معرفی و دانلود کتاب تاثیر زمان و مکان در تطور آراء فقیهان

معرفی کتاب تاثیر زمان و مکان در تطور آراء فقیهان

کتاب تاثیر زمان و مکان در تطور آراء فقیهان نوشته‌ی سید محمد سیدیان آرانی، موضوعاتی مانند؛ معناشناسی زمان و مکان در اجتهاد، نقش زمان در کیفیت طواف، پیاده‌‌روی برای رمی جمره، حکم بازی با آلاتی مانند شطرنج، بولینگ، بیلیارد، پاسور و نرد و... را مورد بررسی قرار می‌دهد.

موضوع کتاب تاثیر زمان و مکان در تطور آراء فقیهان چیست؟

این کتاب نقش زمان و مکان را در اجتهاد مورد تحلیل و بررسی قرار داده و جهت‌گیری آن، بررسی مفهوم زمان و مکان و نقش این دو در اجتهاد و آراء فقیهان است که منجر به پویایی فقه در تمام زمان‌ها و مکان‌ها خواهد شد.

اندیشمندان و مجتهدان اسلامی اعم از شیعه و سنی، احکام الهی را به دو بخش اصلی تقسیم می‌کنند:

الف: بخش عبادات
ب: بخش معاملات و آنچه که مربوط به امور زندگی انسان و نظام جامعه اسلامی است.

در این کتاب، به دنبال اثبات تأثیر زمان و مکان در اجتهاد، هر دو بخش عبادات و معاملات مورد بررسی قرار داده شده است. البته در این زمینه، برخی از فقها و بزرگان با ما هم‌ عقیده نیستند و معتقدند که زمان و مکان فقط در بخش معاملات می‌تواند مؤثر باشد.

معنای لغوی و اصطلاحی زمان چیست؟

زمن و زمان نامی است برای وقت، اعم از اینکه کم یا زیاد باشد و جمع آن ازمن و ازمان و ازمنه می‌باشد. واضح است که هدف از زمان و مکان، مفهوم لغوی آن و همین‌ طور معنای فلسفی آن نیست، بلکه مراد شرایط و خصوصیات و ارتباطات جدیدی است که به مرور زمان و تغییر یافتن مکان‌ها بر افراد و جامعه حاکم می‌شود.

همچنین مراد برداشت‌های گوناگونی می‌باشد که فقیه در ارتباط با علوم جدید بشری از طریق منابع فقهی و ادله متوجه می‌شود. این امر چون غالباً با مرور زمان و تغییر مکان‌ها و شرایط مختلف جغرافیایی اتفاق می‌افتد آن را به عنوان تأثیر زمان و مکان در اجتهاد در نظر می‌گیرند.

حکم بازی با آلاتی مانند شطرنج، بولینگ، بیلیارد، پاسور و نرد چیست؟

در گذشته چون آلات شطرنج و موارد مشابه، معمولاً برای قمار و برد و باخت مورد استفاده قرار می‌گرفت، خرید و فروش آن‌ها حرام بود، اما در صورتیکه برای تقویت ریاضی و یا به‌ عنوان ورزشی فکری و یا سرگرمی و بدون برد و باخت از آن‌ها استفاده شود، خرید و فروش آن‌ها بی‌اشکال می‌باشد. این موضوع به مرور زمان تغییر کرد و به طور طبیعی هم حکم آن تغییر یافت.

در بخشی از کتاب تاثیر زمان و مکان در تطور آراء فقیهان می‌خوانیم:

در روایت آمده سکوت دختر در وقت عقد ازدواج، مبین رضایت اوست (محمدباقر مجلسی، 1403، ج 46، ص 16). بجاست روایتی که در این باره وارد شده ارائه شود. حضرت امیرالمؤمنین علی (ع) از رسول خدا (ص) نقل کرده و فرموده، هرگاه کریمه قومی که ولی نداشت و مورد خواستگاری قرار می‌گرفت خدمت رسول خدا (ص) می‌رسید حضرت امر می‌کرد که از او بپرسند برای شوهر کردن رضایت دارد یا خیر؟ هرگاه بر اثر حیا سکوت می‌کرد، سکوت وی را نشانه رضای او به ازدواج قرار می‌داد و امر به تزویج او می‌کرد و اگر می‌گفت نه او را بر این امر اصرار نمی‌کرد (محمدباقر مجلسی، 1403، ج 46، ص 16).

در روایت نقل شده که وقتی حضرت علی (ع)، فاطمه (س) را خواستگاری کرد، پیامبر (ص) به فاطمه (س) گفت: علی از تو سخن می‌گوید. او سکوت کرد و پیامبر او را به همسری علی درآورد (ابن سعد زهری، 1968، ج 8، ص 20). در روایتی دیگر نقل شده که حضرت رسول به فاطمه فرمود:‌ «علی بن ابیطالب از کسانی است که تو قرابت و فضل او را در اسلام می‌دانی و من از خدا خواسته‌ام که تو را به همسری بهترین آفریده‌ها و محبوب‌ترین آنان در پیشگاهش درآورم. او درباره ازدواج با تو سخن گفت، ‌فاطمه سکوت کرد، پس از آن پیامبر بیرون آمد و گفت: الله اکبر، الله اکبر، سکوت فاطمه علامت و نشانه قبول اوست».

فهرست مطالب کتاب

چکیده
فصل اول: معناشناسی زمان و مکان در اجتهاد
1-1 مبحث اول: معناشناسی زمان در اجتهاد
1-1-1 معنای لغوی زمان
1-1-2 معنای اصطلاحی زمان (معنای زمان مورد نظر فقها)
1-2 مبحث دوم: معناشناسی مکان در اجتهاد
1-2-1 معنای لغوی مکان
1-2-2 معنای اصطلاحی مکان (معنای مکان مورد نظر فقها)
فصل دوم: برخی مصادیق تاثیرپذیری احکام از زمان و مکان
2-1 مبحث اول: تأثیر زمان و مکان در تغییر حکم به‌ واسطه تغییر ملاک حکم.
2-1-1 مسئله خضاب و تحول شرایط زمانی
2-1-2 حکم نقاشی و مجسمه‌سازی
2-1-3 خرید و فروش خون
2-1-4 حکم بازی با آلاتی مانند شطرنج، بولینگ، بیلیارد، پاسور و نرد
2-1-5 کنترل جمعیت
2-1-6 تحت الحنک انداختن
2-1-7 حکم پوشیدن لباس زیبا و نرم
2-2 مبحث دوم: تأثیر زمان و مکان در تطبیق موضوعات بر مصادیق آن‌ها
2-2-1 نفقه و تأثیر زمان در آن
2-2-2 حداد و تأثیر زمان در صدق زینت
2-2-3 آیا سکوت دختر هنگام خواستگاری از وی، نشانه رضایت است؟
2-3 مبحث سوم: تأثیر زمان و مکان در کشف مصادیق جدید برای موضوعات
2-3-1 تعمیم مصادیق سبق و رمایه
2-3-2 زمان و مکان و تأثیر آن در تعمیم مصادیق احتکار
2-3-3 زمان و مکان و تعمیم موارد وجوب زکات (از موارد نه‌گانه به موارد دیگر) و همچنین مصارف آن‌ها
2-4 مبحث چهارم: تأثیر زمان و مکان در پیدایش موضوعات جدید
2-4-1 تشریح در علم طب و نوظهور بودن آن در فقه
2-4-2 حکم پیوند اعضاء
2-5 مبحث پنجم: تأثیر زمان و مکان در موضوع، با توجه به پیشرفت علوم جدید
2-5-1 قرار گرفتن ماه بین خورشید و زمین (محاق)
2-5-2 حکم ماهی‌های اوزون برون، تاس‌ ماهی و فیل‌ ماهی
2-6 مبحث ششم: تأثیر زمان و مکان در تغییر شیوه‌های اجرای احکام
2-6-1 احیای انفال و مباحات
2-6-2 تقسیم غنائم جنگی بین رزمندگان
2-6-3 پرداخت‌کننده دیه قتل خطئی محض در زمان ما کیست؟ عاقله یا خود قاتل؟
2-6-4 نقش زمان در کیفیت طواف
2-6-5 نقش مکان در تغییر حکم قربانی حج
2-6-6 نقش زمان در تغییر حکم گوشت قربانی در منا
2-6-7 نقش زمان و مکان در حکم تقسیم قربانی حج
2-6-8 نقش زمان در تغییر حکم تقسیم قربانی در حج
2-6-9 طواف در حج
2-6-10 پیاده‌ روی برای رمی جمره
2-6-11 نقش زمان در کیفیت دست کشیدن به حجرالاسود
فصل سوم: فهرست منابع و ماخذ
الف: به زبان فارسی (کتاب‌ها و مقاله‌ها)
ب: به زبان عربی (کتاب‌ها و مقاله‌ها)