معرفی و دانلود کتاب انحصار در حقوق کیفری ایران

معرفی کتاب انحصار در حقوق کیفری ایران

کتاب انحصار در حقوق کیفری ایران نوشتۀ صغری مهدی نژاد کیاسری، به پدیده انحصار و جرایم انحصاری شامل جرایم ضد رقابتی می‌پردازد.

بازار رقابتی یکی از از انواع بازارها در علم اقتصاد است. بازار محلی است که در آن خرید، فروش، عرضه و تقاضای کالاها و خدمات صورت می‌گیرد. برای هر کالا و یا خدمت بازاری وجود دارد که در آن رفتار عرضه کنندگان و خریداران در تقابل قرار می‌گیرند.

در حقیقت هر بازار دو رکن اساسی به نام عرضه و تقاضا دارد. در نظام پیچیده اقتصادی امروز که هزاران کالا و خدمت مبادله می‌شود و در بیشتر اوقات، بازار این کالاها و خدمات به هم پیوسته است و اثر متقابل دارد، عاملی لازم است که نظم تولید و مصرف این کالا و خدمات یعنی تخصیص منابع اقتصادی را به عهده بگیرد، به گونه‌ای که براساس آن بتوان تصمیمات عاملان اقتصاد‌ی را به نحوی منظم ساخت که تعادل در کل بازار برقرار گردد. به طور کلی بازار دارای چهار قسم می‌باشد: بازار رقابت کامل، بازار انحصار کامل، بازار رقابت انحصاری و بازار انحصار چند جانبه.

از میان این بازارها، بازار رقابت کامل هست که تعادل در کل بازار وجود دارد. یعنی در آن هیچ نشانه‌ای از رقابت شخصی نیست و حال آنکه در بازار انحصاری علاوه بر این که تمام امور بازار را عوامل شخصی تعیین می‌کنند، قیمت‌ها بالاتر از سقف قیمت در بازار رقابتی است. بنابراین آنچه باعث ایجاد بازار رقابتی می‌شود، دو عامل دولت و بازار است. در حقیقت این دو عنصر در کنار هم و با هم می‌توانند چنین فضایی را ایجاد کنند. زیرا بازار به تنهایی نمی‌تواند از تثبیت رفتارها‌ی ضدرقابتی ممانعت به عمل آورد. در نتیجه جهت جلوگیری از بروز رفتارها‌ی انحصار‌ی نیاز به دخالت دولت از طریق تصویب و اجرای مقررات می‌باشد. این دو فاکتور مورد توجه بسیاری از کشورها قرار گرفته است. که از این میان، نخستین نهضت حقوقی در برابر انحصار طلبی را مردم آمریکا پدید آورده‌اند. که واقعیت و ضرورت‌ها‌ی اجتماعی قانون‌گذار آمریکا را ناگزیر از محدودسازی آزادی‌ها و قانونمند کردن روابط تجاری ساخت و آخرالامر در سال 1890 میلادی اولین قانون ضدانحصار به نام قانون شرمن در آن کشور به تصویب رسید. کم کم و با توجه به اهمیت تنظیم و کنترل روابط حاکم در بازار، قانون گذاران کشورها‌ی دیگر سعی نموده‌اند با تصویب قوانین مختلف و وضع ضمانت اجرا، ضمن توسعه رقابت و حذف عوامل زمینه‌ساز انحصار، به طور کلی از حقوق بنگاه‌ها در مواجه با اعمال ضدرقابتی دفاع نمایند. این قواعد و مقررات که الزامات خاصی را نیز در پی دارد، منجر به شکل گیری شاخه‌ای جدید در حقوق، تحت عنوان ((حقوق رقابتی)) شده است. که ((حقوق ضدانحصاری)) و ((حقوق ضد تراستی)) هم نام گذاری شده‌اند. ((حقوق رقابت)) به عنوان ابزاری موثر در جهت برقرار‌ی رقابت سالم و آزاد، حمایت از حقوق فعالان اقتصادی، ایجاد تعادل در بازار، ایجاد کارایی اقتصادی، رفاه مصرف کنندگان، حمایت اجتماعی و حذف انحصار و عوامل فراهم کننده شرایط انحصار می‌باشد در کشور ایران، به دلیل اشتیاق به پیوستن به اقتصاد جهانی و ضرورت‌ها‌ی داخلی تلاش‌هایی پراکنده در جهت مبارزه با انحصار طلبی صورت گرفته است. به عنوان نمونه؛ در قوانین قبل از انقلاب نمونه‌های فراوانی از قوانین در خصوص منع احتکار به تصویب رسیده بود. در قواعد و مقررات پس از انقلاب، اولین نمونه مبارزه با انحصار طلبی به طور نادر در قانون مجازات اخلال‌گران در نظام اقتصادی کشور مصوب 1369، صورت گرفته که به جرم‌انگاری پدیده انحصاری ((پیش خرید فراوان تولیدات کشاورزی به منظور ایجاد محدودیت وانحصار)) پرداخته است.

در بخشی از کتاب انحصار در حقوق کیفری ایران می‌خوانیم:

تجارت آزاد، بازارهای وسیعی را بر روی بنگاه‌های اقتصادی هر کشوری می‌گشاید. بر این اساس اصل رقابت آزاد در بازار از اصول مهم در نظام‌های اقتصادی دنیا به شمار می‌رود هدف کلی از اجرای این اصل ایجاد شرایط منصفانه و متعادل برای حضور همه فعالان تجاری در بازار و حذف موانع و رفتارهای ضد رقابتی و انحصاری و تبعیض‌آمیز است. حقوق رقابت مجموعه‌ای از مقررات، اصول و رویه‌های قضایی است در ارتباط با توافق‌ها میان بنگاه‌هایی که رقابت را محدود می‌نمایند و یا متمرکز کرده و یا از قدرت بازار سوء استفاده می‌کنند که این قوانین به وسیله دولت‌ها مورد حمایت است. مقنن ایرانی نیز در قانون اجرای سیاست‌های کلی اصل 44 قانون اساسی به عنوان یک سند قانونی در حمایت از حقوق رقابتی به تشریح فعالیت‌ها و جرائم ضد رقابتی پرداخته است. جرائم ضد رقابتی در سه ماده 45، 44 و 48 قانون مذکور تحت عناوین (تبانی جهت اخلال در رقابت (م 44) اعمال علیه رقابت منصفانه (م 45) و ادغام (م 48) آمده است.

فهرست مطالب کتاب

مقدمه
فصل اول: شناخت تمهیداتی پدیده انحصار
گفتار اول- مطالعه مفهوم انحصار و انواع رفتارها‌ی ضد رقابتی
فصل دوم: بررسی و تحلیل کیفری فعالیت‌های انحصاری
گفتار اول- جرایم با ماهیت انحصاری
گفتار دوم- تخلفات انحصاری
فهرست منابع
منابع فارسی
الف: کتب
ب: پایان‌نامه‌ها
ج: مقالات