نقد، بررسی و نظرات کتاب زن زیادی - جلال آل احمد

چاپ اول کتاب زن زیادی در سال 1331 از پنج داستان کوتاه تشکیل شده بود به نام‌های دفترچه بیمه، عکاس با معرفت، خداداد خان، دزد زده، جاپا، مسلول، زن زیادی. در یادآوری کوتاهی در چاپ دوم این کتاب که «۱۵ دی ماه ۱۳۴۲» را بر پای خود دارد، جلال نوشته است: «اگر به تجدید چاپ این دفتر رضا داده‌ام بیشتر به این هوس بوده است که در شخص جوانی‌ام نظری جدی کرده باشم که به جای خود نه فرصت جوانی کرد و نه فرصت نگریستنی جدی و ببینم آیا اکنون این فرصت دست داده است؟ و بعد ببینم آخر که بود آن که ده سال سر از پا نشناخت و بر واقعیت پرپری این نردبان‌های تک پله کاغذی از غرور ۲۰ سالگی یک مرتبه به تلخی ۳۰ سالگی رسید؟» و گفته است: «تکه‌های سمنوپزان و خانم نزهت الدوله را نیز بر این چاپ (چاپ دوم) افزودم. چیزهایی بود لایق ریش همان دوره جوانی.» نکته جالب در چاپ دوم این کتاب، تغییر مقدمه چاپ اول است؛ «چاپ اول این دفتر مزین بود به مقدمه‌ای از مردی (منظور پرویز ناتل خانلری است) که روزگاری دعوی آزادگی داشت و اکنون از بد حادثه - یا از نیک‌اش - وزیر از آب درآمده است و من حساب آن مقدمه را در «مقدمه‌ای که درخور قدر بلند شاعر نبود رسیده ام» و به جای آن «رساله پولوس رسول به کاتبان» را آورده است که باید آن را جان کتاب به حساب آورد.

آل احمد در این کتاب به داستان هایی حول محور زنان و معلمان می پردازد و به شیوه ای جالب توجه احوالات مردمان زمان خود را به تصویر می کشد، از زنی که برای مرگ کودک هوویش نذر می کند تا معلمانی که بیمه درمانی را دزدی دولت می دانند. اما یک داستان در این میان بیش از همه توجه مرا جلب کرد و آن داستان «جاپا» بود. در این داستان بسیار کوتاه همراه روایتی از دیبری زحمتش می شویم که به نظر نویسنده شمه ای از دغدغه های درونی آل احمد را نشان می دهد. این معلم که سر و کله زدن با کودکان را برای خود هدف و مقصودی نمی بیند میل دارد رد و اثری از خود در جامعه اش به جای بگذارد و خود را درگیر خشم و نفرت از دیگرانی می کند که به این هدف (اثر گذاری) دست یافته اند. در واقع خود آل احمد به گونه ای از عیب خود و نویسندگان هم عصرش می نویسد که آنقدر خود را درگیر تفکرات سیاسی کرده بودند که ادبیات را از نوشته های خود پاک کرده بودند. آل احمد که گاه بسیار درگیر این مسائل می شد و گاه صرفا به ضعف های اجتماعی و فرهنگی (گاه درست و گاه نادرست) می پرداخت، قدری بیشتر ادبیات را در آثار خود حفظ کرد.

من همیشه فکر می‌کردم یک دنیای زیبا همیشه دنیایی پر از خوبی هاست ولی حالا اطمینان دارم که پشت بعضی زیبایی‌ها زشتی‌هایی هم هست و یک زیبایی خوشایند همیشه از خوبی‌ها به وجود می‌آید
برای اینکه برداشت درستی از کتاب داشته باشیم، باید بتوانیم شرایط زمانی و موقعیت اجتماعی که درآن داستان روایت شده را به خوبی درک کنیم و خودمان را در آن زمان و مکان (سال ۱۳۲۹) و در قالب نویسنده ۲۹ ساله‌ای قرار دهیم که در دوره تهران قدیم زندگی می‌کند، همان موقع‌ها که زن‌ها دور هم جمع می‌شدند و مراسم سمنو پزان می‌گرفتند و در حاشیه‌ی مراسم، نقشه‌ی چیز خور کردن هووهایشان را می‌کشیدند، عمه قزی‌ها هم نسخه‌های علمی شان را برای درمان نازایی زن‌ها می‌پیچیدند و دخترها را صدا می‌زدند که کنار دیگ بیایند و بخت خود را آرزو کنند. اگر توانستیم به این سفر در زمان برویم، آنگاه خواندن کتاب بسیار لذت بخش خواهد شد.

زن زیادی نگاه نقدگونه‌ی جلال آل احمد نسبت به روحیات زنان جامعه و رفتار جامعه با اونهاست. جناب آل احمد وقتی این داستان رو نوشتن که به معنی واقعی قسمتی از زنان جامعه‌ی اون زمان یا به دنبال خاله زنک بازی بودن یا غرق در جذب شوهر ایده آل، ولی مسئله اینه که زن زیادی نسخه‌ای نیست که بشه برای همه پیچید یا جامعه رو باهاش قضاوت کرد‌. اگه داستان لاک صورتی ایشون رو خونده باشین یا خود داستان زن زیادی رو، متوجه میشین که شاید در برخی نقاط جامعه‌ی امروزی ما این اتفاقات رخ میده، ولی عمومیت نداره. پیشنهادم اینه که داستان رو بخونید و از توصیفات زیباشون لذت ببرید، ولی تعمیم ندید. درباره داستان‌هایی مثل ندیمه هم به نظرم همین مسئله صادقه، اینکه شاید برخی اشتراکات باشه ولی تعمیم بی جا اشتباه‌ترین کاره، شرایط زمانه و تفکر نویسنده و.. رو باید در نظر گرفت حتما.

عالی بود، کتاب‌های جلال آل احمد حرف ندارن!
این مجموعه از چند داستان کوتاه تشکیل شده که همه حال و هوای اون دهه رو به خوبی به تصویر میکشن، شخصا با داستان دفترچه بیمه خیلی حال کردم، حرف‌هایی که معلم‌های مدرسه در خصوص اعتراض به کسر حقوقشون برای بیمه میزدن، بیانگر خیلی از مشکلات مدیریتی توی کشور ماست.
ابتدای امسال نسخه صوتی این مجموعه رو شنیدم که واقعا جذاب بود و از اونجایی که هر کتاب عالی یه تحلیل خوب هم داره، مقاله «تحلیل داستان زن زیادی بر اساس نظریه‌ی خواننده درون متن چمبرز» رو مطالعه کردم که به محتوای درونی و لایه‌های معنایی کتاب پی ببرم. به شما هم توصیه میکنم اگر از این کتاب لذت بردید، تحلیلش رو هم مطالعه کنید.

کتاب زن زیادی نگاه نقد گونه جلال آل احمد نسبت به روحیات زنان جامعه و رفتار جامعه با آن‌ها است. جناب آل احمد وقتی این داستان را نوشتند که به معنی واقعی قسمتی از زنان جامعه‌ی اون زمان یا به دنبال خاله زنک بودن یا غرق در جذب شوهر ایده آل، ولی مسئله اینه که زن زیادی نسخه‌ای نیست که بشه برای همه پیچید یا جامعه رو باهاش قضاوت کرد. اگه داستان لاک صورتی از همین نویسنده رو خونده باشید متوجه میشوید که شاید در برخی از نقاط جامعه امروزی ما از این مدل اتفاقات رخ میدهد ولی عمومیت خاصی ندارد. پیشنهادم اینه که این داستان رو بخونید و از توصیفات زیبایش لذت ببرید ولی تعمیم ندید.

این داستان نوشته جلال آل احمد نویسنده متفکر و روشن اندیش ایرانی است، ایشان نزدیک به چهل اثر چاپی در حوزه‌های مختلف از خود بجای گذاشته
و نوشته‌های ایشان اثر گذاری بزرگی روی عوام جامعه داشت همچنین پرورش چندین نویسنده یکی از هنر‌های بزرگ این نویسنده بنام است
کتاب زن زیادی دارای مضمون زن ستیزی و ارزش کم زن در جامعه است

این کتاب خیلی عالیه
من تک به تک داستان‌ها رو با دقت خوندم و بعد از خوندنش به حدی مجذوبش شدم، که رفتم کتاب کاغذی اینو خریدم....
مخصوصا داستان خانم نزهت الدوله، که با شوهراااش و ادا و اطواراش کلی می‌خندین
مثل همیشه، متشکرم از کتابراه

مجموعه‌ای از داستانهای کوتاه استاد جلال آل احمد است. "سمنوپزون"، "دفترچه بیمه"، "عکاس با معرفت"، "خدادادخان"، "زن زیادی" و چند داستان کوتاه دیگر. خواندن این مجموعه را به همه دوستداران ادبیات فارسی توصیه میکنم.

داستانهای اول که زن ستیزانه بود البته نباید نادیده گرفت بعضی از خانمها واقعا همینطوری هستن 😀اما داستان آخر خیلی ناراحت کننده بود کلا جالب بود تا حالا نخونده بودمش با تشکر از کتابراه

رمانی با رویکردی انتقادی به مسائل اجتماعی و روابط زن و مرد در جامعه سنتی، با زبانی ساده و روان، اما گاهی اوقات با نگاهی جانبدارانه.

خیلی عالی ممنون از کتابراه قصه بچه مردم و زن زیادی خیلی جذاب بودن
بخونید

خیلی خوب نقش زنها رو در اوایل قرن ۱۳ نشون داده
چند داستان کوتاهه که قشنگ نگارش شده

به نوعی با شرایط و سبک زندگی افرادی که همروزگار نویسنده بودن میشه از طریق این داستانها آشنا شد.

سلام
خواندن این کتاب رو به همه مخصوصا کسانی که به نویسندگی علاقه مند هستند پیشنهاد میکنم.

اولین کتاب آل احمد و طبیعتا نسبت به کارهای بعدی جلال ضعیف... اما باز رگه‌های ازش دیده میشه

مانند سایر کتاب‌های جلال آل احمد عای بود

با حال و هوای نیم قرن پیش آشنا میشید که خیلی جالبه

کتاب متوسطی بود من انتظار بیشتری از جلال آل احمد داشتم

کتاب خوبی بود اما همه داستان‌ها بدون انتهای مشخص تموم میشدن

جلال آل احمد نویسنده مورد علاقه من است

در عین عالی بودن خیلی دردناک بود

دوسش داشتم پیشنهاد میکنم بخونیدش

فوق العاده است حتما بخونید

کتاب خوبیه من دوسش دارم