نقد، بررسی و نظرات کتاب نژاد برتر: علم درباره نژادپرستی چه می‌گوید؟ - آنجلا ساینی

وقتی کتاب «نژاد برتر» رو باز کردم، فکر می‌کردم قراره فقط یه مرور تاریخی از مفهوم نژاد بخونم، ولی آنجلا ساینی خیلی بیشتر از این بهم داد. این کتاب یه کاوش عمیق توی اینه که چطور علم، که قرار بود روشنی‌بخش باشه، گاهی توی دام تعصب و قدرت افتاده. ساینی با دقت نشون می‌ده که ایده نژادهای برتر یا پایین‌تر، بیشتر از اینکه ریشه توی زیست‌شناسی داشته باشه، یه برساخته اجتماعی و سیاسی بوده که با سوءاستفاده از داده‌های علمی تقویت شده. این برام هم تکان‌دهنده بود هم روشنگر.
یه بخش جذاب کتاب، نگاه ساینی به تاریخ ژنتیک و تلاش‌های مدرن برای پیدا کردن تفاوت‌های ذاتی بین گروه‌های انسانیه. اون با مثال‌های مشخص از تحقیقات گذشته و حال، ثابت می‌کنه که خیلی وقت‌ها نتیجه‌گیری‌ها از قبل توی ذهن پژوهشگرا بوده و علم فقط یه ابزار برای توجیهشون. این من رو به فکر واداشت که چقدر از باورهای امروزی‌مون هم ممکنه همین‌جوری شکل گرفته باشن؟ مثلاً بحث‌هایی که هنوز توی جامعه درباره هوش یا استعداد نژادی می‌شنویم، چقدر واقعاً پشتوانه علمی دارن؟
چیزی که این کتاب رو خاص می‌کنه، تعادل بین روایت علمی و حس انسانیه. ساینی فقط تحلیل نمی‌کنه، بلکه با لحن صمیمی و گاهی طعنه‌آمیز، خواننده رو به چالش می‌کشه که خودش هم فکر کنه. بعد از خوندنش، حس کردم یه پرده از جلوی چشمام کنار رفته و حالا با دقت بیشتری به حرف‌ها و ادعاهای اطرافم نگاه می‌کنم. برای کسایی که هم عاشق تاریخن، هم علم و هم دلشون می‌خواد دنیا رو از زاویه‌ای انتقادی ببینن، این کتاب یه گنجه.