معرفی و دانلود کتاب تا اکنون کودکی‌ام

معرفی کتاب تا اکنون کودکی‌ام

سرزمینت را دزدیده‌اند. وطنت را اشغال کرده‌اند. این ظلمی است که نباید آن را از یاد ببری. هویت تو با مبارزه گره خورده و حتی هنگامی که خاطرات کودکی‌ات را می‌نویسی، نباید رسالتت را از یاد ببری. کتاب تا اکنون کودکی‌ام یک مقاومت تمام‌عیار است؛ شرح روایتی است از آنچه بر فلسطینیان در اردوگاه‌های اردن می‌گذرد. ابراهیم نصرالله از ایام کودکی تا جوانی خود می‌گوید؛ دورانی که در کنار تجربه‌ی اولین احساس عاشقی و وقایع گوناگون، یک آرزوی همیشگی داشته و کماکان دارد: آزادی فلسطین.

درباره‌ی کتاب تا اکنون کودکی‌ام

اگر چشم‌هایت را خوب تنگ کنی و دستت را سایه‌بان روی ابروهایت قرار دهی، درختان زیتون را خواهی دید. خرماهای مجول، تاک‌های انگور و کوه‌های نه‌چندان بلندش از دوردست به تو خیره می‌شوند. اینجا نیز همه چیز شبیه به آن سوی سیم‌های خاردار است. درختان سبز و آسمان آبی و بیابان بی‌پایان است؛ تنها یک فرق مهم بین این دو سوی سیم است که نمی‌گذارد آرام زندگی کنی. این تمایز اجازه نمی‌دهد عسل در این طرف دیوار مرزی مزه‌ی شیرینی بدهد. این سیم‌های خاردار هر حسی را به بیگانگی و غربت تبدیل می‌کنند و به یادت می‌آورند هر چه آن سوی سیم‌هاست، حق توست اما از تو دزدیده شده. حضور تو بر روی این خاک بیگانه غیرمنطقی است. حتی اگر سالیان سال هم در این سوی مرز زندگی کنی، مفهومی غریب به‌نام «وطن» نگاهش را از تو بر نمی‌دارد؛ هنگامی که می‌بینی آجرهای خانه‌ات به لانه‌ی اشغالگری بدل شده‌اند و خاطراتت را با تانک و گلوله از روی دیوارهای فلسطینت پاک کرده‌اند، آن لحظه است که می‌فهمی سرزمینت تصرف شده. تو به‌دنیا آمده‌ای تا بجنگی و خانه‌ات را باز پس‌گیری. این احساسی است که شاید کمتر ملتی آن تجربه کرده باشد، اما «فلسطینی» چیزی به‌جز این حس را نچشیده.

ابراهیم نصرالله (Ibrahim Nasrallah) یک فلسطینی است که در شناسنامه‌اش، مقابل محل تولد نوشته شده: «اردن». چرا او به چنین غربتی دچار باشد؟ ابراهیم نصرالله خوب می‌داند خیره ماندن به خاک و سرزمینی که مال توست اما از تو دزدیده شده، چه رنجی بی‌پایانی را برایت رقم می‌زند. کتاب تا اکنون کودکی‌ام (My Childhood Until Now) فقط بخش کوچکی از رنج و غم مردم فلسطین است که در یک اردوگاه به انتظار نشسته‌اند تا شاید جهان به جای بهتری تبدیل شود.

آن‌ها درس می‌خوانند، کار می‌کنند و در پس هر اندیشه و اعتقادی، به نجات فلسطین می‌اندیشند. ابراهیم نصرالله خود در این اردوگاه متولد شده و دوران کودکی و نوجوانی‌اش را سپری کرده. غمی که ما آن را در اخبار نظاره می‌کنیم، درد روزمره‌ی اوست. او رنج و حسرتی را که نباید یک کودک لمس کند اما استعمار و اشغال چنین وضعیت بدی را برایش رقم زده، روایت می‌کند.

عشق و رویا در اردوگاه پناهندگان

بال‌هایش آرام‌آرام از زمین بلند می‌شوند. مسافران در انتظار نشسته‌اند تا هواپیما از جا کنده شود و به‌سمت نیویورک، پاریس و هر گوشه‌ای از این جهان که صرفاً تصاویری از آن مکان‌ها را در تلویزیون یا روی کارت پستال‌ها دیده‌اند، سفر کنند. ابراهیم درون محوطه‌ی خالی اتاقشان در اردوگاه ایستاده و دست‌هایش را همچون بال‌های پرنده باز کرده. باند فرودگاه تخیلی او چندان عریض و طویل نیست. اگر دو دقیقه به مسیر خود ادامه دهی، به مقصد رسیده است.

کسی که معمولاً به‌دنبال ابراهیم، دست‌های خود را به‌حالت هواپیما تبدیل و جهانگردی می‌کند، «نور» است. با چشم‌های سبز رنگ و موهای سرخ خود، به زمین خیره شده تا از سقوط جلوگیری کند. نور درس‌خوان‌ترین شاگرد مدرسه‌ی اردوگاه است. هیچ‌کس از او باهوش‌تر، زیباتر و البته مغرورتر نیست. هر چیزی که به نور مربوط است، ارزش این را دارد که ابراهیم تمام زندگی خود را رها و فقط به آن فکر کند. تنها چیزی که باعث می‌شود ابراهیم در رویا غرق شود و به این فکر کند که دنیا چقدر زیباست، عشق به نور است. کتاب تا اکنون کودکی‌ام (طفولتی حتى الآن) ما را با احساسات کودکانه و خالص یک پسرک عاشق‌پیشه که این مهر و عشق را با خود تا بزرگسالی همراه دارد، آشنا می‌کند.

مادر ابراهیم نصرالله یکی از شخصیت‌های مهم داستان تا اکنون کودکی‌ام است. برای او تفاوتی ندارد که وطنشان تسخیر شده و همه چیز روبه نابودی است یا نه. او به‌اندازه‌ی کوه‌های «جبال القدس» مقاوم است. تمام تلاش خود را صرف می‌کند تا کودکان اردوگاه درس بخوانند و چیزهایی را بیاموزند که بتوانند با آن آینده‌شان را بسازند؛ شاید هم آینده‌ی هم‌وطنان و سرزمینشان را. ابراهیم نصرالله کوشیده تا با شرح دقیق جزئیات اردوگاه، محدودیت‌ها و محرومیت‌هایی که در آن زیست می‌کند، خوانندگان خود را نسبت به وضعیت مردم - به‌خصوص کودکان - فلسطینی آگاه کند؛ کودکانی که به‌زودی باید معنای کلماتی مثل «انتفاضه» را دریابد و با وقایع تلخی چون جنگ شش روزه روبه‌رو شود.

وطنی که دزدیده شد

ژوئن 1967، آخرین وجب از خاک فلسطین هم اشغال شد. حالا هیچ روستایی بر روی زمین باقی نمانده که بتوان آن را «فلسطین»، مبدأ حیات بشر، نامید. اعراب جنگ شش روزه را باختند. هیچ واژه‌ی دیگری جز «باخت» نمی‌تواند فاجعه‌ای را که بر سر سرزمین‌های سوریه، مصر، اردن و... آمده، توصیف کند. در این جنگ که میان ساکنان حقیقی خاورمیانه و اشغالگران صهیونیست رخ داده، مناطق بلندی‌های جولان سوریه، کرانه‌ی باختری اردن، شبه جزیره‌ی سینا در مصر، از دست رفتند. جمال عبدالناصر، رئیس جمهور مصر، از شدت شرم و عذاب استعفا داد و این به معنای بی‌پناهی فلسطینیان و مردم مصر به‌طور هم‌زمان است.

سقوط سرزمین فلسطین، شکست کشورهای عربی و استعفای عبدالناصر آن‌چنان خاطره‌ی تلخی است که ابراهیم نصرالله در رمان تا اکنون کودکی‌ام، با اینکه در آن زمان تازه به سن نوجوانی رسید و چندان از سیاست سر درنمی‌آورد، نمی‌تواند اشک‌هایش را متوقف کند. پدرش در آن روز شوم آن‌قدر خشمگین است که برای نخستین‌بار یک سیلی در صورت پسرش می‌خواباند.

حالا هیچ‌چیز شبیه به ده روز قبل نیست. امیدها مُرده‌اند و زندگی به وحشتی پوچ تبدیل شده. نورا هم دیگر آن دختری نیست که فقط درس بخواند و هر روز زیباتر شود، او در میان جمعیت تظاهرکنندگان ایستاده و فریاد می‌کشد. شعار می‌دهد و اشک می‌ریزد. از او بدحال‌تر مردی است که در اردوگاه به «مصری» معروف شده؛ کسی که عمه‌ی ابراهیم نصرالله او را دوست دارد، اما مگر عشق اهمیتی دارد؟ آدم‌هایی که دیگر «سرزمین» ندارند و موجودیتشان در جهان به رسمیت شناخته نمی‌شود، مجالی برای عشق‌ورزی و وصال ندارند. مصری خود را در اتاقش حبس کرده و تقریباً مُرده محسوب می‌شود. اویی که با چشم خود می‌بیند عزت کشورش از دست رفته، رئیس جمهور محبوبش استعفا داده، گوشه‌ای از خاک سرزمینش تسخیر شده، به چه امید زنده بماند؟ داستان تا اکنون کودکی‌ام به ما نشان می‌دهد که زندگی در خاورمیانه بُعد شخصی ندارد. جنگ‌ها غم و شادی ما را تعیین می‌کنند و تصمیمات سیاست‌مداران مرگ و زندگی‌مان را رقم می‌زنند.

کتاب تا اکنون کودکی‌ام ماجرای زندگی با ترجمه‌ی فرهاد رجبی در انتشارات مروارید چاپ شده است

کتاب تا اکنون کودکی‌ام برای شما مناسب است اگر

• به خواندن سوزناک‌ترین خاطرات مردمانی مقاوم که سازمان‌های «صلح جهانی»! چیزی جز جنگ و مرگ و آوارگی را برایشان به ارمغان نیاورده‌اند، علاقه دارید.
• از خواندن خودزندگی‌نامه‌هایی که در خلال روایت وقایع شخصی، شما را با تاریخ و سیاست خاورمیانه آشنا می‌کنند، لذت می‌برید.
• به اهمیت «مسئله‌ی فلسطین» واقفید و می‌خواهید با معضلات، حسرت‌ها و رنج فلسطینی‌هایی که ناچار به ترک سرزمین خود شدند و به اردوگاه‌های اردن پناه بردند، مواجه شوید.

در بخشی از کتاب تا اکنون کودکی‌ام می‌خوانیم

در اردوگاه «دهیَشه» نزدیک بیت لحم، در زمستان از پتوهایی که برای خواب بود به‌عنوان سایه‌بان در برابر باران استفاده می‌کردیم. پدربزرگ‌تان علی، از همه‌چیز عصبانی بود، با هوا، مگس و روزگار تیره‌وتار سر جنگ داشت، او تلاش می‌کرد تا حداقل یک چادر زاموت بگیرد. زاموت کوچک‌ترین چادری بود که بین پناهندگان توزیع می‌شد. با وجود تعداد بالای ما او حتی به یکی رضایت می‌داد بنابراین برای درخواست چادر رفت و کارمند خارجی سازمان ملل که مسئول پخش چادرها بود به او گفت: برو و دنبال خانوادۀ دیگری باش که با آن‌ها در یک چادر شریک باشی. ما فقط چادر بزرگ داریم که مختص دو خانواده است. پدربزرگ شما از شدت عصبانیت دیوانه شده بود. خنجرش را کشید و به آن مسئولی که از ترس روی زمین افتاده بود حمله کرد، ولی مردم وساطت کردند و آن‌ها را از هم جدا کردند.

بعد به او یک چادر زاموت دادند.

روز سوم شرایط آب‌وهوایی تغییر کرد. سرعت وزش باد، تند شده بود و طناب و میخ‌های چادر را از جا کند. قبل از غروب، باد تندتر هم شد. صدای باد درست مثل صدای قطاری بود که جنازه حمل می‌کرد، نمی‌دانم چطوری این تصور در ذهنم نقش بست اما باد انگار مرثیه می‌خواند؛ درست مثل نوحه‌خوانی و گریستن زمین به حال ما. باد شدت گرفته بود و ناگهان چادر از دست ما رفت. تمام چادرها از دستان مردمی که سخت طناب‌هایشان را گرفته بودند در رفته بود.

چادرها در هوا به پرواز درآمده بودند؛ و اصلاً تمام چادرها در حال پرواز بودند؛ درست مثل چتر نجات خلبانان. ولی به‌جای این‌که به زمین فرود آیند به بالا می‌رفتند و مردم هم مسافت‌ زیادی را پشت سر آن‌ها می‌دویدند. ما در هوای آزاد بدون سرپناه منتظر بودیم. منتظر بودیم تا نیمه‌شب آن‌ها چادرها را برگردانند.