زندگینامه و دانلود بهترین کتاب‌های رضا براهنی

زندگینامه رضا براهنی

رضا براهنی (Reza Baraheni) به تاریخ بیست‌ویکم آذرماه سال 1314 شمسی، در شهر تبریز چشم به جهان گشود. از همان سال‌های ابتدایی زندگی، با مصائب فقر آشنا شد. پدرش کارگری ساده بود و توانایی مالی کافی برای پراخت هزینه‌های تحصیل پسر خود را ندشت؛ از این رو رضا براهنی ناچار بود با سن و سال اندکش، در کارخانه‌ها کار کند. اما پس از مدتی یکی از افراد شناخته‌شده در دوران مشروطه، هزینه‌ی تحصیل او و برادر بزرگ‌ترش را تقبل کرد و بار سنگین تأمین هزینه‌ها را از دوششان برداشت.

فقر، تنها تجربه‌ی دشوار زندگی رضا براهنی نبود. او دشواری‌های جنگ جهانی دوم را نیز از سر گذراند و قحطی و مرگ مردم بر اثر گرسنگی را به چشم دید. در آن دوران بارها به پابه‌پای خانواده، از خانه‌ای به خانه‌ای دیگر اسباب‌کشی کرد و غم از دست دادن خواهر و برادر کوچک‌ترش را به جان خرید. اگرچه ظهور فرقه‌ی دموکرات، تبریزی‌ها را به روشن شدن آینده، کمی امیدوار کرده بود، اما با تسلط ارتش و اعدام افراد فعال این فرقه، بار دیگر بارقه‌های امید خاموش شدند. تأثیر این وقایع بر مردم آن دوره چنان بود که در آثار و اشعار رضا براهنی، به‌روشنی می‌توان آن‌ها را درک کرد.

رضا براهنی در دوران جوانی پس از ورود به دانشگاه، در رشته‌ی زبان و ادبیات انگلیسی تحصیل کرد و با مدرک کارشناسی ارشد در این رشته فارغ‌التحصیل شد. پس از آن از تبریز عازم ترکیه شد و تحصیلاتش را در دانشگاه استانبول تا مقطع دکترا ادامه داد. پس از بازگشت به ایران، از سال 1343 شمسی در دانشکده‌ی ادبیات دانشگاه تهران به‌عنوان استادیار زبان و ادبیات انگلیسی مشغول به خدمت شد و چهار سال بعد نیز، به سمت دانشیاری ارتقای درجه پیدا کرد.

در سال 1351 رضا براهنی به آمریکا سفر کرد و یک سال بعد از آن به ایران بازگشت؛ ولی خیلی زود به‌دست ساواک دستگیر شد و به علت فعالیت‌های سیاسی‌اش، نه ماه را در زندان گذراند. در سال 1353 بار دیگر به آمریکا رفت و با نگارش و انتشار مقالات افشاگرانه در باب تجربیاتش از زندان ساواک، جنجال بسیاری به‌پا کرد. او پیش از انقلاب سال 1357 و پس از آن، به‌عنوان یک نویسنده‌ی چپ‌گرا، با قدرت تمام به فعالیت‌های سیاسی و ادبی خود ادامه داد.

در سال‌های پس از انقلاب، با حذف گرایش چپ از احزاب سیاسی و افزایش سانسورهای ادبی در کشور، فعالیت براهنی نیز در هر دو عرصه کم‌رنگ شد؛ تا اینکه در سال 1376 با هدف تدریس در دانشگاه‌های کانادا، برای همیشه از ایران مهاجرت کرد. او مدتی در دانشگاه تورتنو به تدریس مشغول شد و در دورانی مدیریت شعبه‌ی پن کانادا را نیز بر عهده داشت. رضا براهنی که در سال‌های پایانی عمر خود به بیماری آلزایمر دچار شده بود، سرانجام در روز پنجم فروردین‌ماه سال 1401، در کانادا از دنیا رفت.

فعالیت‌های ادبی رضا براهنی

رضا براهنی اولین داستانش را در شانزده‌سالگی و تحت تأثیر آثار صادق هدایت به نگارش درآورد. با وجود اینکه پیش از آن، در زمان دانشجویی کتابی به زبان انگلیسی نوشته بود، هیچ‌گاه برای انتشار آن اقدامی نکرد. در طی دهه‌ی 1340 و زمانی که در ایران ساکن بود، به موازات تدریس در دانشگاه، فعالیت‌های ادبی خود را در زمینه‌ی شعر، داستان و نقد پی گرفت و پیش از ورود به دهه‌ی 1350، آثار متعددی همچون مجموعه اشعار «آهوان باغ»، «جنگل و شهر» و «مصیبتی زیر آفتاب» را منتشر کرد. در حوزه‌ی نقد نیز نام رضا براهنی با کتاب‌های «طلا در مس» و «کیمیا و خاک» بر سر زبان‌ها افتاد.

انتشار رمان «روزگار دوزخی آقای ایاز» در سال 1349، نقطه‌ی آغازی برای رضا براهنی در حوزه‌ی داستان‌نویسی و رمان‌نویسی محسوب می‌شد. او در سال 1352 رمان «چاه به چاه» را به نگارش درآورد، اما به سبب فعالیت‌های سیاسی‌اش نتوانست آن را به چاپ برساند. تا اینکه مدتی بعد از انقلاب سال 1357 در ایران، شرایط برای انتشار چاه به چاه فراهم شد و نشر نو آن را در سال 1362 چاپ و منتشر کرد.

رضا براهنی در طی دهه‌ی 1360 و 1370 شمسی به انتشار رمان‌های متعددی همچون «آواز کشتگان»، «رازهای سرزمین من» و «آزاده خانم و نویسنده‌اش» پرداخت. کتاب شعر و نقد «خطاب به پروانه‌ها و چرا من دیگر شاعر نیمایی نیستم» و شعر بلند «اسماعیل»، برخی دیگر از بهترین آثار رضا براهنی هستند که در آن دوره به انتشار رسیده‌اند.

براهنی تا پیش از خروج همیشگی‌اش از ایران، با برگزاری کارگاه‌های ادبی مختلف در زمینه‌های شعر، نقد و داستان‌نویسی، به رشد ادبیات در ایران کمک کرد و زمینه‌ساز ورود نویسندگان توانمندی به عرصه‌ی شعر و داستان فارسی شد. کتاب «قصه‌نویسی» هم یکی از بهترین آثار رضا براهنی در حوزه‌ی آموزش داستان‌نویسی و نقد محسوب می‌شود که محتوای آن همچنان نوگرایانه و خلاقانه است.

ناگفته نماند علاوه‌بر فعالیت‌ها و آثار ادبی متعدد، رضا براهنی در زمینه‌ی ترجمه هم عناوین متعددی را از خود به جا گذاشته است. کتاب «کلئوپاترا» اثر کارلو ماریا فرانزرو، ازجمله آثار وی در حوزه‌ی ترجمه است. او همچنین در دوران پیش از انقلاب با نام مستعار «برهان رضایی»، کتاب‌های لئون تروتسکی، از رهبران حزب کمونیست شوروی را نیز ترجمه می‌کرد.

بهترین کتاب‌های رضا براهنی

کتاب قصه نویسی: اگرچه امروزه شمار کتاب‌های آموزش داستان‌نویسی رو به فزونی است، با این حال کتاب قصه نویسیِ رضا براهنی، همچنان یکی از بهترین آثار این حوزه محسوب می‌شود که به موضوعات مهمی مانند ضرورت نقد قصه، ویژگی‌های قصه‌نویس حرفه‌ای در مقابل قصه‌نویس غیرحرفه‌ای، بررسی و تجزیه‌وتحلیل اجزای قصه و تعهد و مسئولیت‌های نویسنده می‌پردازد و تفاوت‌های سبک‌های ادبی کلاسیک، رمانتیک و مدرن را مورد بررسی قرار می‌دهد.

کتاب روزگار دوزخی آقای ایاز: رضا براهنی در این رمان، با نگاهی استعاری، لحنی شاعرانه و روایتی به شیوه‌ی سیال ذهن، به واکاوی ساختارهای اجتماعی و نقد سیاسی رویکردهای حاکم بر جامعه می‌پردازد. این رمان با جزئیات هول‌انگیزِ مُثله کردن یک شخص آغاز می‌شود و راوی در حین این رویداد، مدام در حال گردش در افکار و خاطرات خود است و به‌مرور، مخاطب را با سیر وقایع زندگی دوزخی‌اش آشنا می‌کند؛ به‌طوری‌که خواننده در پایان رمان، به‌شکل مبهوت‌کننده‌ای پی خواهد برد که شخصیت زیر تیغِ در ابتدای داستان، چه کسی بوده است.

کتاب طلا در مس: این کتاب سه‌جلدی، مقالات متعددی در حوزه‌ی نقد شعر و شاعری را دربردارد که رضا براهنی آن‌ها را در طی سال‌های 1339 تا 1367 به رشته‌ی تحریر درآورده است. این منتقد ادبی در کتاب طلا در مس، با نگاه ریزبینانه‌ای تاریخ شعر فارسی را از شعر کلاسیک تا مدرن بررسی کرده و اشعار شاعران ایرانی را مورد نقد قرار داده است.

کتاب کلئوپاترا (The Life and Times of Cleopatra): این رمان که یکی از مهم‌ترین آثار رضا براهنی در حوزه‌ی ترجمه است، به قلم کارلو ماریا فرانزرو، نویسنده‌ی ایتالیایی به نگارش درآمده است. این اثر با شرح داستان زندگی این ملکه‌ی مصری، ماجرایی تاریخی از زندگی زنی تأثیرگذار را روایت می‌کند و از چگونگی سلطنت، دسیسه‌ها، لشگرکشی‌های آن دوران و همچنین زندگی عاشقانه‌ی کلئوپاترا می‌گوید. شما می‌توانید این روایت پرفرازونشیب و این زندگی‌نامه‌ی جذاب را در قالب کتاب صوتی کلئوپاترا از سایت و اپلیکیشن کتابراه دریافت کنید و از شنیدن آن لذت ببرید.

سبک نگارش و دیدگاه‌های رضا براهنی

رضا براهنی ازجمله نویسندگان معاصر ادبیات ایران به‌شمار می‌آید که در آثار خود و به‌ویژه در داستان‌هایش، تأکید و تکیه بر حوادث سیاسی و اجتماعی، مشهود است. بسیاری، کنش طبقاتی موجود در برخی رمان‌هایش را متأثر از دیدگاه‌های چپ‌گرایانه‌ی او می‌دانند. همچنین نمود سلطه‌ی نظام مردسالار و مشکلات اخلاقی و تلاش در جهت استعمارستیزی را می‌توان در برخی از رمان‌های براهنی، مثل «رازهای سرزمین من» به چشم دید.

او همیشه رسالت نویسندگی خود را در این می‌دانست که زبانِ گویای جامعه‌اش باشد و شاید بتوان همین موضوع را دلیل محکمی بر اصرارش برای بازنمایی تصویر عینی یا استعاری جامعه‌ در قالب داستان و رمان دانست. چنانکه در کتاب قصه‌نویسی نیز بر این عقیده تأکید می‌کند و نویسنده را ملزم به برخورداری از بینش عمیق و جهان‌بینی عظیم می‌داند.

رضا براهنی با تأثیرپذیری از رویدادهای سیاسی و مسائل جامعه‌شناختی، به نگارش رمان‌هایش پرداخته است و از این حیث می‌توان او را در گروه نویسندگان اجتماعی جای داد. افزون بر این‌ها، براهنی مطالعات ادبی در زبان فارسی را در حوزه‌ی نقد و نظریه‌ی ادبی، وارد دور تازه‌ای از ترقی و پیشرفت کرد. او به‌شکل مدرن و سیستماتیک به فعالیت در این عرصه پرداخت و با انتشار نقدهای مدرن، گفتمان نقد ادبی را در زبان فارسی تثبیت کرد.

جوایز و افتخارات رضا براهنی

• در سال 1356 رضا براهنی در پی فعالیت‌های سیاسی و افشاگری‌های خود در مورد رژیم پهلوی، جایزه‌ی بهترین روزنامه‌نگار فعال در حوزه‌ی حقوق بشر را از آن خود کرد.
• جایزه‌ی ادبی یلدا به پاس یک عمر فعالیت فرهنگی در حوزه‌ی نقد ادبی، در سال 1384 به براهنی تقدیم شد.
• در سال 1395 تندیس چهره‌ی شاخص شعر آوانگارد، به رضا براهنی تعلق گرفت.

رضا براهنی از نگاه دیگران

عبدالحسین زرین کوب معتقد بود تأثیر متقابل ادبیات و جامعه در آثار رضا براهنی کاملاً محسوس است.