معرفی و دانلود کتاب ابعاد حقوقی ازدواج محجورین در حقوق ایران

معرفی کتاب ابعاد حقوقی ازدواج محجورین در حقوق ایران

کتاب ابعاد حقوقی ازدواج محجورین در حقوق ایران نوشته‌ی داریوش مقامی نیا و امین خالصی، به بررسی قوانین مربوط به ازدواج افرادی می‌پردازد که به دلیل شرایط خاصشان نمی‌توانند به راحتی در بعضی از امور خود دخالت کنند.

محجور از ریشه‌ی کلمه‌ی حجر به مفهوم جلوگیری و بازدارندگی گرفته شده است. در اصطلاح حقوقی به فردی که از تصرف در اموال و حقوق مالی خود ممنوع شده است، محجور گفته می‌شود. قانون مدنی سه دسته را به عنوان محجورین نام برده است: صغار، مجانین و سفیه یا غیر رشید. قانون‌گذار نیز محجورین را در سایه‌ی حمایت خود آورده است. یکی از موضوعاتی که ممکن است در خصوص محجوران مطرح شود، مسئله‌ی ازدواج آنان می‌باشد.

ممکن است این سؤالات پیش آید که: آیا در قوانین ایران، ازدواج محجوران پذیرفته شده است؟ به طور کلی اهلیت در ازدواج به چه معنایی می‌باشد؟ چه افرادی صلاحیت دارند در خصوص ازدواج محجورین تصمیم‌گیری کنند؟ آیا شیوه‌ی ازدواج محجورین دختر با پسر، تفاوتی دارد یا خیر؟ وکیل متخصص خانواده در تهران چه خصوصیاتی را دارا می‌باشد؟ کدام مجتمع قضایی خانواده‌ی تهران ازدواج محجورین را بر عهده دارد؟ دادستان در ازدواج محجورین چه نقشی ایفا می‌کند؟ این موارد از جمله سؤالاتی هستند که در مورد ازدواج محجورین پیش می‌آیند.

نظام حقوقی ایران از آغاز تا به امروز تغییرات زیادی داشته اما سرانجام ماده‌ی 1041 از قانون مدنی به موضوع سن ازدواج پرداخته است. طبق این ماده عقد نکاح دختر قبل از رسیدن به سن 13 سال تمام و پسر قبل از 15 سال تمام، منوط به اجازه‌ی ولی و به شرط رعایت مصلحت با تشخیص دادگاه صالح منوط می‌باشد. قوانین ایران ازدواج محجوران را مطابق با شرایطی می‌پذیرد.

یکی از مراحل بسیار مهم در زندگی هر فرد، مرحله‌ی ازدواج می‌باشد به گونه‌ای که پیامبر اکرم (ص) فرموده‌اند: هر کس ازدواج کند نصف ایمان خود را کامل کرده است. اما در مورد افراد محجور که شامل صغار، مجانین و سفهاء هستند وضعیت فرق دارد. این افراد دارای صلاحیت انعقاد عقد ازدواج نیستند و این حق به اولیاء آن‌ها واگذار گردیده است. و قانون‌گذار به تبع از فقه امامیه در ازدواج اینگونه افراد اذن ولی قهری را شرط می‌داند.

در بخشی از کتاب ابعاد حقوقی ازدواج محجورین در حقوق ایران می‌خوانیم:

چنانچه صغیری تحت ولایت پدر و جد پدری به تزویج در آمده است حتماً مصلحت طفل مد نظر ولی‌اش قرار گرفته است و این مصلحت به حد و درجه‌ای بوده است که آن‌ها به این ازدواج تن داده‌اند، پس از این جهت مطلبی که گفته شده است: ورود ضرر بر زوج (نفقه و مهریه) باعث می‌شود که پسر حق فسخ نکاح را بعد از بلوغ داشته باشد، رد می‌شود چون در ازدواج پرداخت نفقه و مهریه بر عهده‌ی زوج می‌باشد. اگر این تزویج باعث ضرر به پسر شده باشد طبق قاعده‌ی لاضرر و لاضرار فی الاسلام، موجب عدم صحت عقد خواهد شد، نه اینکه باعث شود که برای پسر بعد از بلوغ خیاری برای فسخ قائل شویم. پس به نظر می‌رسد از جهت وجود حق فسخ برای صغیر و صغیره و از جهت عدم حق فسخ میان صغیر و صغیره پس از رسیدن به سن بلوغ تفاوتی نیست.

دیگر اینکه اگر در این ازدواج ضرری متصور شده باز هم این ضرر و زیان متوجه هر دو طرف است. چرا که حتی اگر فقط صیغه‌ی عقد جاری شده باشد و هیچ‌گونه رابطه‌ی زناشویی میان دختر و پسر واقع نشده باشد طبق عرف جامعه، دیگر به این دختر به دید سابق نگریسته نمی‌شود و ارزش سابق خود را از دست می‌دهد یا لااقل از آن ارزش کم می‌شود که باز هم این مسئله خودش موجب زیان رساندن به دختر می‌شود و با وجود این ضررهاست که، زن مستوجب دریافت نصف مهریه قرار گیرد. نه از باب این که ضرر متوجه پسر می‌شود و اگر رابطه زناشویی واقع شده باشد، طبق شرع و قانون واجب النفقه و مهریه می‌شود و حال اگر در این میان علاقه‌ای در زوج نسبت به زوجه ایجاد نشده باشد آیا این مسئله ضرر و زیانی را نسبت به روح و روان و شأنیت زن ایجاد نخواهد کرد؟ و فقط ضرر متوجه پسر است؟

فهرست مطالب کتاب

پیشگفتار
فصل اول: کلیات
فصل دوم: ازدواج صغار و نقش مصلحت در آن
فصل سوم: مصلحت در ازدواج غیر رشید و مجنون
منابع و مآخذ