندگی خانوادگی از رویارویی زن و مرد حاصل می‌آید به میانجی آن شعله، به نامتناهی خواهد پیوست:

عشق، شعله‌ای تنهاست.

ایستاده در نظرگاهِ دو آیینه،

لیک از این تنها،

بی‌نهایت در دل آیینه‌ها جاری است.

«دوستت دارم» گذار از یک به بسیاری است.

فهرست مطالب کتاب

مقدمه
پاره‌ی نخست: آینه در ادب حماسی
آینه و نور و بازتاب
آینه در ادب حماسی
آینه ی پیل
چهار آینه
گرزهای آینه گون
آینه ی جام
پاره‌ی دوم: آینه در ادب غنایی
بردارهای حقیقی آینه در ادب غنایی
جنس و اشکال آینه ها
آینه در گستره‌ی خیال
تشبیه های آیینی (مهری و زردشتی)
آینه ی نور
آینه ی مهر آیین
آینه ی خورشیدفر
آینه ی آفتاب
آینه ی آتش
آینه ی آب
آینه‌ی آسمان
آینه ی ماه
آینه ی جام
رسم جرعه فشانی
رسم به خاک سپردن مردگان در پای درخت تاک
ارج نهادن به تاک و انگور
هفت آینه
تشبیه های آیینی (اسلامی)
آینهی محشر
آینه ی کفر و ایمان
آینه ی شرع
تشبیههای عرفانی
گروه تشبیه های حسی به حسی
گروه تشبیه های حسی به عقلی
آینه و اصطلاحات عرفانی
آینه و اصطلاحات غیرعرفانی
سیر تحول تشبیه های آینه‌محور در ادب غنایی
آینه و کاربرد آن در ادب غنایی
آینه و آرایش
آینه و روی زیبا
آینه و روی زشت
پاره‌ی سوم: آینه در ادب عامه و جلوه‌ی آن در ادب غنایی
آینه‌ی بخت
آینه‌ی زانو
آینه‌ی درد
آینه‌ی دق
آینه و پری
آینه از نظر‌گاه عوام
ها کردن به آینه
شب در آینه نگاه کردن
هلال ماه صفر
آب بر آینه زدن و ریختن
مثل‌های آینه‌محور در فرهنگ عامه و تأثیر آنها در ادب غنایی
آینه به دست زنگی (بَرزنگی ـ barzangi) دادن
آینه‌داری در محله‌ی کوران یا آینه‌داری در محفل یا مجلس کورها
آنچه در آینه جوان بیند، پیر در خشت خام آن بیند
آینه و میزان
آینه و پاکی و سادگی
آینه از آینه زنگار نبرد
آیینه‌ی کج، جمال ننماید راست
آینه روشن داشتن یا آینه روشن کردن
آیینه گو مباش چو اسکندری نماند
آیینه هر‌چه دید فراموش می‌کند
آینه و خود‌بینی
المؤ‌من مرآ‌هًْ المؤمن
آینه و بی‌تابی در برابر آه
آینه و پاک‌بینی و پاک‌دامانی
آینه و غمّازی
خود‌شکنی نه آینه‌شکنی
آینه و خاکستر
آیینه و عیب
سنگ و آیینه یا سنگ و آبگینه
آیینه در بازار گشادن
آینه و غبار
آیینه‌اش صاف نیست
آینه و مفتون شدن
آینه، لیلی و لیلی، همگی مجنون شد
باطنش همچو پشت آینه بود
آینه‌ی سخن
آینه و خاموشی و زبان‌آوری
آینه‌ی دق
آینه و بصیرت
آینه‌ی کور، گوش است
آینه و دل
آینه و ‌فراموشی
پاره‌ی چهارم: مشاغلی که در ارتباط با آینه پدید آمده است
آینه‌سازی
آینه‌کاری
آینه‌افروز
آینه‌دار
پاره‌ی پنجم: آینه و یاران
گروه 1) آینه و طوطی
سخنوری
تقلید‌گری
سبزیِ پَر
سرخی منقار
آینه، طوطی، آب و سبزه
گروه2) آب و آینه
گروه3) آینه و واژه‌های آموزشی
آینه و سخن
آب، آینه و عکس
آینه و آه‌، دم و نفس
آینه و فلز
آینه و اعضا و جوارح بدن
آینه و همنشینی با نام عاشقان و معشوقان
آینه و نام دیگر افراد
آینه و روشنان آسمانی
آینه و صبح
آینه، تاک، انگور و شراب
آینه و ابزار آرایش
آینه و ابزار جنگ
آینه و آسمان
آینه و کعبه
آینه و چشم
آینه و بهار
کاربرد مجازی آینه در ادب غنایی
آینه و عناصر اربعه
آینه و آینه‌دان
شعر و آینه
بیدل دهلوی
صائب تبریزی
اهلی شیرازی
طالب آملی
کلیم کاشانی
عالم‌تاج قائم‌مقامی
پاره‌ی ششم: جهان در آینه‌ی عرفان
پاره‌ی هفتم: آینه و تجلّی
پاره‌ی هشتم: جهان آینه‌ها
کتاب‌نما