معرفی و دانلود کتاب آیا انسان پیروز خواهد شد؟: حقیقت و افسانه در سیاست جهانی

معرفی کتاب آیا انسان پیروز خواهد شد؟: حقیقت و افسانه در سیاست جهانی

زمانی که جنگ سرد در اوج خود بود و مخاطره‌ی نابودی هسته‌ای مدام سایه می‌انداخت، اریک فروم در کتاب آیا انسان پیروز خواهد شد؟ با دیدی روان‌شناختی و اجتماعی، سیاست خارجی بلوک‌های شرق و غرب را تحلیل کرد. او در این اثر نگاهی روان‌شناختی و اجتماعی دارد و چهار رکن سوسیالیسم، سرمایه‌داری، جهان سوم و مسابقه تسلیحاتی را در معادله قدرت نمی‌بیند، بلکه آن‌ها را به عنوان محصول ترس‌های جمعی، تصویرسازی‌های دشمن و اضطراب‌های اجتماعی تحلیل می‌کند.

درباره‌ی کتاب آیا انسان پیروز خواهد شد؟

در اوایل دهه‌ی 1960، وقتی که جهان در فشار متقابل هسته‌ای و شکاف ایدئولوژیک میان شوروی و آمریکا به‌سر می‌بُرد و هراس از نابودی قریب‌الوقوع به بخشی از واقعیت روزمره تبدیل شده بود، اریک فروم (Erich Fromm) کتاب آیا انسان پیروز خواهد شد؟ (?May Man Prevail) را نگاشت. او در این اثر، مسئله‌ی اصلی‌اش را این می‌بیند که چگونه تصویرسازی‌های دوطرفه از دشمن، ترس‌ها و پیش‌فرض‌های ایدئولوژیک، سیاست خارجی را هدایت می‌کنند و چگونه این ساختارها می‌توانند به اشتباهی بزرگ، یعنی خطر انهدام انسانی منجر شوند. به تعبیر اریک فروم، بسیاری از این سیاست‌ها نه ناشی از واقعیت صرف، بلکه ناشی از افسانه‌ها و تصورات خیالی هستند.

سیاست جهانی تحت تأثیر تصویر از خود و دیگری

از منظر تحلیلی، اریک فروم در کتاب آیا انسان پیروز خواهد شد؟ دو مؤلفه عمده را برجسته می‌کند. یکی «ساختار روانی جوامع»؛ به آن معنا که چگونه ارزش‌ها، هنجارها و تصویر خود و دیگرانی که در ذهن جمع شکل می‌گیرد، سیاست را تحت تأثیر قرار می‌دهند و دوم «ساختار بین‌المللی»؛ به آن معنی که چگونه قدرت، تهدید، بلوک‌بندی و ترس متقابل، چرخه‌ای تولید می‌کنند که گریز از آن دشوار است. مهم‌تر آنکه جوامع به حفظ وضع موجود تمایل دارند و این محافظه‌کاری روانی می‌تواند تمدن انسانی را به سراشیبی سقوط بکشاند. از این منظر، کتاب اریک فروم نه تنها تحلیلی سیاسی است، بلکه نوعی نقد معاصرِ تمدنی و اخلاقی نیز هست.

ارمغان اریک فروم برای قرن بیست‌ویکم

اگرچه کتاب آیا انسان پیروز خواهد شد؟ در فضای جنگ سرد نگاشته شده، مفاهیمش برای دنیای امروز بسیار کاربرد دارد. در دنیایی که تسلیحات هسته‌ای همچنان وجود دارند و نگرانی از بحران‌های جهانی و دشمن سازی‌های سیاسی و رسانه‌ای بار دیگر برجسته شده، تحلیل اریک فروم به ما می‌آموزد که چگونه ترس، کلیشه‌سازی و گمانه‌زنی‌های ایدئولوژیک می‌توانند سیاست را از مسیر عقل و صلح دور کرده و جوامع را به جنگ بکشاند. در این گونه بن‌بست‌ها، بینش‌های اریک فروم می‌تواند راهنمایی برای اجتناب از حلقه‌ی ترس و منطق جنگ باشد.

کتاب آیا انسان پیروز خواهد شد؟ اثری است که مرز میان روان‌شناسی اجتماعی، فلسفه سیاسی و تاریخ معاصر را می‌پیماید تا نشان دهد سیاست خارجی صرفاً حاصل تصمیم‌های عقلانی دولت‌ها نیست؛ بلکه محصول فرآیندهایی عمیق‌تر در ذهن جمعی و فرهنگ‌هاست. اریک فروم با بیانی روشن و تحلیلی نشان می‌دهد ترس و تصویرسازی از «دیگری» چگونه می‌توانند ما را به سوی نابودی سوق دهند و چگونه آگاهی و انسان‌مداری می‌تواند گزینه‌ی دیگری پیشِ رو بگذارد. این اثر با ترجمه‌ی مترجم کارکشته، عزت‌الله فولادوند و چاپ انتشارات مروارید ما را فرامی‌خواند تا نه صرفاً به‌عنوان ناظر، بلکه به‌عنوان شخصی آگاه وارد جریان صلح، گفت‌وگو و بازاندیشی شویم.

در نکوداشت کتاب آیا انسان پیروز خواهد شد؟

• مطالعه‌ای جامع درباره‌ی آشفتگی و عدم قطعیتی که اوایل دهه‌ی 1960 سراسر جهان را فراگرفته بود؛ زمانی که تهدید نابودی اتمی جهان را درگیر کرده بود. (کاربر آمازون)

کتاب آیا انسان پیروز خواهد شد؟ برای شما مناسب است اگر

• علاقه‌مندید ریشه‌های روانی، اجتماعی و فرهنگی سیاست‌های جهانی را درک کنید.
• دانشجوی رشته‌های علوم سیاسی، روابط بین‌الملل، روان‌شناسی اجتماعی یا تاریخ معاصر هستید و دوست دارید تحلیل اریک فروم را از فضای روانی، اجتماعی و سیاسی جنگ سرد بدانید.
• به مطالعات سیاسی و فرهنگی علاقه‌مندید یا در زمینه‌ی صلح فعالیت می‌کنید.

در بخشی از کتاب آیا انسان پیروز خواهد شد؟: حقیقت و افسانه در سیاست جهانی می‌خوانیم

به‌موجب گفته‌های رهبران شوروی، «اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی» نه‌تنها اسماً بلکه واقعاً نیز سوسیالیست است، حتی در 1936، استالین «پیروزی کامل نظام سوسیالیستی را در تمام زمینه‌های اقتصاد ملی» اعلام کرد و در حال حاضر ایدئولوژی شوروی ادعا دارد که اتحاد شوروی به‌سرعت به سوی تحقق کمونیسم پیش می‌رود (که خصیصۀ آن در این جملۀ معروف مارکس خلاصه می‌شود: «از هرکس برحسب توانایی و به هرکس برحسب نیاز.»)

مسئلۀ خصلت سوسیالیستی اتحاد شوروی چیزی است که تنها از راه مقایسه بین دید مارکس نسبت به سوسیالیسم واقعیت نظام شوروی می‌توان به آن پاسخ داد. رهبران شوروی، از استالین تا خروشچف، به چه جهت عقلی، نظام آن کشور را سوسیالیسم می‌خوانند؟ اساس این ادعا عمدتاً تعریفی است که رهبران مذکور از سوسیالیسم مارکسیست ارائه می‌دهند و در آن دو عامل قاطع برای مشخص کردن یک جامعۀ سوسیالیستی برمی‌شمرند: یکی «سوسیالیزه شدن وسایل تولید» و دیگری اقتصاد برنامه‌ای، لیکن سوسیالیسم را برحسب مفهوم مارکس یا حتی برحسب برداشت اون و هس و فوریه و پرودون هم نمی‌توان به این وجه تعریف کرد.

جوهر اندیشۀ مارکس و سوسیالیسم مارکسیستی چه بود؟ حیرت‌آور است که چگونه نظریۀ مارکس نه‌تنها به‌وسیلۀ جاعلان، بلکه از سوی کسانی که اطلاعاتشان می‌تواند و باید بهتر از این باشد تحریف و بدنام می‌شود. رابرت هائل برونر بسیار خوب گفته است که روزنامه‌ها و کتاب‌های ما «این واقعیت را پنهان می‌کنند که نوشته‌های سوسیالیستی مبنی بر اعتراض، یکی از تکان‌دهنده‌ترین و از لحاظ اخلاقی ژرف‌ترین و کاوشگرانه‌ترین فصل‌های تاریخ امید و نومیدی بشر است. این‌که کسی این نوشته‌ها را قابل اعتنا نداند و بدون خواندن مردود بشمارد و بدون کوچک‌ترین تصور از این‌که این آثار نمایانگر چیست، زبان به بهتان و بدگویی بگشاید، نه‌تنها زشت بلکه به‌طور خطرناکی احمقانه است.»

فهرست مطالب کتاب

مقدمۀ مترجم
پیشگفتار
فصل اول: برخی مقدمات کلی
1. دگرگونی مبتنی بر دوراندیشی و دگرگونی فاجعه‌آمیز
2. سرچشمه‌های تاریخی بحران کنونی و دورنمای آینده
3. تفکر سیاسی سالم و بیمارانه
فصل دوم: ماهیت نظام شوروی
1. انقلاب یا امیدی که شکست خورد
2. دگرگونی انقلاب کمونیستی به دست استالین
3. نظام خروشچف
فصل سوم: آیا هدف اتحاد شوروی سلطة جهانی است؟
1. آیا اتحاد شوروی نظامی سوسیالیستی است؟
2. آیا اتحاد شوروی نظامی انقلابی امپریالیستی است؟
الف. اتحاد شوروی به عنوان ‌قدرتی انقلابی و نقش بین‌الملل کمونیست
ب. اتحاد شوروی به‌عنوان‌قدرتی امپریالیستی
فصل چهارم: معنا و کارکرد ایدئولوژی کمونیست
فصل پنجم: مسئلة چین
فصل ششم: مسئلة آلمان
فصل هفتم: پیشنهادهایی برای صلح
1. صلح از راه بازداری: تسلیحات و پیمان‌های نظامی
2. اتحاد امریکا و روسیه بر ضد چین و ملل استعمارزده
3. پیشنهادی برای صلح
الف. خلع‌سلاح عمومی مشروط به نظارت
ب. ترتیب موقت بین امریکا و روسیه بر اساس وضع موجود
4. نتیجه
پی‌نوشت