معرفی و دانلود کتاب اشتیاق باغبان

معرفی کتاب اشتیاق باغبان

معمایی که پاسخ روشنی ندارد و تصاویر ساده‌ای که معنایی عمیق را در دل دارند؛ این بن‌مایه‌ی کتاب اشتیاق باغبان است. ژان پیر سارازاک، یکی از برجسته‌ترین چهره‌های تئاتر مدرن فرانسه در نمایشنامه‌ی فلسفی خود، با لحنی استعاری و شاعرانه، مفاهیم هستی‌شناسانه را بازگو می‌کند. شیوه‌ی او در پرداختن به مفاهیم، ادامه‌ی راه چهره‌هایی مانند ساموئل بکت، هارولد پینتر و آنتونن آرتو است؛ ستاره‌هایی که تئاتر را از روایت‌های خطی و واقع‌گرایانه رهانیدند و به سوی ساختارهای ذهنی، استعاری و گاه سورئال سوق دادند.

درباره‌ی کتاب اشتیاق باغبان

جهانی که ژان پیر سارازاک (Jean Pierre Sarrazac) در نمایشنامه‌های خود می‌سازد، از آن جهت یگانه است که در آن‌ها مرزهای زمان، مکان و واقعیت، به نرمی در هم می‌لغزد و مخاطب به سفری ذهنی و احساسی هدایت می‌شود. نمایشنامه‌ی اشتیاق باغبان (La Passion du jardinier) نیز نمونه‌ای درخشان از جهان‌سازی منحصر‌به‌فرد او است؛ روایتی که از دل یک ماجرای واقعی برمی‌خیزد اما با ساختاری غیرخطی و فضایی شاعرانه، به تجربه‌ای فراواقعی بدل می‌شود.

طرح معمای حل‌نشدنی؛ نیروی پنهان نمایشنامه‌های ژان پیر سارازاک

ژان پیر سارازاک در نمایشنامه‌ی فلسفی اشتیاق باغبان، با جابه‌جایی‌های مداوم میان گذشته، حال و آینده و با کنش‌هایی که گاه فشرده و گاه گشوده‌اند، مخاطب را درگیر معمایی می‌کند که پاسخ روشنی ندارد و همین ابهام، نیروی محرکه‌ی این درام است. فضای نمایش، ایوانی پوشیده از گیاهان طبیعی یا مصنوعی در بلندی‌های کوت دازور فرانسه، نه تنها بستری برای گفت‌وگوی شخصیت‌ها است، بلکه خود به‌مثابه‌ی استعاره‌ای از مرز میان واقعیت و خیال عمل می‌کند.

دیالوگ‌ها در نمایشنامه‌ی فلسفی اشتیاق باغبان، هرچند در ظاهر ساده و روزمره‌اند، در عمق آن‌ها لایه‌هایی از اضطراب، اشتیاق و اندوه را می‌بینیم. مرگ نیز همچون سایه‌ای پنهان در پس‌زمینه‌ی روایت حضور دارد و شخصیت‌ها را به بازنگری در هستی و هویتشان دعوت می‌کند. ژان پیر سارازاک با خلق فضایی میان‌واقعی، میان‌زمانی و میان‌روایی، واقعیت را نه از مسیر مستقیم، بلکه از راهی استعاری، پیچیده و شاعرانه آشکار می‌سازد. در جهان ادبی او، شخصیت‌ها نه صرفاً حاملان دیالوگ، بلکه آینه‌هایی هستند که اضطراب‌های پنهان، خاطرات سرکوب‌شده و اشتیاق‌های بی‌نام و نشان را بازتاب می‌دهند.

نمایشنامه‌ی اشتیاق باغبان، نخستین بار در خانه‌ی هنرمندان کرتی توسط پیر اتین امان در سال 1989 اجرا شد. از میان اجراهای متعدد این نمایشنامه‌ی فلسفی، می‌توانیم به اجرای الیویه پریه در سالن تئاتر فدره مون لوسون در سال 2002 اشاره کنیم. ترجمه‌ی روان لاله شهابی قریب، تجربه‌ی خواندن این نمایشنامه‌ی فلسفی را دوچندان کرده است. از نشر قطره برای چاپ و انتشار این اثر مهم در ادبیات فرانسه سپاس‌گزاریم.

کتاب اشتیاق باغبان برای شما مناسب است اگر

• دانشجوی رشته‌ی نمایش هستید و پس از خواندن آثار کلاسیک، حالا به دنبال یک نمایشنامه‌ی فلسفی و مدرن می‌گردید.
• به ادبیات فرانسه علاقه‌مند هستید و خواندن نمایشنامه‌های فرانسوی، تفریحی دلچسب برای شما است.
• در جستجوی اثری فاخر از ادبیات نمایشی اروپا هستید که هم از نظر زیبایی‌شناسی غنی باشد و هم ذهن شما را به چالش بکشد.

در بخشی از کتاب اشتیاق باغبان می‌خوانیم

باغبان: توی زندان برایم نامه می‌فرستند، حتی اگر دریافتشان هم نکنم. نامه‌های تبریک! روزنامه‌ها این را چاپ نکردند! تازه وقتی دستگیرم کردند، یکی از بازرس‌هایی که مرا توی کلانتری نگه داشته بود کاملاً تنها بودیم بهم گفت که عملم را درک می‌کند. گفت که درک می‌کند اما تأییدش نمی‌کند. که به نظر او باید خونسردی‌ام را حفظ می‌کردم... می‌دانم بین نگهبانان اینجا، چندتایی هستند که با من هم‌عقیده‌اند. اما از ابرازش می‌ترسند. زیادی خطرناک. توی آلمان همین‌طور. تعداد نازی‌ها بیشتر از چیزی است که می‌گویند. اما همیشه هم که نمی‌شود قایم شد.

بانوی پیر: نازی! نازی کثیف!

باغبان: نازی، بله... و منم که قوی‌ترینم. چون شما خودتان را لو دادید و نقاب افتاد. در حال حاضر شما همان کسی شده‌اید که من کشتم. زن یهودی، فقط زن یهودی. بانوی پیر مهربان تمام شد. دیگر خنگولی هم وجود ندارد.

بانوی پیر: نه، نه، اشتباه می‌کنی. تو نازی واقعی نیستی. تو فقط قاتل مامان‌بزرگ پیری. می‌خواهی برایت بگویم چهل سال پیش نازی‌های واقعی چطوری بودند، آن‌هایی که توی اردوگاه‌هایشان باعث مرگ پدرم، مادرم، برادرم، خواهرم و همسرم شدند وقتی ما را همراه خودشان بردند فقط سه ماه بود ازدواج کرده بودیم‌ همین‌طور خویشان و نزدیکانم؛ بین میلیون‌ها یهودی دیگر، می‌خواهی برایت بگویم؟ اول اینکه این‌طور وارفته نبودند. نازی‌های هیتلر مثل تو ساخته نشده بودند. از خیلی بالا به ما نگاه می‌کردند. بو می‌کشیدند هرچه خودمان را تا استخوان حسابی می‌ساییدیم و عطر می‌زدیم به نظرشان بوی بد می‌دادیم. تو هیچ‌وقت احساس نکردی من بوی گند می‌دهم، مگر نه؟ نازی‌های واقعی، بله. هیچ ربطی هم به باغبان کوچولو نداشت...

فهرست مطالب کتاب

پدیده‌ای نو در تئاتر معاصر فرانسه
مقدمۀ مترجم
اشتیاق باغبان
بهار
تابستان
پاییز
زمستان