نقد، بررسی و نظرات کتاب دیوان محتشم کاشانی - محتشم کاشانی
4.6
261 رای
مرتب‌سازی: پیش‌فرض
Anisurahman Sharif
۱۴۰۳/۱۲/۰۷
00
دیوان محتشم کاشانی مجموعه ای از اشعار کمال الدین علی محتشم کاشانی، شاعر پارسی گوی سدهٔ دهم هجری، است. این دیوان شامل انواع قالب های شعری مانند غزلیات، قصاید، قطعات، مثنویات، رباعیات و به ویژه ترکیب بندهای معروف اوست. محتشم کاشانی بیشتر به عنوان مرثیه سرای شیعه شناخته می شود و ترکیب بند مشهور «باز این چه شورش است که در خلق عالم است» از آثار برجستهٔ او در سوگ شهدای کربلاست. ساختار دیوان: بر اساس آمار موجود در گنجور، توزیع اشعار در دیوان محتشم کاشانی به شرح زیر است: غزلیات: ۵٬۰۹۴ بیت (۴۷٫۵۴٪) قصاید: ۳٬۴۷۴ بیت (۳۲٫۴۲٪) قطعات: ۸۶۲ بیت (۸٫۰۴٪) ترکیب بندها: ۶۴۹ بیت (۶٫۰۶٪) مثنویات: ۳۶۷ بیت (۳٫۴۲٪) رباعیات: ۱۸۴ بیت (۱٫۷۲٪) نقد و بررسی: نقاط قوت: مرثیه سرایی برجسته: محتشم کاشانی با سرودن ترکیب بندهای سوزناک، به ویژه در رثای شهدای کربلا، تأثیر عمیقی در ادبیات مرثیه ای شیعه داشته است. تنوع قالب های شعری: دیوان او شامل انواع قالب های شعری است که نشان دهندهٔ تسلط وی بر فنون مختلف شعر فارسی است. تأثیرگذاری بر شاعران پس از خود: اشعار محتشم الهام بخش بسیاری از شاعران و نوحه سرایان در دوره های بعدی بوده است. نقاط ضعف: تکرار مضامین: برخی منتقدان معتقدند که در برخی اشعار، تکرار مضامین مشاهده می شود که ممکن است از تنوع محتوایی بکاهد. زبان و بیان: زبان اشعار محتشم در برخی موارد پیچیده و متکلف است که ممکن است درک آن را برای خوانندگان امروزی دشوار کند. جمع بندی: دیوان محتشم کاشانی اثری ارزشمند در ادبیات فارسی است که با مرثیه های تأثیرگذار و تنوع قالب های شعری، جایگاه ویژه ای در شعر فارسی دارد. مطالعهٔ این دیوان برای علاقه مندان به شعر مرثیه و تاریخ ادبیات فارسی توصیه می شود
دربا ره‌ی محتشم کاشانی ثم النراقی، با القاب سحبان العجم، مقلد ابن حسام، ملک الشعرا، یکی از معروف‌ترین و مشهورترین شعرای دوره صفوی است که در ادبیات پارسی و تازی (نظم و نثر) صاحب نام و مقام و در مکتب وی شاعران بسیاری از کاشان و غیر کاشان پرورش یافته‌اند. نیز اشعارش در سر تا سر ایران معروفیت خاصی یافته است به گونه‌ای که میتوان وی را مشهورترین شاعر مرثیه گوی ایران دانست که برای اولین بار سبک جدیدی در سرودن اشعار مذهبی به وجود آورده است که همانند ستاره بی نظیری در آسمان ادب می‌درخشد که بستر و بهانه ناز و نازش هر ایرانی است. وی در قالب‌ها و موضوعات مختلف، اعم از قصیده، غزل، رباعی، قطعه، معما و لغز، ترکیب بند و ترجیع بند و مستزاد شعر سروده که بیانگر جایگاه والای وی در شعر و شاعری است، اشعاری که از ژرفای جان و سویدای دل برمیآید و در مستمع شور و حال پدید میآورد. به همین دلیل باعث شده است اصیل‌ترین و موثرترین اشعار را بسراید.
برام سخته سنجدین کتابی که در حدش نیستم و اطلاعات تخصصی شعر و شاعری رو ندارم اما داشتم فکر میکردم شاید تاریخ این شاعر رو قضاوت کرده، کسی که مدتها یک مصرعش رو هممون شنیدیم... نمیدونم چقدر درسته اما یک جا نوشته بود ایشون مدتها میخواستن برای امام حسین (ع) مرثیه‌ای بنویسن اما با خودشون میگفتن در قد و قواره این کار نیستن اما وقتی که برادرشون فوت میکنه برای برادرشون مرثیه‌ای میگن و بعد از اون داخل خواب میبینن که امام علی (ع) بهشون میگن که چرا برای امام حسین (ع) مرثیه‌ای نمیگن و محتشم هم همون دلیل رو توضیح میدن و امام علی (ع) میگن که"بگو... باز این چه شورش است که در خلق عالم است" و ایشون هم از خواب بیدار میشن و این مرثیه موندگار رو مینویسن... و چقدر عجیبه جاودانگی این بیت و خصوصا این مصرع...