زندگینامه بهرنگ رجبی
بهرنگ رجبی در سال 1360 در تهران به دنیا آمد. این مترجم موفق و پرکار ایرانی از همان کودکی به مدیوم سینما و به طور کلی به هنر علاقهمند شد و اکنون یکی از مترجمهای بهنام و معتبر ایرانی در زمینهی کتابهای داستانی و غیرداستانی است. او مترجم تعدادی از بهترین و شناختهشدهترین نویسندگان معاصر است و با فارسیدانی و نثر دقیق خود در برگردان عبارات و جملات دشوار این نویسندگان ادبی، از جمله مارتین مک دونای ایرلندی-بریتانیایی و والاس شان آمریکایی، به علاقهمندان فارسیزبان ادبیات خارجی لطف بزرگی کرده است.
آنچه در باب ترجمههای بهرنگ رجبی لازم به ذکر است، این نکته است که رجبی با چه مهارت مثالزدنی و درخور تحسینی قادر به ترجمهی جملات و اصطلاحاتی است که بعضاً یافتن معادلهای فارسی برایشان غیرممکن به نظر میرسد. اما رجبی این متون را به خوبی به زبان محاورهی فارسی تبدیلسازی و ترجمه میکند. این مورد به خصوص در مورد آثار مک دونا قابل توجه است که از لحن و زبان عامیانهی انگلیسیِ ایرلندیها بهره میبرد که یافتن معادل فارسی برای آن دشوار است.
گفتنی است که بهرنگ رجبی در انتخاب عناوینی که ترجمه کرده ابداً خود را به یک سبک یا دورهی بهخصوص محدود نکرده و کارنامهی پربار او کتابهایی در باب جهان کودک و نوجوان، ادبیات آمریکا، ادبیات ژاپن و همچنین ادبیات ایرلند را شامل میشود. او اکثر نمایشنامههای مشهور مارتین مک دونا و همچنین والاس شان را ترجمه کرده است که در مورد دومی میتوان ادعا کرد که اگر ترجمههای رجبی از والاس شان نبود، احتمالاً این نمایشنامهنویس آمریکایی در ایران تنها به عنوان یک بازیگر شناخته میشد. از دیگر نویسندگانی که بهرنگ رجبی به ترجمهی آثارشان علاقهمند بوده میتوان به نویسندهی بزرگ ادبیات داستانی مدرن، ترومن کاپوتی اشاره کرد.
بهترین کتابهای بهرنگ رجبی
کتاب دنیای معرکه تام گیتس (The Brilliant World of Tom Gates): یک کتاب خواندنی و درخشان برای مخاطبان کودک و نوجوان که با طراحیهای دلربا و پویای خود میتواند چشمها را به خود خیره کند. این مجموعهی پرفروش بریتانیایی به قلم لیز پیشون، در باب ماجراجوییها و اتفاقات گوناگون و مهیجی است که برای شخصیت اصلی داستان یعنی تام گیتس رخ میدهد. تام گیتس یک شخصیت با خصیصههای منحصربهفرد است که در موقعیتهای کمیک فراوانی قرار میگیرد. این مجموعه که شامل چندین جلد رنگین و جذاب میشود، توسط بهرنگ رجبی گزینش و ترجمه شده است.
کتاب مراسم قطع دست در اسپوکن (A Behanding in Spokane): مارتین مک دونا یکی از موفقترین مؤلفین معاصر است که چه در دنیای تئاتر و نمایش و چه در جهان سینما توانسته به موفقیتهای عظیمی دست یابد. این نمایشنامه را میتوان از بهترین آثار او دانست که با خلق ابزوردترین موقعیتهای ممکن و با تلفیق استادانهی خشونت و کمدی، یکی از متفاوتترین تجربههای ادبی - دراماتیک ممکن را رقم میزند. این نمایشنامه، همچون اکثر نمایشنامههای مارتین مک دونا، توسط بهرنگ رجبی به زبان فارسی ترجمه شده است.
کتاب تابوتهای دست ساز (Handcarved Coffins): یک رمان کوتاه از ترومن کاپوتی که یکی از مشهورترین کتابهای ادبیات مدرن یعنی «در کمال خونسردی» را نوشته است. ساختار این کتاب به روش مصاحبهای و گزارشی است و از سوی صاحبنظران و منتقدان ادبی «غیرروایی» توصیف شده است. کتاب تابوتهای دست ساز در مورد کاپوتی و یک مأمور اف.بی.آی است که سعی دارند از معمای تعدادی از قتلهای زنجیرهای سر در آورند اما وقتی با هویت جنایتکار آشنا میشوند، نمیدانند چگونه او را به طور قانونی دستگیر کنند. این کتاب خواندنی توسط بهرنگ رجبی ترجمه شده و از سوی نشر چشمه در اختیار مخاطبین قرار گرفته است. گفتنی است که کتاب الکترونیک تابوتهای دست ساز: گزارش واقعی از یک جنایت آمریکایی در وبسایت کتابراه موجود است.
کتاب بعد زلزله (After the Quake): این ترجمهی بهرنگ رجبی کتابی متشکل بر شش داستان کوتاه از نویسنده بزرگ ژاپنی، هاروکی موراکامی، است که به عنوان واکنشی به زمینلرزهی کوبه نوشته شده است. در این کتاب، موراکامی سعی دارد تا در آگاهی و وجدان تاریخی ژاپن در عصر معاصر کنکاش کند. این مجموعه که میتوان از آن به عنوان سندی در بررسی فرهنگ ژاپنی نام برد، در شش داستان به شش روش مختلف با یک فاجعهی طبیعی (زلزله) مواجه میشود. گفتنی است که تمام این داستانها از نقطه دید سوم شخص روایت میشوند که به لحاظ ساختار سبکی در آثار موراکامی از اهمیت ویژهای برخوردار است. بهرنگ رجبی مترجم این مجموعه داستان مشهور هاروکی موراکامی است. لازم است اشاره کنیم که هر دو نسخهی صوتی و الکترونیک این اثر در کتابراه موجود و قابل تهیه است.