معرفی و دانلود کتاب اکتشافات بزرگ: شش نوآوری که جهان مدرن را ساخت

معرفی کتاب اکتشافات بزرگ: شش نوآوری که جهان مدرن را ساخت

استیون جانسون در کتاب اکتشافات بزرگ، به شش زمینه‌ی مختلفی اشاره می‌کند که ابداعات بشر در آن‌ها باعث شده تمدن امروزی شکل بگیرد و خیلی از پیشرفت‌های کنونی مدیون آن‌هاست. جانسون تمام نوآوری‌هایی را که در مورد شیشه، سرما، صدا، پاکیزگی، زمان و نور وجود داشته مرور می‌کند و نشان می‌دهد که چطور تغییرات کوچک به هم پیوند خورده‌اند و به شکلی حیرت‌آور تمام زندگی انسان را متحول کرده‌اند.

درباره‌ی کتاب اکتشافات بزرگ

اغلب افراد هنگام مرور تاریخ، بیشتر به اتفاقات بزرگی مثل جنگ‌ها و نبردها اشاره می‌کنند و آن‌ها را مبدأ تحولات و تغییرات می‌دانند. این‌که لشکری به سرزمینی حمله و آنجا را فتح کرد یا یک امپراتوری‌ای به سمت انحطاط و درنهایت سقوط رفت، همیشه به‌عنوان یک نقطه‌ی عطف در رویدادهای تاریخی در نظر گرفته می‌شود. اما اگر این تصور درست نباشد، چه؟ آیا ممکن است حوادث بسیار کوچک که در اغلب موارد از دید بشر پنهان می‌مانند، منشأ تحول‌های بزرگ باشند؟

احتمالاً تاریخ‌دانان کلاسیک این ایده را نمی‌پذیرند؛ اما دانشمندان عمیقاً به این موضوع اعتقاد دارند و می‌گویند این تاریخ است که ارزش روایت کردن دارد. آن‌ها با الهام گرفتن از زیست‌شناسی تکاملی، معتقدند تغییرات بزرگ نه در لحظات مهیب، که به‌تدریج و کم‌کم رخ می‌دهند. به‌زعم آن‌ها، همیشه ابداعات و اختراعات و اکتشافات کوچک به نوآوری‌های دیگری منتهی شده‌اند، به‌مرور بر زیست انسان تأثیر گذاشتند و درنهایت باعث تغییرات بزرگی شدند. استیون جانسون (Steven Johnson)، متخصص تاریخ علم، در کتاب اکتشافات بزرگ (How We Got to Now) روی همین موضوع بحث کرده و می‌کوشد سیر تکاملی برخی از ابداعات بشر را مرور کند. جانسون روی شش زمینه‌ی متفاوت دست می‌گذارد و نشان می‌دهد که خلاقیت‌ها و نوآوری‌های تدریجی انسان در این حوزه‌ها، چطور تمدن مدرن را ساخته است.

در فرآیند گرده‌افشانی، رنگ و بوی گل‌ها به نحوی تکامل پیدا کرده که حشرات را جذب خود کند. متقابلاً حشرات نیز به‌نوعی تکامل یافته‌اند که بتوانند گل را بیابند و گرده‌ی آن‌ها را به گل‌های دیگر ببرند. این شیوه به‌مرور هم باعث تغییر در گل‌ها شد و هم در حشرات تغییرات مهمی ایجاد کرد که معروف‌ترین آن‌ها در مرغ مگس‌خوار بود؛ چراکه باعث شد فرم بال‌های مرغ مگس‌خوار طوری عوض شود که در حین بال زدن معلق بماند و بتواند در همان حال شهد گل‌ها را استخراج کند. دانشمندان تکامل انسان را هم به وضعیت مرغ مگس‌خوار تشبیه می‌کنند و معتقدند زندگی ما هم به همین شکل تغییر کرده. برای مثال دستگاه چاپ گوتنبرگ باعث شکل‌گیری صنعت چاپ و نشر کتاب شد. به دنبال افزایش کتاب‌خوانی، خیلی‌ها فهمیدند مشکل بینایی دارند و چشمانشان دوربین است. همین اتفاق به شکل‌گیری عدسی و عینک منتهی شد. ابداع لنز کمک کرد بشر به میکروسکوپ هم دست پیدا کند و درنهایت اجزایی همچون سلول‌ها کشف شدند. درواقع نوآوری گوتنبرگ بر پزشکی و زیست‌شناسی هم تأثیر عمیقی گذاشت و منشأ تحولات بزرگی در این زمینه‌ها شد.

استیون جانسون در کتاب اکتشافات بزرگ، همین ایده را دنبال می‌کند؛ او از شیشه، صدا، نور، پاکیزگی، سرما و زمان به‌عنوان زمینه‌هایی نام می‌برد که اختراعات مرتبط با آن‌ها به زندگی امروزی شکل داده‌اند. مثلاً ابداع دستگاه‌های سرمایشی و تهویه باعث شد که مناطق گرمسیری قابل زیست شود. همین امر کمک کرد کم‌کم جغرافیای آمریکا عوض شود و به دنبال آن سرنوشت سیاسی این کشور هم تغییر کند. جانسون در هر بخش به نوآوری‌های مختلف اشاره و آن‌ها را از نظر تاریخی بررسی می‌کند.

کتاب اکتشافات بزرگ در لیست نامزدهای جایزه‌ی پن سال 2015 قرار گرفت. این اثر را نشر پرتقال با ترجمه‌ی فاطمه شمسی منتشر کرده است.

اقتباس تلویزیونی از کتاب اکتشافات بزرگ

استیون جانسون بلافاصله پس از انتشار کتابش، سریالی مستند هم بر مبنای آن ساخت که «How We Got to Now» نام داشت و از شبکه‌ی پی‌بی‌اس پخش شد. او خود میزبان این سریال شش‌قسمتی بود که هر اپیزود آن، مثل فصول کتاب، به یکی از نوآوری بزرگ بشر اختصاص داشت. این برنامه‌ی موفق توانست جایزه‌ی اِمی را از آنِ خود کند.

نکوداشت‌های کتاب اکتشافات بزرگ

• استیون جانسون نویسنده‌ی علمی بزرگی است. (بیل کلینتون)
• کتابی باورنکردنی... که با راهی خلاقانه درباره‌ی تاریخ صحبت می‌کند. (جان استیوارت، مجری و کارگردان سینما)
• آقای جانسون که اطلاعات جامعی درباره‌ی تاریخ علم دارد، قصه‌گوی معرکه‌ای است. (نیویورک‌تایمز)

کتاب اکتشافات بزرگ برای چه کسانی مناسب است؟

مطالعه‌ی این کتاب به کودکان و نوجوانانی که به تاریخ علم علاقه دارند، اکیداً توصیه می‌شود.

در بخشی از کتاب اکتشافات بزرگ: شش نوآوری که جهان مدرن را ساخت می‌خوانیم

ایده‌ی قالب‌های یخی که ماه‌ها بدون استفاده از یخچال مصنوعی سالم می‌مانند، به گوش آدم‌های امروزی باورنکردنی به نظر می‌رسد. برای ما امری عادی است که یخ برای مدت نامحدودی به لطف خیلی از فناوری‌های منجمدکننده‌ی دنیای امروز محفوظ بماند، اما قضیه‌ی یخ موجود در طبیعت فرق دارد. مسلم است که یک قالب یخ به غیر از یخچال‌های طبیعی پراکنده نمی‌تواند بیشتر از یک ساعت در گرمای تابستان دوام بیاورد چه برسد به چند ماه.

اما تیودر بنابه تجربه‌ی شخصی خودش می‌دانست که اگر یک قالب بزرگ یخ را دور از آفتاب نگه می‌داشتند، می‌توانست در اوج تابستان سالم بماند یا دست‌کم تا اواخر بهار نیوانگلند سالم می‌ماند و همین نکته بذر فکری را در ذهنش کاشت، فکری که در آخر او را به مرد بسیار ثروتمندی تبدیل کرد، اما پیش از آن به قیمت ازدست دادن عقل، ثروت و آزادی‌اش تمام شد.