معرفی و دانلود کتاب گفت و گوی معلم و فیلسوف

معرفی کتاب گفت و گوی معلم و فیلسوف

تاکنون به مقوله‌ی آموزش، از بعدی فلسفی نگاه کرده‌اید؟ کتاب گفت و گوی معلم و فیلسوف نوشته‌ی خسرو باقری با ساختاری دیالوگ‌محور، مذاکره‌ی یک معلم و فیلسوف را در باب فلسفه‌ی تعلیم‌و‌تربیت ارائه داده و از این طریق مباحثه‌ی جنجالی و جالب‌توجهی میان مبانی فلسفه و آموزش ایجاد کرده است. این کتاب ما را به تأمل درمورد شیوه‌های متداول تعلیم‌و‌تربیت وا می‌دارد.

درباره‌ی کتاب گفت و گوی معلم و فیلسوف

یکی از نقدهایی که بر سیستم‌های تعلیم‌و‌تربیت در ایران وارد است، عدم به‌روزرسانی و تحول شیوه‌های آموزشی است. در کتاب گفت و گوی معلم و فیلسوف، خسرو باقری با انتخاب فرم دیالوگ‌محور، مباحثه‌ی جالبی میان یک معلم و یک فیلسوف ترتیب داده و به تبیین مبانی فلسفه‌ی تعلیم‌و‌تربیت پرداخته است. این مباحثه با در نظر گرفتن محدودیت‌های موجود برای سیستم‌های آموزشی در ایران و همچنین عوامل قابل‌تغییر در آن، پرسشی بحث‌برانگیز میان معلم و فیلسوف ایجاد کرده و ما را با گفت‌و‌گوهای این دو همراه می‌کند. این کتاب در ابتدا به ضرورت تزریق فلسفه به شاه‌رگ‌های تعلیم‌و‌تربیت اشاره کرده و چرایی آن را مورد بررسی قرار می‌دهد. از همان ابتدا نویسنده به این موضوع می‌پردازد که تعلیم و تربیت به آن سادگی‌ای که بسیاری از معلمان و مسئولان مراکز آموزشی می‌پندارند، نیست و ظرافت‌ها و پیچیدگی‌های مخصوص به خودش را دارد که تنها از خلل تفکر فلسفی درمورد آموزش و بازنگری در شیوه‌های تعلیم‌و‌تربیت به خوبی کشف می‌شود و می‌توان از آن‌ها بهره‌وری کرد. یکی از مواردی که به آن اشاره شده، ارجحیت پرسیدن بر گفتن در مقوله‌ی آموزش است.

خسرو باقری در کتاب گفت‌وگوی معلم و فیلسوف با استفاده‌ی زیرکانه از عناصر داستانی و روایت گفت‌و‌گو محور، مفاهیم فلسفی در رابطه با آموزش را به زبانی روان‌تر به رشته‌ی تحریر درآورده و از این طریق فهم مطالب را برای معلمان و سایر خوانندگان راحت‌تر کرده است. در ادامه‌ی گفت‌و‌گوی معلم و فیلسوف، ارتباط میان بخش نظری و عملی تعلیم‌و‌تربیت مورد بررسی قرار گرفته و چگونگی ایجاد تعادل میان این دو، مطرح شده است. در این قسمت از گفت‌و‌گو، با نام بردن از فیلسوفان مشهور حوزه‌ی تعلیم‌و‌تربیت از جمله سقراط، مبانی نظری این حوزه به بخش عملی آن پیوند خورده و مختصات هرکدام تعیین شده است.

یکی از مسائل مهمی که باید متوجه معلمان و فیلسوفان حوزه‌ی تعلیم‌و‌تربیت باشد، هماهنگی مفاهیم و شیوه‌های آموزشی با تحولات نسل جدید و خط فکری غالب میان آن‌ها است. در کتاب گفت‌وگوی معلم و فیلسوف این موضوع نیز مورد تحلیل و بررسی قرار گرفته و حقوق و وظایف دانش‌آموزان در عصر امروز به بحث گذاشته شده است. همچنین با توجه به جهانی شدن مبانی آموزش و پرورش در کشورهای گوناگون و آشنایی هرچه بیش‌تر دانش‌آموزان با دیگر فرهنگ‌ها، بومی یا جهانی بودن رویکردهای متداول در تعلیم‌و‌تربیت به بحث گذاشته شده و خسرو باقری از طریق گفت‌و‌گوی میان معلم و فیلسوف نظریه‌ی جالبی در این باره ارائه می‌دهد. کتاب گفت‌وگوی معلم و فیلسوف با زبانی ساده و روایتی دیالوگ محور، به تبیین فلسفه‌ی تعلیم‌و‌تربیت پرداخته و راهنمای مفیدی برای معلمان، دبیران و مسئولان آموزش‌و‌پرورش به حساب می‌آید.

این کتاب به همت انتشارات علمی و فرهنگی در اختیار مخاطبان قرار گرفته است.

کتاب گفت و گوی معلم و فیلسوف برای چه کسانی مناسب است؟

مطالعه‌ی کتاب پیش رو به معلمان، دبیران، مسئولان آموزش‌و‌پرورش و علاقه‌مندان به فسلفه‌ی تعلیم و تربیت توصیه می‌شود.

در بخشی از کتاب گفت و گوی معلم و فیلسوف می‌خوانیم

م: اما آیا نمى‌توان از یک چیز کلى به عنوان «روش حل مسئله» استفاده کرد که هم در مورد مسئله تاریخى و هم در خصوص مسئله ریاضى صادق باشد؟

ف: مى‌دانید که دیوئى از روش حل مسئله به طور کلى صحبت کرده و مراحل حل مسئله در مواجه با هر مسئله‌اى، به نظر وى، ثابت است. اگر مراحلى را که او مشخص کرده است در نظر بگیریم، براى هر مسئله‌اى به طور یکسان مى‌توان از آن استفاده کرد؛ مراحلى مانند تعریف مسئله، مراجعه به پیشینه تجربى یا پژوهشى در مورد آن مسئله، دادن فرضیه براى حل مسئله، آزمودن فرضیه، و نتیجه‌گیرى، استقلال از محتواى مسئله‌ها دارند.

ف: در سطح بسیار انتزاعى مى‌توان طورى تفکر را تعریف کرد که مراحل آن براى هر مسئله‌اى یکسان باشد. به طور مثال، فیلسوفان مسلمان در مورد تفکر یا اندیشیدن، به طور کلى و بدون توجه به موضوع آن، از دو مرحله نام مى‌بردند: حرکتى از سوى مجهول به معلوم و حرکتى از سوى معلوم به سوى مجهول (الفکر حرکة الى المبادى / و من مبادى الى المراد). یعنى هرگاه با مسئله‌اى ناشناخته روبه‌رو مى‌شویم، براى حل آن، نخست به سوى دانسته‌هایمان حرکت مى‌کنیم و سپس، در حرکتى دیگر، از دانسته هایمان کمک مى‌گیریم و، با تکیه بر آنچه از آن‌ها براى حل مسئله یارى مى‌رساند، راه‌حلى براى مسئله مورد نظر مى‌یابیم. این تعریف چنان کلى است که مى‌توان آن را در مورد هر گونه اندیشیدنى صادق دانست. اما، اگر بخواهیم مشخص کنیم که در این دو حرکت چه گام‌هاى ریزترى برداشته مى‌شود، آنگاه ممکن است که در هر یک از این دو حرکت مراحل دیگرى مشخص گردد، چنان که در دیدگاه دیوئى، فرضیه دادن و آزمودن فرضیه را مى‌توان دو مرحله ریزترى دانست که در متن حرکت دوم از اندیشیدن قرار مى‌گیرند.

فهرست مطالب کتاب

مقدمه
گفت‌و‌گوی نخست: چرا فلسفه؟
گفت‌و‌گوی دوم: فلسفه و فیلسوفان
گفت‌و‌گوی سوم: نظر و عمل
گفت‌و‌گوی چهارم: فلسفه و تعلیم و تربیت
گفت‌و‌گوی پنجم: چرا و چگونه تحلیل کنم؟
گفت‌و‌گوی ششم: تعلیم و تربیت: بومی یا جهانی؟