معرفی و دانلود کتاب ترکان اوغوز، سومریان و عدد هفت

معرفی کتاب ترکان اوغوز، سومریان و عدد هفت

بی‌شک یکی از رموز و اسرار بشری، اعداد هستند که در تمام ابعاد زندگی انسان‌ها تنیده شده‌اند. ازاین‌رو، خلیل مختاری‌نیا در کتاب ترکان اوغوز، سومریان و عدد هفت حماسه‌ی گیلگَمِش و کتاب دده قورقوت را مورد مقایسه و مطالعه قرار داده و به بررسی تقدس عدد هفت، آیین‌ها و باورهای مشترک این دو اثر پرداخته است. او در مورد ارتباط مقدس بودن عدد هفت در فرهنگ و باور دو انسان «سومری» و «اوغوزی» صحبت می‌کند؛ مسأله‌ای که کمتر مورد مطالعه و توجه قرار گرفته است. اساتید، محققان و دوست‌داران تاریخ و فرهنگ آذربایجان از خواندن کتاب ترکان اوغوز، سومریان و عدد هفت لذت خواهند برد.

در بخشی از کتاب ترکان اوغوز، سومریان و عدد هفت می‌خوانیم

عنصر مشترک «قداست عدد هفت» در میان حماسه گیلگمش و کتاب دده قورقوت

عنصری کلیدی و مشترک "قداست عدد هفت" در این دو حماسه و همچنین بروز و حضور پررنگ این عنصر کلیدی در باور و فرهنگ تورکان خاصه مردم آذربایجان می‌تواند یکی از دلالت‌های معنادار ارتباط و تداوم فرهنگی تورکان سومری و تورکان اوغوز با مردم کنونی آذربایجان باشد، ارتباطی که با تحقیق‌های دقیق، علمی و گسترده می‌تواند بر اصالت این ارتباط‌ها و تداوم هویتی و قومیتی صحه گذاشته و زوایا و پنجره‌های مکتوم مختلفی را در این خصوص پیش روی محققان، مورخان، مخاطبان و علاقمندان به فرهنگ و زبان و تاریخ باستان آذربایجان (ترکان) بگشاید.

عدد هفت در نگاه اول ممکن است مثل بقیه‌ی اعداد حالتی عادی و معمولی برای انسان داشته باشد در نگاه سطحی به عدد هفت تفاوتی بین این عدد و دیگر اعداد وجود ندارد ولی وقتی تفکر و نوع نگاه بشر از سطح عبور کرده و به لایه‌های زیرین فلسفه اعداد، تاریخ اعداد، پشتوانه اعداد، فرهنگ و باور بشری نهفته در اعداد و به تقدس اعداد در زندگی بشری نگاه می‌کند به حالت استنباط رسیده و متوجه فلسفه خاص برخی از اعداد خاص مثل هفت، دوزاده و شش در فرهنگ و باور تورکان می‌شود.

قطعا عدد هفت جزو معدود اعدادی هست که در ذهن، فکر، تخیل و تصور بشری نقش مؤثری داشته و دارد وقتی عمیقا و تحقیقا، فلسفه و باورهای بشری در مورد عدد هفت را مورد مطالعه و تحقیق قرار می‌دهیم رنگین کمانی از عدد هفت را مشاهده می‌کنیم مانند خود رنگین کمان که هفت رنگ دارد. مانند عجایب هفتگانه بشری که در اشعار، متون ادبی، ادبیات فولکلوریک اقوام و ملل و مذاهب جایگاه خاص خود را داشته و دارد.

سوره‌ی مبارکه حمد، که اوّلین سوره‌ی قرآن کریم است، هفت آیه دارد. آسمان دارای هفت طبقه است. بهشت و جهنم هر کدام دارای هفت طبقه و درجه هستند و طواف خانه خدا هفت دور است، مراسم دینی هروله هفت رفت و برگشت دارد، موسیقی هفت دستگاه داد، هفت نوع ساز بادی وجود دارد و علاوه بر این هفت نت موسیقی وجود دارد (دو، ر، می، فا، سل، لا، سی).

فهرست مطالب کتاب

بخش اول: تورکان اوغوز و سومر
مقدمه
هویت اصلی سومریان
زبان سومریان
شعر و ادبیات سومریان و حماسه گیلگمیش
قوانین هفتگانه‌ی "آنا آتیشو"‌ی سومری؛ اولین قانون بشری
تورکان اوغوز
خلاصه داستان تولد اوغوزخان به روایت جامع التواریخ همدانی
کتاب"دده قورقوت"
حوزه مشترک جغرافیای حماسه گیلگمیش و داستان‌های دده قورقوت
حوزه‌ی مشترک فرهنگی حماسه گیلگمش و دده قورقوت
خلاصه‌ی حماسه گیلگمیش بر اساس نسخه‌ی مرجع آکدی
خلاصه گیلگمیش بر اساس ترجمه " اندرو جرج "
گیلگمش/ قیلقمیش / بیلگه میش
گیلگامیش بسیار نیرومند و چون گاوی وحشی
بخش دوم: اعداد در فرهنگ و باور تورکان
قداست عدد 40 در تفکر ترکان آوشار (افشار)
بؤیوک چیلله (چله بزرگ)
نامگذاری چله بزرگ به نام زنان در روستاهای افشارات و گروس
چهلم زنان در باور و فرهنگ تورکان آوشار
چهل روز عزاداری (یاس ساخلاما) و چهلم اموات
چهل سالگی
عدد 40 در داستان‌های دده قورقوت و حماسه گیلگمیش
زنده شدن بوغاچ خان بعد از چهل روز
چهل جنگجوی اوغوز
چهل ساعت دویدن (حماسه گیلگمیش)
تقدس عدد 9
9 گاو نر
عدد 12 در حماسه گیلگمیش
عدد 5 در داستان‌های دده قورقوت
عدد 6 در داستان‌های دده قورقوت و حماسه گیلگامیش
عنصر مشترک "قداست عدد هفت" در میان حماسه گیلگمش و کتاب دده قورقوت
رمز و راز عدد هفت در تفکر و باور سومریان
تعدادی از مشهورترین 7های جهان
هفت طبقه بهشت
هفت گناه کبیره
هفت کلمه آخر
هفت علم انسانی (علوم سبعه)
عجایب هفتگانه طبیعی
هفت دریا
هفت حس
هنرهای هفتگانه
عجایب هفتگانه دنیای کهن
بخش سوم: تقدس عدد هفت در فرهنگ و باور تورکان افشار
تقدس عدد هفت در فرهنگ و باور تورکان افشار
حضور عدد 7 در بایاتی‌های تورکان بیجار گروس
یئددی یار گئجه
داشتن هفت برادر و هفت خواهر (یئددی قارادش_باجی)
بازی محلی "یئددی داش "
بدرقه‌ی میرزای بداخلاق با هفت عدد سنگ
بستن دهن درندگان با قرائت هفت بار سوره توحید
بازی محلی "قجمه داشی" با هفت عدد سنگ
هفت سین ترکی
یئتدی لویون
عدد هفت در داستان "قاری نه نه"
هفت قدم داماد، (بئیین یئتدی آددیملاری)
یئددی آلما، یئددی نار (مراسم سیب انداختن در عروسی)
بخش چهارم: عدد هفت در حماسه گیلگامیش
عدد هفت درحماسه گیلگامیش
هفت خردمند سومر در اوروک
هفت جام از شراب تند
در هفت ستونهDare Haft Setone
هفت کوه
هفت لباس رزم
هفت باد
هفت درخت سدر و هفت شکوه هومبابا
هفت شبانه روز عشق ورزی
بلای هفتگانه
مادر هفت فرزند
تکمیل شدن کشتی اوتوناپیشتیم در روز هفتم و پیاده شدن اتوناپیشتیم از کشتی در روز هفتم
هفت عرشه کشتی و هفت دیگ
شش روز و هفت شب نخوابیدن (در مقابل خواب مقاومت کردن)
هفت بالاپوش جاودانه
دهشتی هفت برابر
هفت بار چال کندن
هفت سال گرسنگی
هفت شبانه روز عزاداری
هفت شبانه روز باران
هفتمین روز بعد از شروع طوفان
هفت داور جهنم
هفت استاد دانا
هفت دروازه
هفت چاله، هفت فرسنگ
هفت نان
تقدس و تکرار عدد 7 در داستان‌های دده قورقوت
هفت دوشیزه
هفت خواهر در میان هفت راه
هفت راه (یئدی یولون آراسیندا)
هفت روز مهلت
هفت شبانه روز جشن گرفتن
هفت آلپ اوغوز و هفت سردار کافر
بوی هفت رود
هفت روز خوابیدن
اژدهای هفت سر
هفت شبانه روز سکوت و عزاداری
هفت فرسخ
شراب هفت ساله خوردن و هفت بار دور شهر گشتن
هفت دور دهان چیزی یا کسی را بستن
هفت مرد پهلوان
گشوده شدن هفت در، از هفت طرف
حضور عدد هفت در هنر و معماری دولت ماد
هفت دیوار اکباتان
هفت کنگره و هفت رنگ
هفت قوچ
هفت نیزه‌ی نوک دراز سکایی
بخش پنجم آیین‌ها و باورهای مشترک در حماسه گیلگمیش و دده قورقوت
تشابه داستان توفان در حماسه گیلگمش باخلقت اولین انسان در باور تورکان
شباهت نحوه تولد و شکل گیری هومبابا و تپه گؤز
شباهت تولد باسات و انکیدو
نحوه عزاداری برای اموات در فرهنگ سومریان و تورکان اوغوز
یاس دوتماق / یاس ساخلاماق
آب پاشیدن پشت سر مسافر و جلوی پای میهمان
نذر گندم و آب پاشیدن
نذر گندم در سنت تورکان آوشار (افشار)
آب پاشیدن پشت سر مسافر و نذر گندم در فرهنگ تورکان
تبرک نان و گذاشتن نان بر بالای شخص خفته
قداست اسب در باور و فرهنگ تورکان
تقدس کبوتر در فرهنگ و باور تورکان
حضور کلاغ در داستان‌های کهن آذربایجان، کتاب ده ده قورقوت و حماسه گیلگامش
تقدس کاهنان و روحانیون (قام) هادر فرهنگ آذربایجان
پیامبری به نام "دده قورقوت"
داستان مبارزه با گاو نر نیرومند درگیلگامش و داستان قان تورالی در کتاب دده قورقوت
حضور حضرت خضر در داستان‌های دده قورقوت و حماسه گیلگامش
جنگل کاج و جنگل سدرSedar
خواب و تعبیر آن در حماسه گیلگمیش و دده قورقوت
تکرار دیالوگ‌های شخصیت‌های داستان در چندین جای داستان
شباهت تولد باسات و انکیدو
شباهت کشتن تپه گؤز توسط باسات با داستان کشتن خومبابا توسط گیلگامش و انکیدو
اوتو Utu (الهه‌ی خورشید)
آیین سلام بر خورشید در جشن ساچ (جشن طولانی‌ترین روز سال) تورکان یاقوت.
تانگری و خداپرستی تورکان مبتنی بر نور و خورشید
تانگری؛ تورکان و خداپرستی مبتنی بر نورو خورشید
تانگری؛ کانون نور و روشنایی
تانگری تانگ + یئری
تانگ + اری / تانگ + ار
منابع و مآخذ