معرفی و دانلود کتاب اعزام انسان به فضا و اکتشافات فضایی: راهکارها و چالش‌ها

معرفی کتاب اعزام انسان به فضا و اکتشافات فضایی: راهکارها و چالش‌ها

حنیف کازرونی و حامد حامدیان در کتاب اعزام انسان به فضا و اکتشافات فضایی: راهکارها و چالش‌ها به بررسی، امکان سنجی و تدوین راهبرد فنی دستیابی به برنامه اعزام انسان به فضا و اکتشافات فضایی در منظومه شمسی می‌پردازند.

در ابتدای امر باید به این سؤال اساسی پاسخ داد که اهمیت و ضرورت اعزام انسان به فضا و اکتشافات فضایی چیست؟ در پاسخ به اهمیت این موضوع می‌توان موارد زیر را نام برد: توسعۀ دانش بشری، ابداع در فناوری، اکتشاف ذخایر و منابع فضا، فعالیت‌های تجاری جدید، توسعه اقتصادی همکاری‌های بین‌المللی، محافظت از زمین و بشر، کسب اعتبار بین‌المللی، جستجوی حیات در فضا.

قدم‌های آغازین می‌تواند به این ترتیب برداشته شود: ارسال ماهواره‌ها و میکروماهواره‌های اکتشافی، ارسال ماهواره‌هایی برای کشت گیاهان در فضا، ارسال موجود زنده برای بررسی اثرات بی‌وزنی و شتاب، اعزام انسان به مرز فضا به صورت زیرمداری، اعزام انسان به مدار، ایجاد ایستگاه‌های فضایی، توسعۀ همکاری‌های بین‌المللی در فضا، ارسال روبات به فضای دوردست برای بررسی حیات و منابع معدنی کرات دیگر در منظومۀ شمسی و کهکشان‌های دوردست. اما ضرورت اعزام انسان به فضا و اکتشافات فضایی در آنجاست که کشورهای پیشرو در فناوری فضایی بالاخص آمریکا و کشورهای اروپایی در حال بهره‌برداری و تسخیر فضا در راستای منافع خود هستند و چون دسترسی به این منابع محدود است رقابت سنگینی بین کشورها وجود دارد.

لذا هر چقدر کشورمان دیرتر وارد این حوزه شود علاوه بر عقب ماندن از رقبای جهانی میزان دسترسی‌اش به منابع خارج از کره زمین محدودتر می‌شود و در نتیجه حق مالکیت در فضا و قدرت فضایی کمتری خواهد داشت.

در کتاب حاضر ابتدا وضعیت حال حاضر و وضعیت مطلوب ایران در صنایع فضایی و جایگاه آن در آینده بررسی شده و سپس نقشه راه دست یافتن به آن جایگاه مورد مطالعه قرار گرفته است.

در بخشی از کتاب اعزام انسان به فضا و اکتشافات فضایی: راهکارها و چالش‌ها می‌خوانیم:

آمریکایی‌ها در حالی که در رقابت فضایی ایجاد شده برای ارسال اولین ماهواره به فضا و ارسال اولین موجود زنده به مدار از شوروی سابق شکست خورده بودند، در اکتبر سال 1958 میلادی با هدف شکست رقیب خود در اعزام اولین فضانورد به فضا، به عنوان اولین قدم در دستیابی سرنشین‌دار به فضا، پروژۀ مرکوری را تعریف نمودند. تاریخ اولیۀ اتمام پروژه، دو سال بعد یعنی پایان سال 1960 میلادی تعیین شد.

با توجه به ریسک جانی بالای پروژه و همچنین حوزه‌های ناشناختۀ فراوان در روند مأموریت، نیاز به انجام آزمایش‌های متعددی وجود داشت. در نتیجه در اولین اقدام، توسعۀ زیرساخت‌های آزمایشگاهی در دستور کار قرار گرفت.

در طول سال‌های جنگ جهانی اول و دوم، صنایع امریکایی با توجه به دور بودن از نبرد توانسته بودند توسعۀ مناسبی نسبت به رقیب روس خود پیدا کنند. یکی از موفق‌ترین این صنایع، صنعت هوانوردی بود که در سال‌های پایانی دهۀ 60 غول‌های بزرگی را در طراحی و ساخت هواپیماهای نظامی و مسافربری در دل خود پرورانده بود.

با توجه به این ظرفیت، تصمیم به برون‌سپاری طراحی و ساخت کپسول فضایی گرفته شد و در پایان اکتبر 1958، درخواست طراحی و ساخت کپسول فضایی مرکوری به صنایع مختلف اعلام گردید. دو ماه بعد، 11 شرکت بزرگ هواپیمایی، پیشنهاد‌های خود را ارائه کردند. در نهایت در کریسمس 1959، از بین طرح‌های ارائه‌شده، طرح شرکت هواپیماسازی مک‌دانل (McDonnell) برگزیده شد و در ماه بعد قرارداد ساخت 26 فضاپیما با این شرکت به امضا رسید.

فهرست مطالب کتاب

1-1- مقدمه
1-2- اهمیت و ضرورت اعزام انسان به فضا و اکتشافات فضایی
1-3- مبانی نظری و پیشینه موضوع.
1-4- تاریخچه اعزام انسان به فضا
1-5- برنامه‌های ابتدایی اعزام انسان به فضای شوروی سابق (1957- 1965) 
1-5-1- اطلاعات مأموریت‌ها
1-5-1-1- پروژه وستوک
1-5-1-2- پروژه وسخود
1-5-2- اطلاعات ابرسامانه‌ها
1-5-2-1- پروژه وستوک؛ اطلاعات سیستم پروازی
1-5-2-2- پروژه وسخود؛ اطلاعات سیستم پروازی
1-6- برنامه‌های ابتدایی اعزام انسان به فضای امریکا (1958-1966)
1-6-1- پروژه مرکوری
1-6-2- پروژه جمینی
1-6-3- پروژه مرکوری؛ اطلاعات سیستم پروازی
1-6-4- پروژه جمینی؛ اطلاعات سیستم پروازی
1-7- برنامه‌های اعزام انسان به فضای چین (1992-2003)
1-8- برنامه توسعه تجاری فضاپیمای سرنشین‌دار تجاری ناسا
1-8-1- نقشه راه برنامه فضاپیمای سرنشین‌دار تجاری ناسا
1-8-2- بهره‌مندی از رویکرد اتخاذ شده در پروژه CCP در صنایع فضایی ایران
1-8-3- فضاپیمای شرکت بوئینگ
1-8-4- فضاپیمای اوریون 
1-8-5- فضاپیمای شرکت سیرانوادا
1-8-6- فضاپیمای شرکت اسپیس اکس
1-9- زیرسامانه های طرح کپسول حامل انسان ایرانی
1-9-1- سازه
1-9-2- پشتیبان حیات
1-9-3- بازیابی
1-9-4- ابزارهای تحقیقاتی 
1-9-5- مدیریت پرواز
1-9-6- هدایت، کنترل و ناوبری
1-9-7- ارتباطات
1-9-8- جدایش ، ضربه‌گیر و سپر حرارتی
1-9-9- لغو پرتاب
1-9-10- تحلیل نقاط ضعف، قدرت، فرصت‎ها و تهدیدهای اعزام انسان به فضا
1-10- تعیین الزامات و محدودیت‎های مأموریت اعزام انسان به فضا
1-11- دریافت و مستندسازی انتظارات ذی‌نفعان و اهداف مأموریت
1-12- امکان سنجی عملیاتی و فنی مأموریت اعزام انسان به فضا
1-13- ساختار مفاهیم عملیاتی مأموریت اعزام انسان به فضا
1-13-1- فرایند تدوین مفاهیم عملیاتی
1-13-2- مستندسازی مفاهیم عملیاتی و معماری عملیاتی
1-14- شناسایی و انتخاب سناریوهای نامی
1-15- فازبندی سناریوهای انتخابی
1-16- تدوین خطوط زمانی
1-17- معماری مخابراتی مأموریت
1-17-1- روند تعیین معماری مخابراتی و عوامل موثر بر آن
1-17-2- مجموعه ایستگاه‌های زمینی ثابت پیشنهادی
1-17-2-1- تجهیزات ایستگاههای زمینی
1-18- الزامات سیستمی ابرسامانه اعزام انسان به فضا
1-18-1- معماری فیزیکی سیستم فضایی 
1-18-2- معماری فیزیکی سیستم زمینی
1-18-3- معماری فیزیکی سیستم پرتابی (ماهوارهبر)
1-18-3-1- پرتابگرهای سوخت جامد و مایع 
1-18-3-2- نگاهی به ماهواره برهای ایرانی 
1-18-4- معماری فیزیکی سامانه فضانورد
1-18-4-1- انتخاب
1-18-4-2- آموزش‌های تئوری 
1-18-4-3- آموزش‌های عملی
1-18-5- چالش‎های عملیاتی
1-19- حوزه‎های فناوری در مأموریت اعزام انسان به فضا
1-19-1- فناوری‌های پیشرانش
1-19-2- فناوری‌های تأمین توان 
1-19-3- فناوری‌های هدایت، ناوبری و کنترل
1-19-4- فناوری‌های مخابرات 
1-19-5- فناوری‌های سلامت، پشتیبانی حیات و سیستم‌های اقامت 
1-19-6- فناوری‌های آموزش فضانورد
1-19-7- فناوری‌های ورود به جو، نزول و فرود 
1-19-8- فناوری‌های سازه، مواد
1-19-9- فناوری‌های  الکترونیک
1-19-10- فناوری‌های کنترل حرارت
1-19-11- فناوری حفاظت حرارت 
1-20- شناسایی گزینه‌های اکتساب فناوری 
1-21- تعیین الزامات و محدودیت‌های اکتساب 
1-22- تدوین استراتژی‌های اکتساب فناوری
1-22-1- تعیین گزینه‎های اکتساب برای حوزه‎ها / زیرحوزه‎های فناوری
1-22-2- زمانبندی توسعه فناوریها 
1-23- بررسی راهبرد اکتشافات فضایی در منظومه شمسی
1-23-1- مروری بر تاریخچه علوم اکتشافات فضایی
1-23-2- زیرساختها و منابع انسانی در علوم اکتشافات فضایی
1-23-3- شناخت علمی سیستم زمین با علوم اکتشافات فضایی 
1-23-4- حل چالش‎های ملی و فراملی با اکتشافات فضایی
1-23-5- معدن‎کاوی سیارک‎های فضایی؛ برنامه جدید قدرت‌های فضایی دنیا برای تسخیر منابع منظومه شمسی
1-24- جمع‎بندی و پیشنهادها
فهرست مراجع