معرفی و دانلود کتاب فروید و روح انسان: تفسیر مجدد و مهم از نظریه‌ی فروید

معرفی کتاب فروید و روح انسان: تفسیر مجدد و مهم از نظریه‌ی فروید

آیا ما واقعاً زیگموند فروید را می‌شناسیم و او را خوب درک کرده‌ایم؟ برونو بتلهایم، در کتاب فروید و روح انسان نشان می‌دهد که تصویر رایج از فروید در جهان انگلیسی‌زبان، تا حد زیادی محصول ترجمه‌های نادرست و برداشت‌های ناقص است. به باور او، فروید نه یک متریالیست عصاقورت‌داده و نه یک فیلسوف ذهن‌گرا بود؛ بلکه اندیشمندی انسان‌گرا بود با دغدغه‌ی رهایی و آزادی روح انسان از رنج‌های درونی.

درباره‌ی کتاب فروید و روح انسان

فروید در نگاه برونو بتلهایم (Bruno Bettelheim)، انسانی خیراندیش بود. پزشکی که می‌خواست انسان‌ها را راهنمایی کند تا نیروهای ناخودآگاه و سائق‌های درونی خود را بشناسند، آن‌ها را پالایش کنند و به خدمت زندگی معقول و خلاق دربیاورند. این رویکرد، روانکاوی را به پلی میان علم و معنویت بدل می‌کند؛ دانشی که نه تنها به درمان بیماری‌های روانی می‌پردازد، بلکه به فهم عمیق‌تر تجربه‌ی انسانی و تاریخچه‌ی فردی هر شخص کمک می‌کند. بنابراین می‌توانیم بگوییم که کتاب روانشناسی فروید و روح انسان (Freud and Man's Soul: An Important Re-Interpretation of Freudian Theory)، تلاشی است برای بازگرداندن روانکاوی به ریشه‌های اصیل و انسانی آن.

تفسیر مجدد و مهم از نظریه‌ی فروید

زبان فروید، موضوع مهمی است که برونو بتلهایم در کتاب فروید و روح انسان بر آن تأکید می‌کند. او توضیح می‌دهد که فروید عمداً از واژگان ساده و روزمره استفاده می‌کرد تا نظریاتش برای همه قابل فهم باشد؛ اما ترجمه‌های انگلیسی با تبدیل این واژگان به اصطلاحات فنی و لاتین، روانکاوی را از دسترس عموم خارج کرده‌اند و آن را به دانشی خشک و تخصصی بدل ساخته‌اند.

«Die Seele» یکی از واژگانی است که در متون اصیل فروید به آن برمی‌خوریم. این واژه در زبان آلمانی معنای دقیق «روح» را دارد و به باور برونو بتلهایم، فروید آن را آگاهانه به کار می‌برد تا بر جنبه‌های انسانی و معنوی روانکاوی تأکید کند. اما مترجمان انگلیسی، این اصطلاح را به «Mind» یا «ذهن» ترجمه کردند و به این ترتیب بار معنایی عاطفی و انسان‌گرایانه‌ی آن را از بین بردند. واژگانی مانند «ایگو»، «اید» و «سوپرایگو» نیز نمونه‌های دیگری از همان تغییرات زبانی هستند که برونو بتلهایم در کتاب فروید و روح انسان مطرح می‌کند. به باور این نویسنده، این شکل از واژه‌سازی‌های پزشک‌مآبانه، روانکاوی را از ریشه‌های انسانی و قابل فهم خود منحرف کرده و آن را به حوزه‌ای تخصصی و انتزاعی بدل ساخته است.

والایش سائق‌ها؛ راهی به سوی معنویت

افزون بر این، برونو بتلهایم در کتاب فروید و روح انسان، به واژه‌ی سائق اشاره می‌کند که ترجمه‌ی درستی از اصطلاح آلمانی «Trieb» است. او توضیح می‌دهد که فروید بین غریزه «Instinkt» و سائق «Trieb» تفاوت بنیادین قائل بود. «Instinkt» در زبان آلمانی به غرایز ثابت و غیرقابل تغییر حیوانات اشاره دارد؛ نیروهایی که به‌طور خودکار و بی‌واسطه عمل می‌کنند. در مقابل، «Trieb» به نیروهای روانی و انگیزه‌های انعطاف‌پذیر انسان مربوط می‌شود؛ نیروهایی که می‌توان آن‌ها را مهار کرد، تغییر داد یا از طریق والایش به مسیرهای خلاق و فرهنگی هدایت نمود.

برونو بتلهایم در کتاب روانشناسی فروید و روح انسان، توضیح می‌دهد که فروید هرگز قصد نداشت نظریاتش تنها در دسترس قشر الیت دانشگاهی باشد؛ او می‌خواست زبان روانکاوی برای عموم مردم قابل فهم باقی بماند. اما هنگامی که اصطلاحات ساده‌ای مانند «من»، و «فرامن» به واژگان لاتین «ایگو» و «سوپرایگو» تبدیل شدند، روانکاوی به گونه‌ای بازنمایی شد که گویی تنها در چارچوب پزشکی و علوم تجربی معنا دارد. این کتاب روشنگر و کاربردی را می‌توانید با ترجمه‌ی روان رضا میری کردستانچی بخوانید که توسط نشر قطره چاپ و منتشر شده است.

نکوداشت‌های کتاب فروید و روح انسان

• کتابی ضروری... تلاشی بلیغ برای بازپس‌گیری اعتبار فروید در آمریکا. (نیویورک تایمز)
• اثری روشن و برانگیزاننده. (لس‌آنجلس تایمز)

کتاب فروید و روح انسان برای شما مناسب است اگر

• دانشجوی رشته‌ی روانشناسی هستید و می‌خواهید اطلاعات خود را در رابطه با فروید و اندیشه‌هایش کامل کنید.
• به‌عنوان پژوهشگر علم روانکاوی، می‌خواهید با نگاهی عمیق‌تر به آثار زیگموند فروید و بازخوانی انتقادی برونو بتلهایم، مسیر تازه‌ای برای فهم روانکاوی بگشایید.
• تا حدودی با اندیشه‌های فروید آشنا هستید و می‌خواهید نظریه‌ی فروید را به شکل اصیل و قابل فهم آن مطالعه کنید.

در بخشی از کتاب فروید و روح انسان: تفسیر مجدد و مهم از نظریه‌ی فروید می‌خوانیم

«تفسیر رؤیا»، اگرچه به معنای واقعی کلمه ترجمه‌ی نادرستی از «Die Traumdeutung» نیست، اما به‌هیچ‌وجه ترجمه‌ای درخور از آنچه عنوان آلمانی متبادر می‌کند نیست. دو واژه‌ی موجود در عنوان انگلیسی معادل‌های دقیقی در آلمانی دارند. واژه‌ی «Dream» و واژه‌ی «Traum» مترادف‌اند. «تفسیر» یک واژه‌ی آلمانی و انگلیسی است، و اگر این واژه‌ای بود که فروید برای عنوان خود در نظر داشته بود، حتماً از آن استفاده می‌کرد. او می‌توانست واژه‌ی آلمانی مشابهی مانند «Erklärung» (شرح) را انتخاب کند. فروید ترجیح داد که به‌جای آن از واژه‌ای استفاده کند که معانی و دلالت‌های ضمنی کاملاً متفاوتی نسبت به «تفسیر» در آلمانی یا انگلیسی دارد.

لغت‌نامه‌ی زبان آلمانیِ دودِن لغت‌نامه‌ی معتبری که هم‌تراز فرهنگ لغت انگلیسی آکسفورد برای زبان آلمانی است، توضیح می‌دهد که واژه‌ی «Deutung» به معنای «تلاش برای درک عمیق‌تر یا اهمیت چیزی است». (Versuch den tieferen Sinn, die Bedeutung von etwas zu erfassen). این همان چیزی است که فروید می‌خواست از طریق عنوان خود بیان کند: آنچه او تبیین می‌کرد تلاشی برای درک عمیق‌تر بود. اولین جمله از مقدمه‌اش بر کتاب بر این عقیده تأکید دارد، و این‌گونه آغاز می‌شود: «در اینجا تلاش برای عرضه کردن معنای رؤیاهاست...» (یا، ازآنجایی‌که کلمه‌ی آلمانیِ مورد استفاده‌ی او دوباره Traumdeutung است، می‌توان «معنا» را با «معنای عمیق‌تر» جایگزین کرد). «Deutung» از افعال «deuten» و «bedeuten» گرفته شده است، و معانی این افعال به اسم می‌پیوندند. فرهنگ واژگان آلمانی دودِن آن را این‌گونه تعریف می‌کند: «با انگشت به چیزی اشاره کردن»، و تعریف «bedeuten» آن عبارت است از: «چه مفهومی دارد، چه معنایی دارد، در پس آن چیست، منشأ آن چیست» (welchen Sinn hat das, was meint es, was steckt dahinter).

فهرست مطالب کتاب

مقدمه‌ی دبیر مجموعه
دیباچه‌ی ترجمه‌ی فارسی
پیشگفتار
فروید و روح انسان
درباره‌ی نویسنده