معرفی و دانلود کتاب بررسی جایگاه سلاح‌های هسته‌ای در عرصه بین‌الملل

معرفی کتاب بررسی جایگاه سلاح‌های هسته‌ای در عرصه بین‌الملل

کتاب بررسی جایگاه سلاح‌های هسته‌ای در عرصه بین‌الملل نوشته‌ی آریا عزیزی، به ساخت سلاح هسته‌ای، انواع آن و آثار مخرب این سلاح و همچنین به کوشش‌های به‌ عمل‌ آمده در جهت ممنوعیت آن پرداخته است.

در مدت نیم قرنی که از اختراع سلاح هسته‌ای می‌گذرد، برخی دولت‌ها به دنبال به دست آوردن این سلاح بودند و در عین حال در جهت تکامل و هرچه قدرتمندتر و مؤثرتر نمودن این سلاح نیز گام برداشته‌اند. به موازات این اقدامات، تلاش‌هایی نیز در جهت محدودیت و ممنوعیت این سلاح انجام شده و برخی دولت‌ها سعی می‌کنند تا از طریق انعقاد معاهدات و یا ایجاد عرفی در این زمینه، مانع از استفاده دوباره این سلاح شوند.

در طول تاریخ، جنگ یکی از قسمت‌های زندگی انسان را تشکیل می‌داده و تاریخ هر قوم و ملتی، دربردارنده‌ی داستان‌هایی از پیروزی و شکست می‌باشد. زمانی پیروزی در جنگ مدیون زور بازو و جنگاوری و شوالیه‌گری بود اما با تکامل تسلیحات و اختراع ابزارهای جنگی جدید، شرایطی به وجود آمد که از دور حمله کنند و باعث تغییر اخلاق حاکم بر رزمندگان شد. اوج این تکامل، اختراع سلاح هسته‌ای است. قدرت تخریبی بسیار زیاد و اثرات جانبی این سلاح چندین سال باقی می‌ماند، باعث شد بسیاری از اندیشمندان، حقوقدانان و دولت‌ها بر ممنوعیت استفاده از آن و نابودی این سلاح اقدام کنند. از طرف دیگر، تئوری بازدارندگی هسته‌ای، اساس سیستم دفاعی قدرت‌های هسته‌ای را – به ویژه در جریان جنگ سرد – تشکیل می‌داد و بسیاری از دولت‌های غیر هسته‌ای نیز زیر چتر هسته‌ای یکی از دو بلوک سیاسی قرار داشتند. از این رو، در جریان 500 سالی که در استفاده از سلاح هسته‌ای می‌گذرد، حقوق بین‌الملل با دو گرایش مواجه است. از یک سو دولت‌های دارای سلاح هسته‌ای تلاش می‌کردند تا با استناد به برخی از اصول حقوق بین‌الملل و همچنین ادعای وجود خلاء حقوقی، مشروعیت کاربرد سلاح هسته‌ای را توجیه کنند. همچنین برخی دولت‌ها سعی داشتند تا با تکیه بر دیگر قواعد بین‌الملل، استفاده از آن را برخلاف این حقوق نشان دهند. خاتمه جنگ سرد و فرو پاشی بلوک شرق شرایطی به وجود آورد تا دولت‌های موافق ممنوعیت استفاده از سلاح هسته‌ای، این موضوع را به رکن قضایی سازمان ملل متحد واگذار کنند و خواستار نظریه حقوقی این رکن شوند. به این ترتیب این امکان فراهم شد تا در مرجعی بین المللی، با دیدگاهی حقوقی این مساله را بنگرند. دولت‌های بسیاری برای دفاع از موضع خود در دیوان گرد آمدند و سرانجام دیوان بین‌المللی دادگستری در هشتم ژوئیه 1996 اقدام به صدور نظریه مشورتی نمود. در این کتاب کوشش‌های 50 ساله دولت‌ها و نظریه مشورتی فوق مورد بررسی قرار خواهد گرفت.

در بخشی از کتاب بررسی جایگاه سلاح‌های هسته‌ای در عرصه بین‌الملل می‌خوانیم:

در هر صورت انرژی هسته‌ای با توجه به منابع مهم انرژی نظیر نفت و گاز که عمر آن محدود است به عنوان انرژی جایگزین و کم هزینه، امروزه مورد توجه جهانیان قرار گرفته است. از این رو بسیاری از کارشناسان اقتصادی و صاحب نظران مسائل نفتی معتقدند که بهره برداری از انرژی هسته‌ای و سرمایه‌گذاری‌های لازم روی آن می‌تواند ایران را در جایگاهی به مراتب بالاتر از آن چه که هست در برخورداری از تکنولوژی‌های پیشرفته در سطح جهانی قرار دهند.

یکی از صاحب نظران در مسائل انرژی در این باره معتقد است: سرمایه گذاری برای انرژی هسته‌ای بسیار مفید خواهد بود و ضرورت دارد که مسئولان به این مهم توجه داشته باشند و اگر تاکنون این امر صورت نگرفته خیلی دیر کرده‌ایم، چون انرژی اتمی یک از سالم‌ترین انرژی‌ها محسوب می‌شود یعنی به رغم مواد رادیواکتیو که اگر درست از آن حفاظت نشود. ایجاد خطر خواهد کرد در تولید انرژی پاک، مفید فایده و به صرفه خواهد بود. وی می‌افزاید: امروزه اروپا، آمریکا، حتی پاکستان و هندوستان از این انرژی برخور دارند لذا هیچ دلیلی وجود ندارد که ما از آن برخوردار نباشیم، برخورداری از گاز و نفت دلیل نمی‌شود که ما خود را از آن محروم سازیم همین نفت را انگلیس هم دارد ولی مشاهده می‌شود که باز هم روی انرژی هسته‌ای سرمایه‌گذاری می‌کند، بنابراین سرمایه‌گذاری در جهت برخورداری از نیروگاه هسته‌ای و انرژی هسته‌ای توسط ایران کاری کاملاً معقول، اقتصادی و درست است البته با تدابیر حفاظتی که در تمام دنیا معمول است این کار باید انجام شود. همچنین با اشاره به فشارهایی که از سوی دنیای غرب بخصوص آمریکا در ارتباط با ایران وجود دارد و سعی می‌کند این ذهنیت را جهان ایجاد می‌کند که ایران درصدد تجهیز خود را انرژی هسته‌ای در جهت استفاده‌های نامطلوب است و با رد این مساله می‌گوید: این استدلال درستی نیست، همه کشورها و بخصوص در همین منطقه خاورمیانه کشورهایی نظیر پاکستان و هندوستان از این انرژی برخوردارند و از این رو این حق مسلم ایران است، اما باید بپذیریم که در چارچوب معاهدات جهانی و با نظارت آژانس بین‌المللی انرژی اتمی از آن برخوردار شویم. این منطق درستی نیست، مگر اسراییل سلاح‌های اتمی ندارد!

این صاحب نظر می‌گوید: ما باید کار خودمان را انجام بدهیم، بحث منافع ملی و نسل‌های آینده مطرح است، چون در آینده به هر صورت هر کشوری که صنعتی می‌شود بیشتر از پیش به منابع انرژی الکتریکی نیاز خواهد داشت و یکی از مهم‌ترین و ارزانترین آن در طویل المدت همین انرژی هسته‌ای است.

فهرست مطالب کتاب

پیشگفتار
مقدمه
فصل اول: انواع سلاح‌های هسته‌ای و اثرات آن
مبحث اول: ساختمان اتم و شکافت هسته آن
مبحث دوم - ساختمان سلاح‌های هسته‌ای و انواع آن
مبحث سوم: انواع سلاح‌های هسته ای
گفتار اول: شکافت هسته‌ای و اولین نسل از سلاح‌های هسته‌ای
گفتار دوم: جوش هسته‌ای و دومین نسل از سلاح‌های هسته‌ای
گفتار سوم: بمب نوترونی: سومین نسل سلاح‌های هسته‌ای
گفتار چهارم: نسل جدید سلاح‌های هسته‌ای و استراتژی امنیت ملی آمریکا
فصل دوم: اثرات سلاح‌های هسته‌ای
مبحث اول: هیروشیما و ناگازاکی و ویرانی دو شهر
مبحث دوم: آثار بمب هیدروژنی و وقوع جنگ جهانی سوم
مبحث سوم: پیامد‌های مخرب چرنوبیل
قرار گرفتن در معرض تشعشعات
آمار و ارقام مورد اختلاف
مبحث چهارم: سلاح‌های کشتار جمعی، انرژی اتمی و چالش‌های جهان امروز
شناسایی و کشف انرژی
آژانس بین المللی انرژی
انرژی هسته‌ای نیاز نسل‌های آینده
پزشکی هسته ای
سال 1384 پایان استهلاک 25 ساله
سلاح هسته‌ای اورانیوم غنی شده
یک معمای پرچالش
مبحث پنجم: رژیم‌های کنترل تسلیحات کشتار جمعی و تکامل آن در نظام بین المللی
کنفرانس‌های بازنگری
فصل سوم: اقدامات جامعه بین المللی در محدودیت و ممنوعیت سلاح‌های هسته‌ای
مبحث اول: آژانس بین المللی انرژی اتمی
دبیرخانه آژانس و وظایف آن
مبحث دوم - معاهدات منعقده در زمینه سلاح‌های هسته‌ای
فصل چهارم: معاهدات دو جانبه درباره کاهش و محدودیت سلاح‌های هسته‌ای
مبحث اول: سالت 1 (مذاکرات محدودیت تسلیحات استراتژیک)
مبحث دوم: سالت 2
مبحث سوم: معاهده امحای موشک‌های میان برد و برد کوتاه
مبحث چهارم: استارت 1 (مذاکرات کاهش تسلیحات استراتژیک)
مبحث پنجم: استارت 2
فصل پنجم: معاهدات چند جانبه در خصوص سلاح‌های هسته‌ای
مبحث اول: معاهدات مربوط به عدم گسترش سلاح‌های هسته‌ای
فصل ششم: مقوله‌ای درباره سلاح هسته‌ای در کره شمالی و واکنش‌های دیپلماتیک
مبحث اول: لیبی
افشاگری‌های لیبی
مبحث دوم: نگرانی آمریکا و گزینه نظامی برای مقابله با برنامه اتمی کره شمالی
نتیجه
فصل هفتم: معاهدات مربوط به منع استقرار سلاح‌های هسته‌ای در مناطقی که تحت حاکمیت هیچ دولتی نیست.
مبحث اول: معاهده قطب جنوب
مبحث دوم: معاهدات مربوط به فضای ماورای جو
مبحث سوم: معاهده ممنوعیت استقرار سلاح‌های هسته‌ای در بستر دریا، کف و زیر اقیانوس
مبحث چهارم: معاهدات مربوط به منع استقرار سلاح‌های هسته‌ای در سایر مناطق
فصل هشتم: سایر اقدامات جامعه بین المللی
مبحث اول: قطعنامه‌های مجمع عمومی و عرف بین المللی
مبحث دوم: درخواست نظر مشورتی توسط سازمان بهداشت جهانی از دیوان بین‌المللی دادگستری
مبحث چهارم: تضمین‌های امنیتی قدرت‌های هسته‌ای از منظر حقوق بین الملل
اعطای تضمین‌های منفی از طریق اعلامیه‌های یک جانبه
بند دوم: تضمین‌های امنیتی در فراسوی حقوق بین الملل قرارداد
بند سوم: ماهیت تضمین‌های امنیتی در نظم حقوق بین المللی
فهرست منابع