معرفی و دانلود کتاب سقراط

معرفی کتاب سقراط

او هیچ نمی‌داند؛ نمی‌داند خدای قابل پرستش کجاست؟ نمی‌داند بشر در پی چه هدفی در تکاپوست؟ او نمی‌داند خود کیست و این ندانستن مهم‌ترین آگاهی اوست که دیگران از آن بی‌بهره‌اند. کتاب سقراط نوشته‌ی سارا آبل رپ ما را به ژرفنای تاریخ می‌برد؛ از دوره‌ی هم‌زیستی با سقراط گرفته تا امروز. این کتاب کوشیده تا شخصیت واقعی سقراط را با کمک افسانه‌ها و اسطوره‌ها بیابد و ما را با زندگی نخستین فیلسوف تاریخ و نظریات او آشنا کند.

درباره‌ی کتاب سقراط

هیچ‌کس نمی‌داند وقایعی که سه هزار سال پیش از میلاد مسیح رخ داده‌اند تا چه اندازه واقعی و چقدر آمیخته با افسانه‌اند! بسیاری از اطلاعاتی که اکنون درباره‌ی شخصیت‌هایی چون مسیح، اسکندر و... داریم دقیقاً برابر با واقعیت این اشخاص نیستند و حالت اسطوره‌ای پیدا کرده‌اند؛ یکی از تأثیرگذارترین افرادی که شناخت ما از او با حکایت‌های نه‌چندان واقعی دچار اختلاط شده، سقراط است. این فیلسوف یونانی امروزه چهره‌ای پیامبرگونه پیدا کرده و با تعاریف غلوآمیز از او یاد می‌شود؛ با وجود این، کتاب سقراط (Socrates: A Guide for the Perplexed) نوشته‌ی سارا آبل رپ (Sara Ahbel-Rappe) کوشیده تا شخصیت این آموزگار فلسفه و آغازگر روش فلسفی دیالکتیک را به‌درستی و به‌دوراز توصیفات و حکایت‌های افسانه‌گون معرفی کند.

سقراط؛ فریاد حقیقت در برابر سنت

اندیشیدن از همان ابتدا جرم بود؛ سرنوشت سقراط مهر تأییدی است بر این واقعیت که سر سلامت و زندگی بی‌دردسر با تفکر و حقیقت‌جویی در تقابل است و تنها عده‌ی معدودی در جهان هستند که جام شوکران را سر می‌کشند تا ناچار به دروغ‌گویی و بی‌مسئولیتی نشوند. کتاب سقراط ما را با زندگی این فیلسوف یونانی آشنا می‌کند؛ کسی که به بشر آموخت می‌توان فریاد زد و همه چیز را دگرگون کرد. او در برابر تمام مردم و نجیب‌زادگان آتن ایستاد و حاضر نشد در برابر سنت‌ها و مقدسات پوچ آن مردم سر تسلیم فروآورد. او از ندای درون سخن می‌گفت؛ از خدایی که هیچ شباهتی به پروردگاران المپ نداشت و جایگاهش اعماق روح و قلب انسان بود. این سخنان در نظر بزرگان و دادگاه آتن «کفر» تلقی شدند و سقراط به دلیل الحاد و تشویق جوانان به بی‌خدایی، به مرگ محکوم شد. سقراط نخستین شهید راه فلسفه و همچون نوری روشنگر بر سر راه فلاسفه‌ی پس از خود است. کتاب سقراط نوشته‌ی سارا آبل رپ ما را با زندگی این فیلسوف جریان‌ساز و انقلابی آشنا می‌کند.

سقراط افلاطون، سقراط قرن جدید

دقیق‌ترین تصویری که امروزه از سقراط، جملات او، ایده‌ها، وصیت‌نامه و... در دست داریم، ساخته و پرداخته‌ی افلاطون هستند. سقراط شاگرد افلاطون بود و او در کتاب «جمهور» (The Republic) که از مهم‌ترین آثار افلاطون است، سقراط را به‌عنوان قهرمان و مهم‌ترین شخصیت معرفی کرده است. بسیاری از ایده‌هایی که افلاطون آن‌ها را بازگو می‌کند، اندیشه‌های سقراط هستند اما افلاطون در این خلال، باورهای خود را نیز به ایده‌های سقراط پیوند می‌دهد و آراء نوین خلق می‌کند. در فصل‌های انتهایی کتاب سقراط، به مرور به قرن 20 و 21 می‌رسیم؛ به دورانی که همچنان بعد از سه هزار سال، سقراط استاد بلامنازع عالم فلسفه است. سارا آبل رپ اندیشه‌های محققان و پژوهشگران حوزه‌ی فلسفه همچون نیچه، هانا آرنت و کارل پوپر را درباره‌ی سقراط و شیوه‌ی الهام‌گیری این افراد از نخستین فیلسوف تاریخ بازگو کرده و می‌کوشد تا سقراط را از منظرهای گوناگون و با کمک منابع مختلف به ما بشناساند.

کتاب سقراط با ترجمه‌ی غلامرضا اصفهانی در انتشارات علمی و فرهنگی منتشر شده است.

کتاب سقراط برای شما مناسب است اگر

• به شخصیت‌های رادیکال و ساختارشکن که تمام قواعد سنتی و پوچ را در هم می‌شکنند و جهانی دگرگون را نوید می‌دهند، علاقه دارید.
• معتقدید که باید فلسفه را از نقطه‌ی آغازین آن مطالعه کرد و فلسفه‌ی یونان و ایده‌های سقراط را مبنای شکل‌گیری علم فلسفه که خود زیربنای تولد بسیاری از علوم همچون جامعه‌شناسی و روان‌شناسی است، می‌دانید.
• حس می‌کنید به شناختن مهم‌ترین شخصیت‌های تاریخی-اسطوره‌ای نیاز دارید و برای این کار کتابی کم‌حجم و گویا را جست‌وجو می‌کنید.

در بخشی از کتاب سقراط می‌خوانیم

ملتوس می‌گوید: ‌ای سروران هیئت‌منصفه، او می‌گوید خورشید سنگ است و ماه خاک». سقراط می‌گوید که ملتوس در اینجا او را با آناکساگوراس، فیلسوف ایونیایی‌ای که کتاب‌هایش را می‌توان بر سرِ بازار به یک دراخما خرید، اشتباه گرفته است. شاید فریاد خودِ سقراط گویاتر باشد؛ او بر هیئت‌منصفه بانگ می‌زند که‌ «من چنان به خدایان باورمندم که هیچ ‌یک از مدعیانِ من نیستند». افلاطون با اذعان به این تمایز به چه‌ چیزی می‌خواهد اشاره کند؟ پژوهشگران به دیالوگ‌های دیگری همچون ائوثوفرون که موضوع آن پرهیزگاری است و نیز جمهوری اشاره کرده‌اند: هر دوی این متون بر این تأکید دارند که سنت‌هایی که خدایان را در حال آسیب ‌زدن به یکدیگر یا حتی مخالفت با یکدیگر به تصویر می‌کشند، مفهوم پرهیزگاری، یا به ‌طور کلی ذات خدایان را چنان که شایسته است منتقل نمی‌کنند.

چگونه خدایان می‌توانند زنای محصنه کنند، دروغ بگویند و به ‌راحتی بدان کارها که بدترین آدمیان می‌کنند دست بیازند؟ به ‌واقع سقراط در سرتاسر دیالوگ‌های افلاطون مدام بر این نکته تأکید می‌کند (کاری که سقراط کسِنوفون نمی‌کند) که خدایان تنها سودمندند، و اینکه آنان مسئول هیچ شری نیستند و اینکه اگر خدایان فرد پرهیزگار را دوست دارند، پس پرهیزگاری دارای ذات واحدی است، نه ذاتی متغیر برای پرستش‌گران و خدایان گوناگون. به هر روی، چنان که در بالا دیدیم، اگرچه متن اتهام نسبت «بی‌اعتقادی به خدایانی که شهر بدان‌ها معتقد است» به سقراط می‌دهد، دشوار می‌توان تصور کرد که پیگرد قضایی‌ای متوجه سقراط باشد، چرا که او عملاً به حقانیت هیچ اسطوره‌ای باور ندارد، و اینکه وی عموماً خدایان را نیک و هماهنگ و در حکم سرچشمۀ چیزهای صرفاً خوب برای آدمیان قلمداد می‌کند.

فهرست مطالب کتاب

سپاس‌گزاری
کوته‌نوشت‌ها
مقدمۀ مترجم
فصل اول: سقراط: انسان و اسطوره
فصل دوم: زندگانی و مرگ سقراط
فصل سوم: منابع سقراط
فصل چهارم: سقراطِ افلاطون
فصل پنجم: روش و معرفت‌شناسی سقراط
فصل ششم: نیکبختی و فضیلت
فصل هفتم: مکاتب سقراطی
فصل هشتم: سقراط در جهان مدرن
فصل نهم: سقراطِ شهروند
فصل دهم: نتیجه‌گیری: سقراط و خودشناسی
یادداشت‌ها
کتاب‌نامه
نمایه